HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Fryderyk Schiller",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/fryderyk-schiller/",
"sort_key": "schiller fryderyk",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 10 listopada 1759\n \n \n w\n \n Marbach am Neckar\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 9 maja 1805\n \n \n w\n \n Weimarze\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Zbójcy</i>, <i>Intryga i miłość</i>, <i>Sprzysiężenie Fieska w Genui</i>, <i>Don Carlos</i>, <i>Oda do radości</i>, <i>Rękawiczka</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Poeta i dramaturg, autor prac z zakresu estetyki (<i>Kallias czyli O pięknie</i>, <i>Listy o estetycznym wychowaniu człowieka</i>, <i>O wzniosłości</i>) oraz teorii sztuki (m.in. <i>O poezji naiwnej i sentymentalnej</i>, <i>Teatr jako instytucja moralna</i>); interesowały go także wybrane tematy historyczne, przede wszystkim z okresu średniowiecza oraz wojny trzydziestoletniej. Uznawany za prekursora romantyzmu niem., jego twórczość, ze względu na krytykę stosunków społecznych czy portretowanie postaci wybitnych samotników skłóconych ze światem, wpisuje się w idee Okresu Burzy i Naporu, Schiller pozostaje jednak jednym z głównych przedstawicieli klasyki weimarskiej, obok Goethego, z którym wiązała go głęboka przyjaźń. Wspólnie napisali kilka istotnych tekstów, np. <i>O patetyczności</i> oraz humorystyczne <i>Ksenie</i>, razem też założyli w 1799 r. teatr w Weimarze.<br>\r\n\r\nPochodził z niezamożnej rodziny mieszczańskiej. Jako zdolny młodzieniec zyskał sobie mecenasa w osobie księcia Wirtembergii, Karola Eugeniusza, który umożliwił mu wyższą edukację w zakresie prawa i medycyny w akademii wojskowej w Stuttgarcie. Pierwszą i najsławniejszą ze swoich sztuk napisał mając zaledwie 18 lat, jej premiera w 1781 r. w Mannheim zaowocowała aresztowaniem autora, zakazem publikacji oraz - rozgłosem. Po tym skandalu zmuszony był potajemnie opuścić rodzinne strony i wyjechał do Lipska (gdzie z lekarza wojskowego awansował na wykładowcę filozofii i historii), Drezna, a następnie Weimaru. Drugi z najbardziej rozpoznawalnych utworów Schillera, <i>Oda do radości</i>, powstała w 1786 r. Skomponowana do jej słów przez Beethovena kantata stanowi finał jego IX symfonii, a dziś także hymn Unii Europejskiej. Z powodu treści <i>Zbójców</i> Schiller został uhonorowany obywatelstwem przez rewolucyjną Francję, jednak trudno uznać go za entuzjastę Wielkiej Rewolucji, dostrzegał bowiem dwuznaczność moralną wszelkich prób przywracania sprawiedliwości w sposób gwałtowny.<br>\r\n\r\n\r\nZmarł na gruźlicę, pozostawiając wiele niedokończonych prac oraz szkiców.\r\n</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 10 listopada 1759\n \n \n w\n \n Marbach am Neckar\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 9 maja 1805\n \n \n w\n \n Weimarze\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Zbójcy</i>, <i>Intryga i miłość</i>, <i>Sprzysiężenie Fieska w Genui</i>, <i>Don Carlos</i>, <i>Oda do radości</i>, <i>Rękawiczka</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Poeta i dramaturg, autor prac z zakresu estetyki (<i>Kallias czyli O pięknie</i>, <i>Listy o estetycznym wychowaniu człowieka</i>, <i>O wzniosłości</i>) oraz teorii sztuki (m.in. <i>O poezji naiwnej i sentymentalnej</i>, <i>Teatr jako instytucja moralna</i>); interesowały go także wybrane tematy historyczne, przede wszystkim z okresu średniowiecza oraz wojny trzydziestoletniej. Uznawany za prekursora romantyzmu niem., jego twórczość, ze względu na krytykę stosunków społecznych czy portretowanie postaci wybitnych samotników skłóconych ze światem, wpisuje się w idee Okresu Burzy i Naporu, Schiller pozostaje jednak jednym z głównych przedstawicieli klasyki weimarskiej, obok Goethego, z którym wiązała go głęboka przyjaźń. Wspólnie napisali kilka istotnych tekstów, np. <i>O patetyczności</i> oraz humorystyczne <i>Ksenie</i>, razem też założyli w 1799 r. teatr w Weimarze.<br>\r\n\r\nPochodził z niezamożnej rodziny mieszczańskiej. Jako zdolny młodzieniec zyskał sobie mecenasa w osobie księcia Wirtembergii, Karola Eugeniusza, który umożliwił mu wyższą edukację w zakresie prawa i medycyny w akademii wojskowej w Stuttgarcie. Pierwszą i najsławniejszą ze swoich sztuk napisał mając zaledwie 18 lat, jej premiera w 1781 r. w Mannheim zaowocowała aresztowaniem autora, zakazem publikacji oraz - rozgłosem. Po tym skandalu zmuszony był potajemnie opuścić rodzinne strony i wyjechał do Lipska (gdzie z lekarza wojskowego awansował na wykładowcę filozofii i historii), Drezna, a następnie Weimaru. Drugi z najbardziej rozpoznawalnych utworów Schillera, <i>Oda do radości</i>, powstała w 1786 r. Skomponowana do jej słów przez Beethovena kantata stanowi finał jego IX symfonii, a dziś także hymn Unii Europejskiej. Z powodu treści <i>Zbójców</i> Schiller został uhonorowany obywatelstwem przez rewolucyjną Francję, jednak trudno uznać go za entuzjastę Wielkiej Rewolucji, dostrzegał bowiem dwuznaczność moralną wszelkich prób przywracania sprawiedliwości w sposób gwałtowny.<br>\r\n\r\n\r\nZmarł na gruźlicę, pozostawiając wiele niedokończonych prac oraz szkiców.\r\n</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Fryderyka Schillera",
"collective_noun": ""
}