HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Demostenes ",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/demostenes/",
"sort_key": " demostenes",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 384 r.\n \n \n w\n \n Ateny\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 322 r.\n \n \n w\n \n Poros\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Filipiki</i> (351--341), <i>Mowy olintyjskie</i> (349/348), <i>Mowa o wieńcu</i>(330). \r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Najsłynniejszy grecki mówca, polityk ateński. Urodzony w zamożnej rodzinie, został wcześnie osierocony, a jego opiekunowie pozbawili go majątku. Usilnymi ćwiczeniami pokonał wadę wymowy, następnie podjął naukę retoryki, by po dojściu do pełnoletności wytoczyć proces opiekunom i odzyskać dziedzictwo. Dzięki swoim mowom wygrał sprawę i odzyskał resztki majątku; odtąd zarabiał na życie pisaniem mów sądowych dla osób występujących w prywatnych procesach. Stopniowo angażował się w sprawy publiczne. W 354 roku wystąpił z pierwszą mową polityczną, <tytul_dziela>O okręgach podatkowych</tytul_dziela>, ostrzegając przed zagrożeniem ze strony Macedonii i nawołując do budowy silnej floty wojennej.</p>\r\n\r\n<p>Największą sławę przyniosły mu <i>Filipiki</i>, mowy przeciwko macedońskiemu królowi Filipowi II, prowadzącemu zaborczą politykę zagrażającą niezawisłości Grecji. Wskazywał w nich rodakom, że Filip zajmuje kolejne twierdze, miasta i terytoria nie tylko dzięki sile militarnej, ale także umiejętnie wykorzystując antagonizmy między greckimi państwami oraz ich własne zaniedbania. Przypominał o chwalebnej przeszłości Aten, aspirujących do przewodzenia Grekom. Nawoływał Ateńczyków do gotowości do wojny i wprowadzenia zmian, które pozwalałyby na szybkie podejmowanie odpowiednich działań zbrojnych. W trzech <tytul_dziela>Mowach olintyjskich</tytul_dziela> nakłaniał rodaków do natychmiastowej pomocy Olintowi, miastu na półwyspie Chalkidyjskim, zagrożonemu przez Filipa. Zwalczał stronnictwo promacedońskie. Prowadził aktywne działania polityczne, podejmując się misji dyplomatycznych do innych państw greckich i przekonując je do wspólnych wysiłków w celu przeciwstawienia się Macedonii.</p>\r\n\r\n<p>Doprowadził do przymierza Aten i Teb, ale bitwa pod Cheroneą w roku 338 skończyła się klęską i utratą niepodległości przez państwa greckie. Demostenes nie utracił zaufania Ateńczyków, którzy powierzyli mu wygłoszenie mowy pogrzebowej ku czci poległych, postawiono też wniosek uhonorowania go złotym wieńcem. Podczas procesu w obronie tego wniosku Demostenes wygłosił mowę <i>O wieńcu</i>, zawierającą podsumowanie własnej działalności i odrzucenie oskarżeń polityka promacedońskiego, Ajschinesa.</p>\r\n\r\n<p>Po śmierci Filipa Demostenes wzywał do oporu przeciwko jego następcy Aleksandrowi III Wielkiemu, jednak zburzenie przez nowego króla zbuntowanych Teb skutecznie zastraszyło Greków. W roku 324 Demostenes został niesłusznie oskarżony o nadużycia finansowe w aferze Harpalosa, zbiegłego skarbnika króla Aleksandra. Uciekł z kraju, po śmierci Aleksandra w roku 323 powrócił, nawołując do skorzystania z macedońskich kłopotów z sukcesją i walki o niepodległość. Klęska Aten w wojnie lamijskiej spowodowała, że na wniosek stronnictwa promacedońskiego został skazany na śmierć. Zbiegł na wysepkę w Zatoce Sarońskiej, gdzie został rozpoznany przez konfidenta i otruł się, by nie wpaść w ręce wroga.</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 384 r.\n \n \n w\n \n Ateny\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 322 r.\n \n \n w\n \n Poros\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Filipiki</i> (351--341), <i>Mowy olintyjskie</i> (349/348), <i>Mowa o wieńcu</i>(330). \r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Najsłynniejszy grecki mówca, polityk ateński. Urodzony w zamożnej rodzinie, został wcześnie osierocony, a jego opiekunowie pozbawili go majątku. Usilnymi ćwiczeniami pokonał wadę wymowy, następnie podjął naukę retoryki, by po dojściu do pełnoletności wytoczyć proces opiekunom i odzyskać dziedzictwo. Dzięki swoim mowom wygrał sprawę i odzyskał resztki majątku; odtąd zarabiał na życie pisaniem mów sądowych dla osób występujących w prywatnych procesach. Stopniowo angażował się w sprawy publiczne. W 354 roku wystąpił z pierwszą mową polityczną, <tytul_dziela>O okręgach podatkowych</tytul_dziela>, ostrzegając przed zagrożeniem ze strony Macedonii i nawołując do budowy silnej floty wojennej.</p>\r\n\r\n<p>Największą sławę przyniosły mu <i>Filipiki</i>, mowy przeciwko macedońskiemu królowi Filipowi II, prowadzącemu zaborczą politykę zagrażającą niezawisłości Grecji. Wskazywał w nich rodakom, że Filip zajmuje kolejne twierdze, miasta i terytoria nie tylko dzięki sile militarnej, ale także umiejętnie wykorzystując antagonizmy między greckimi państwami oraz ich własne zaniedbania. Przypominał o chwalebnej przeszłości Aten, aspirujących do przewodzenia Grekom. Nawoływał Ateńczyków do gotowości do wojny i wprowadzenia zmian, które pozwalałyby na szybkie podejmowanie odpowiednich działań zbrojnych. W trzech <tytul_dziela>Mowach olintyjskich</tytul_dziela> nakłaniał rodaków do natychmiastowej pomocy Olintowi, miastu na półwyspie Chalkidyjskim, zagrożonemu przez Filipa. Zwalczał stronnictwo promacedońskie. Prowadził aktywne działania polityczne, podejmując się misji dyplomatycznych do innych państw greckich i przekonując je do wspólnych wysiłków w celu przeciwstawienia się Macedonii.</p>\r\n\r\n<p>Doprowadził do przymierza Aten i Teb, ale bitwa pod Cheroneą w roku 338 skończyła się klęską i utratą niepodległości przez państwa greckie. Demostenes nie utracił zaufania Ateńczyków, którzy powierzyli mu wygłoszenie mowy pogrzebowej ku czci poległych, postawiono też wniosek uhonorowania go złotym wieńcem. Podczas procesu w obronie tego wniosku Demostenes wygłosił mowę <i>O wieńcu</i>, zawierającą podsumowanie własnej działalności i odrzucenie oskarżeń polityka promacedońskiego, Ajschinesa.</p>\r\n\r\n<p>Po śmierci Filipa Demostenes wzywał do oporu przeciwko jego następcy Aleksandrowi III Wielkiemu, jednak zburzenie przez nowego króla zbuntowanych Teb skutecznie zastraszyło Greków. W roku 324 Demostenes został niesłusznie oskarżony o nadużycia finansowe w aferze Harpalosa, zbiegłego skarbnika króla Aleksandra. Uciekł z kraju, po śmierci Aleksandra w roku 323 powrócił, nawołując do skorzystania z macedońskich kłopotów z sukcesją i walki o niepodległość. Klęska Aten w wojnie lamijskiej spowodowała, że na wniosek stronnictwa promacedońskiego został skazany na śmierć. Zbiegł na wysepkę w Zatoce Sarońskiej, gdzie został rozpoznany przez konfidenta i otruł się, by nie wpaść w ręce wroga.</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Demostenesa",
"collective_noun": ""
}