HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Amalie Skram",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/amalie-skram/",
"sort_key": "skram amalie",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 22 sierpnia 1846\n \n \n w\n \n Bergen\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 15 marca 1905\n \n \n w\n \n Kopenhaga\n \n \n </dd>\n \n\n \n <dt>Najważniejsze dzieła:</dt>\n <dd>\n \n <i>Agnete</i>\n (1893), \n \n <i>Forraadt</i>\n (1892), \n \n <i>Hellemyrsfolket</i>\n (1887), \n \n <i>Professor Hieronimus</i>\n (1895)\n \n </dd>\n \n\n</dl>\n\n<p>Amalie Skram, urodzona jako Berthe Amalie Alver 22 sierpnia 1846 roku w Bergen i zmarła w 15 marca 1905 w Kopenhadze, była norweską pisarką. Do jej najbardziej znanych dzieł należy tetralogia zatytułowana <i>Hellemyrsfolket</i> (1887-1898), która przedstawia relacje rodzinne na przestrzeni czterech pokoleń.</p>\r\n\r\n<p>Rodzice przyszłej pisarki, Mons Monsen Alver i Ingeborg Lovise Sivertsen, prowadzili niewielką firmę, która upadła, gdy Amalie miała 17 lat. Ojciec, by uniknąć więzienia, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, pozostawiając żonę z pięciorgiem dzieci.</p>\r\n\r\n<p>Matka skłoniła Amalie, by poślubiła starszego, zamożnego mężczyznę, Bernta Müllera. Po trzynastu latach małżeństwa i urodzeniu dwójki dzieci przyszła pisarka przeżyła załamanie nerwowe, częściowo spowodowane niewiernością męża. Po kilku latach spędzonych w szpitalu psychiatrycznym uzyskała rozwód z Müllerem, a następnie wraz z dwoma synami, Jacobem i Ludvigiem, przeniosła się do Kristianii (dzisiejszego Oslo), gdzie rozpoczęła karierę literacką po wejściu w środowisko lokalnej bohemy, do którego należeli między innymi pisarze Arne Garborg i Bjørnstjerne Bjørnson.</p>\r\n\r\n<p>W 1884 wyszła za mąż za duńskiego literata Asbjørna Olufa Erika Skrama. Para przeprowadziła się do Kopenhagi i tam urodziła się ich córka. Życie rodzinne i kariera, a także ograniczona akceptacja społeczna uchodzących wówczas za radykalne poglądów, wyrażanych w twórczości Amalie Skram, doprowadziły w 1894 roku do kolejnego załamania, po którym pisarka trafiła do szpitala psychiatrycznego niedaleko Roskilde. W 1900 roku ponownie się rozwiodła. Zmarła sześć lat później w Kopenhadze i została pochowana na cmentarzu w Bispebjerg.</p>\r\n\r\n<p>Amalie Skram zadebiutowała w 1882 roku (jako Amalie Müller) opowiadaniem <i>Madam Høiers leiefolk</i>, opublikowanym w magazynie „Nyt Tidsskrift”. Kontynuowała pisanie aż śmierci, a jej twórczość można podzielić na trzy kategorie:<br>\r\nPowieści małżeńskie, poruszające tematy tabu, takie jak seksualność kobiet i ich status w społeczeństwie; teksty te często były odbierane jako nadmiernie prowokacyjne i wywoływały otwartą wrogość przedstawicieli niektórych warstw społecznych.<br>\r\nPowieści wielopokoleniowe, traktujące o losach rodziny na przestrzeni kilku generacji; autorka analizowała w ten sposób ówczesne instytucje społeczne i warunki życiowe społeczeństwa, walcząc zarazem o ich zmianę.<br>\r\nPowieści dotyczące problematyki związanej ze szpitalami psychiatrycznymi, jak np. <i>Profesor Hieronimus</i> i <i>Paa St. Jørgen</i>, w których Skram opisywała prymitywne, patologiczne wręcz warunki, panujące w owym czasie w tego typu instytucjach; teksty te wywołały wielkie poruszenie w Danii i realnie przyczyniły się do poprawy sytuacji pacjentów w tych przybytkach.</p>\r\n\r\n<p>Amalie Skram jest dziś uznawana za wczesną i zdecydowaną zwolenniczkę ruchu feministycznego; w wielu tekstach norweskiej pisarki wyraźne są także watki autobiograficzne. Jej dzieła, nieco zapomniane po śmierci autorki, zostały ponownie odkryte i zyskały duże uznanie w latach 60. XX wieku. Wiele spośród nich jest obecnie dostępnych w najnowszych tłumaczeniach na język angielski. Poza wskazanymi już powyżej tekstami, warto wymienić inne, godne pogłębionej lektury, utwory autorstwa Amelie Skram, jak np.: <i>Constance Ring</i>, <i>Karens Jul</i>, <i>Lucie</i>, <i>Fru Ines</i>, <i>Forraadt</i>, <i>Børnefortellinger</i>, <i>Kjærlighed i Nord og Syd</i>, <i>Mellom Slagene</i>, <i>Sommer</i>, <i>Julehelg</i> i <i>Mennesker</i> (dzieło nieukończone).</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 22 sierpnia 1846\n \n \n w\n \n Bergen\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 15 marca 1905\n \n \n w\n \n Kopenhaga\n \n \n </dd>\n \n\n \n <dt>Najważniejsze dzieła:</dt>\n <dd>\n \n <i>Agnete</i>\n (1893), \n \n <i>Forraadt</i>\n (1892), \n \n <i>Hellemyrsfolket</i>\n (1887), \n \n <i>Professor Hieronimus</i>\n (1895)\n \n </dd>\n \n\n</dl>\n\n<p>Amalie Skram, urodzona jako Berthe Amalie Alver 22 sierpnia 1846 roku w Bergen i zmarła w 15 marca 1905 w Kopenhadze, była norweską pisarką. Do jej najbardziej znanych dzieł należy tetralogia zatytułowana <i>Hellemyrsfolket</i> (1887-1898), która przedstawia relacje rodzinne na przestrzeni czterech pokoleń.</p>\r\n\r\n<p>Rodzice przyszłej pisarki, Mons Monsen Alver i Ingeborg Lovise Sivertsen, prowadzili niewielką firmę, która upadła, gdy Amalie miała 17 lat. Ojciec, by uniknąć więzienia, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, pozostawiając żonę z pięciorgiem dzieci.</p>\r\n\r\n<p>Matka skłoniła Amalie, by poślubiła starszego, zamożnego mężczyznę, Bernta Müllera. Po trzynastu latach małżeństwa i urodzeniu dwójki dzieci przyszła pisarka przeżyła załamanie nerwowe, częściowo spowodowane niewiernością męża. Po kilku latach spędzonych w szpitalu psychiatrycznym uzyskała rozwód z Müllerem, a następnie wraz z dwoma synami, Jacobem i Ludvigiem, przeniosła się do Kristianii (dzisiejszego Oslo), gdzie rozpoczęła karierę literacką po wejściu w środowisko lokalnej bohemy, do którego należeli między innymi pisarze Arne Garborg i Bjørnstjerne Bjørnson.</p>\r\n\r\n<p>W 1884 wyszła za mąż za duńskiego literata Asbjørna Olufa Erika Skrama. Para przeprowadziła się do Kopenhagi i tam urodziła się ich córka. Życie rodzinne i kariera, a także ograniczona akceptacja społeczna uchodzących wówczas za radykalne poglądów, wyrażanych w twórczości Amalie Skram, doprowadziły w 1894 roku do kolejnego załamania, po którym pisarka trafiła do szpitala psychiatrycznego niedaleko Roskilde. W 1900 roku ponownie się rozwiodła. Zmarła sześć lat później w Kopenhadze i została pochowana na cmentarzu w Bispebjerg.</p>\r\n\r\n<p>Amalie Skram zadebiutowała w 1882 roku (jako Amalie Müller) opowiadaniem <i>Madam Høiers leiefolk</i>, opublikowanym w magazynie „Nyt Tidsskrift”. Kontynuowała pisanie aż śmierci, a jej twórczość można podzielić na trzy kategorie:<br>\r\nPowieści małżeńskie, poruszające tematy tabu, takie jak seksualność kobiet i ich status w społeczeństwie; teksty te często były odbierane jako nadmiernie prowokacyjne i wywoływały otwartą wrogość przedstawicieli niektórych warstw społecznych.<br>\r\nPowieści wielopokoleniowe, traktujące o losach rodziny na przestrzeni kilku generacji; autorka analizowała w ten sposób ówczesne instytucje społeczne i warunki życiowe społeczeństwa, walcząc zarazem o ich zmianę.<br>\r\nPowieści dotyczące problematyki związanej ze szpitalami psychiatrycznymi, jak np. <i>Profesor Hieronimus</i> i <i>Paa St. Jørgen</i>, w których Skram opisywała prymitywne, patologiczne wręcz warunki, panujące w owym czasie w tego typu instytucjach; teksty te wywołały wielkie poruszenie w Danii i realnie przyczyniły się do poprawy sytuacji pacjentów w tych przybytkach.</p>\r\n\r\n<p>Amalie Skram jest dziś uznawana za wczesną i zdecydowaną zwolenniczkę ruchu feministycznego; w wielu tekstach norweskiej pisarki wyraźne są także watki autobiograficzne. Jej dzieła, nieco zapomniane po śmierci autorki, zostały ponownie odkryte i zyskały duże uznanie w latach 60. XX wieku. Wiele spośród nich jest obecnie dostępnych w najnowszych tłumaczeniach na język angielski. Poza wskazanymi już powyżej tekstami, warto wymienić inne, godne pogłębionej lektury, utwory autorstwa Amelie Skram, jak np.: <i>Constance Ring</i>, <i>Karens Jul</i>, <i>Lucie</i>, <i>Fru Ines</i>, <i>Forraadt</i>, <i>Børnefortellinger</i>, <i>Kjærlighed i Nord og Syd</i>, <i>Mellom Slagene</i>, <i>Sommer</i>, <i>Julehelg</i> i <i>Mennesker</i> (dzieło nieukończone).</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Amalie Skram",
"collective_noun": ""
}