GET /api/authors/jan-chryzostom-pasek/?format=api
HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Jan Chryzostom Pasek",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/jan-chryzostom-pasek/",
"sort_key": "pasek jan chryzostom",
"description": "<dl><dt>Ur.</dt><dd> ok. 1636 w woj. rawskim na Mazowszu<br>\r\n</dd><dt>Zm.</dt><dd> 1701<br>\r\n</dd><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Pamiętniki</i> <br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Pochodził z niezamożnej szlachty nieposiadającej własnych majątków\r\nziemskich, utrzymującej się na dzierżawach. Kształcił się w kolegium\r\njezuitów w Rawie Mazowieckiej. W czasie potopu szwedzkiego zaciągnął\r\nsię do chorągwi pancernej w wojsku Czarnieckiego, pod którego\r\ndowództwem walczył w Danii (1658-1659), biorąc m. in. udział w sławnej\r\nprzeprawie przez morze na wyspę Als i odbiciu Koldyngi, twierdzy\r\nznajdującej się w rękach wojsk Karola Gustawa. Następnie uczestniczył\r\nw ważnych epizodach wojny polsko-rosyjskiej w 1660 r. na Litwie i\r\nBiałorusi: bitwie pod Połonką z oddziałami Iwana Chowańskiego oraz nad\r\nrzeką Basią z armią Jurija Dołgorukiego. Do jego zasług publicznych\r\nzalicza się także przeprowadzenie posłów rosyjskich do króla do\r\nWarszawy. Po dziewięciu latach wycofał się ze służby wojskowej, ożenił\r\n(1667) i zajął zwykłymi wówczas zajęciami drobnej szlachty:\r\ngospodarowaniem na dzierżawach, spławianiem plonów na sprzedaż do\r\nGdańska, sporami sądowymi, udziałem w sejmikach i elekcjach (Michała\r\nKorybuta Wiśniowieckiego w 1669 r., Jana III Sobieskiego w 1674 r.).<br>\r\nWszystkie te wydarzenia ze swadą przedstawił w swoich <i>Pamiętnikach</i>,\r\nprzytaczając w nich również zebrane przez siebie skrzętnie dokumenty\r\n(np. listy Czarneckiego, króla Jana Kazimierza, krążący wśród szlachty\r\npaszkwil na prymasa Prażmowskiego, instrukcję sejmikową własnego\r\nautorstwa). <i>Pamiętniki</i> nie stanowią źródła historycznego, ponieważ\r\nPasek zaczął je spisywać pod koniec życia (prawdopodobnie w latach\r\n1690-1695) i wiele w nich błędów rzeczowych, są jednak cennym zapisem\r\nobyczajowości epoki, nasyconego makaronizmami języka barokowego oraz\r\nstylu narracyjnego gawędy szlacheckiej. Za to też zostały natychmiast\r\ndocenione, kiedy odnaleziono je i wydano w 1836 r. <i>Pamiętniki</i> Paska\r\nzafascynowały polskich romantyków jako ważny zabytek kultury narodowej\r\n(np. Mickiewicz mówił o nich w prelekcjach paryskich) i wpłynęły na\r\nkształt <i>Trylogii</i> Sienkiewicza. Stanowią żywy pomnik sarmatyzmu.<br>\r\n</p>",
"description_pl": "<dl><dt>Ur.</dt><dd> ok. 1636 w woj. rawskim na Mazowszu<br>\r\n</dd><dt>Zm.</dt><dd> 1701<br>\r\n</dd><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Pamiętniki</i> <br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Pochodził z niezamożnej szlachty nieposiadającej własnych majątków\r\nziemskich, utrzymującej się na dzierżawach. Kształcił się w kolegium\r\njezuitów w Rawie Mazowieckiej. W czasie potopu szwedzkiego zaciągnął\r\nsię do chorągwi pancernej w wojsku Czarnieckiego, pod którego\r\ndowództwem walczył w Danii (1658-1659), biorąc m. in. udział w sławnej\r\nprzeprawie przez morze na wyspę Als i odbiciu Koldyngi, twierdzy\r\nznajdującej się w rękach wojsk Karola Gustawa. Następnie uczestniczył\r\nw ważnych epizodach wojny polsko-rosyjskiej w 1660 r. na Litwie i\r\nBiałorusi: bitwie pod Połonką z oddziałami Iwana Chowańskiego oraz nad\r\nrzeką Basią z armią Jurija Dołgorukiego. Do jego zasług publicznych\r\nzalicza się także przeprowadzenie posłów rosyjskich do króla do\r\nWarszawy. Po dziewięciu latach wycofał się ze służby wojskowej, ożenił\r\n(1667) i zajął zwykłymi wówczas zajęciami drobnej szlachty:\r\ngospodarowaniem na dzierżawach, spławianiem plonów na sprzedaż do\r\nGdańska, sporami sądowymi, udziałem w sejmikach i elekcjach (Michała\r\nKorybuta Wiśniowieckiego w 1669 r., Jana III Sobieskiego w 1674 r.).<br>\r\nWszystkie te wydarzenia ze swadą przedstawił w swoich <i>Pamiętnikach</i>,\r\nprzytaczając w nich również zebrane przez siebie skrzętnie dokumenty\r\n(np. listy Czarneckiego, króla Jana Kazimierza, krążący wśród szlachty\r\npaszkwil na prymasa Prażmowskiego, instrukcję sejmikową własnego\r\nautorstwa). <i>Pamiętniki</i> nie stanowią źródła historycznego, ponieważ\r\nPasek zaczął je spisywać pod koniec życia (prawdopodobnie w latach\r\n1690-1695) i wiele w nich błędów rzeczowych, są jednak cennym zapisem\r\nobyczajowości epoki, nasyconego makaronizmami języka barokowego oraz\r\nstylu narracyjnego gawędy szlacheckiej. Za to też zostały natychmiast\r\ndocenione, kiedy odnaleziono je i wydano w 1836 r. <i>Pamiętniki</i> Paska\r\nzafascynowały polskich romantyków jako ważny zabytek kultury narodowej\r\n(np. Mickiewicz mówił o nich w prelekcjach paryskich) i wpłynęły na\r\nkształt <i>Trylogii</i> Sienkiewicza. Stanowią żywy pomnik sarmatyzmu.<br>\r\n</p>",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "",
"collective_noun": ""
}