HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Hela Blumengraber",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/hela-blumengraber/",
"sort_key": "blumengraber hela",
"description": "<dl>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n ok. \n \n 1942 r.\n \n \n </dd>\n \n\n \n <dt>Najważniejsze dzieła:</dt>\n <dd>\n \n <i>Do profesorów</i>, \n \n <i>Mojej matce!</i>, \n \n <i>12 godzin</i>\n \n </dd>\n \n\n</dl>\n\n<p>\r\nWzmiankowana także jako: Helena, Helga Blumengraber; autorka wierszy z okresu Zagłady pisanych w obozie (?). <br>\r\nPochodziła z żydowskiej rodziny, prawdopodobnie z Krakowa. Wskazuje na to m.in. dedykacja wiersza <i>Do profesorów</I> poświęcona Juliuszowi Feldhornowi, nauczycielowi w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie (od 1936 noszącym imię dr. Chaima Hilfsteina), polsko-hebrajskiej prywatnej szkole o profilu humanistycznym. W mieszczącej się na krakowskim Kazimierzu szkole działała syjonistyczna organizacja skautowa Hacofeh. <br>\r\nW relacjach z obozu pracy przymusowej dla Żydów w Skarżysku-Kamiennej Hela (Helena) Blumengraber przedstawiona jest jako poetka, członkini młodzieżowej organizacji syjonistycznej. W obozie współtworzyła nieformalną grupę artystyczną, do której należeli członkowie krakowskiego oddziału Akiwy (m.in.z muzykolog i skrzypek Mosze Imberem, trzy siostry Szechter, poetka Rina Kornblum) i innych młodzieżówek syjonistycznych (poetki Ilona i Henryka Karmel, śpiewak Zvi Kanar i trzej bracia Blusztajn, a także Wolf Mor, Lunka Fuss, Reuven Zisskind, bracia Gotlib i Malka Cukerbrot). Grupa organizowała, na wzór młodzieżowych ruchów syjonistycznych, wieczory szabatowe, w programie których znalazły się opowiadania Marii Szechter-Lewinger, wiersze sióstr Karmel oraz wiersze Juliana Tuwima, m.in. <i>Ptasie radio</i> czy <i>Lokomotywa</i>, czytane przez Felę Szechter i Helenę Blumengraber; nie zabrakło też wspólnego śpiewania pieśni polskich, melodii chasydzkich i pieśni hebrajskich. <br>\r\nObóz w Skarżysku działał w l. 1941--44, był częścią koncernu HASAG produkującego amunicję. Szacuje się, że przez obóz mogło przejść 25--30 tys. Żydów, trafiali tam m.in. Żydzi z obozu pracy przymusowej w krakowskim Płaszowie. W Werku C, w którym przebywała Hela Blumengraber, panowały najgorsze warunki, wynikające z głodu, chorób, tortur i szkodliwych warunków pracy, m.in. związanych z kontaktem z wykorzystywanym do produkcji min morskich kwasem pikrynowym. Większość więźniów umierała z tego powodu w ciągu 2--3 miesięcy. Obóz zlikwidowano latem 1944, część więźniów przetransportowano w głąb Rzeszy, m.in. do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Losy Heli Blumengraber są nieznane<br>\r\nWiersze Heli Blumengraber opublikowano w antologii wierszy napisanych z gettach i obozach pt. <i>Pieśń ujdzie cało</i>, Warszawa-Łódź-Kraków, 1947.</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n ok. \n \n 1942 r.\n \n \n </dd>\n \n\n \n <dt>Najważniejsze dzieła:</dt>\n <dd>\n \n <i>Do profesorów</i>, \n \n <i>Mojej matce!</i>, \n \n <i>12 godzin</i>\n \n </dd>\n \n\n</dl>\n\n<p>\r\nWzmiankowana także jako: Helena, Helga Blumengraber; autorka wierszy z okresu Zagłady pisanych w obozie (?). <br>\r\nPochodziła z żydowskiej rodziny, prawdopodobnie z Krakowa. Wskazuje na to m.in. dedykacja wiersza <i>Do profesorów</I> poświęcona Juliuszowi Feldhornowi, nauczycielowi w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym Żydowskiego Towarzystwa Szkoły Ludowej i Średniej w Krakowie (od 1936 noszącym imię dr. Chaima Hilfsteina), polsko-hebrajskiej prywatnej szkole o profilu humanistycznym. W mieszczącej się na krakowskim Kazimierzu szkole działała syjonistyczna organizacja skautowa Hacofeh. <br>\r\nW relacjach z obozu pracy przymusowej dla Żydów w Skarżysku-Kamiennej Hela (Helena) Blumengraber przedstawiona jest jako poetka, członkini młodzieżowej organizacji syjonistycznej. W obozie współtworzyła nieformalną grupę artystyczną, do której należeli członkowie krakowskiego oddziału Akiwy (m.in.z muzykolog i skrzypek Mosze Imberem, trzy siostry Szechter, poetka Rina Kornblum) i innych młodzieżówek syjonistycznych (poetki Ilona i Henryka Karmel, śpiewak Zvi Kanar i trzej bracia Blusztajn, a także Wolf Mor, Lunka Fuss, Reuven Zisskind, bracia Gotlib i Malka Cukerbrot). Grupa organizowała, na wzór młodzieżowych ruchów syjonistycznych, wieczory szabatowe, w programie których znalazły się opowiadania Marii Szechter-Lewinger, wiersze sióstr Karmel oraz wiersze Juliana Tuwima, m.in. <i>Ptasie radio</i> czy <i>Lokomotywa</i>, czytane przez Felę Szechter i Helenę Blumengraber; nie zabrakło też wspólnego śpiewania pieśni polskich, melodii chasydzkich i pieśni hebrajskich. <br>\r\nObóz w Skarżysku działał w l. 1941--44, był częścią koncernu HASAG produkującego amunicję. Szacuje się, że przez obóz mogło przejść 25--30 tys. Żydów, trafiali tam m.in. Żydzi z obozu pracy przymusowej w krakowskim Płaszowie. W Werku C, w którym przebywała Hela Blumengraber, panowały najgorsze warunki, wynikające z głodu, chorób, tortur i szkodliwych warunków pracy, m.in. związanych z kontaktem z wykorzystywanym do produkcji min morskich kwasem pikrynowym. Większość więźniów umierała z tego powodu w ciągu 2--3 miesięcy. Obóz zlikwidowano latem 1944, część więźniów przetransportowano w głąb Rzeszy, m.in. do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. Losy Heli Blumengraber są nieznane<br>\r\nWiersze Heli Blumengraber opublikowano w antologii wierszy napisanych z gettach i obozach pt. <i>Pieśń ujdzie cało</i>, Warszawa-Łódź-Kraków, 1947.</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "",
"collective_noun": ""
}