HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Karol Irzykowski",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/karol-irzykowski/",
"sort_key": "irzykowski karol",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 23 stycznia 1873\n \n \n w\n \n Błażkowa\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 2 listopada 1944\n \n \n w\n \n Żyrardów\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Pałuba</i> (1903), <i>Sny Marii Dunin</i> (1903), <i>Spod ciemnej gwiazdy</i> (1922), <i>Dziesiąta Muza</i> (1924)<br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Prozaik, dramaturg, krytyk literacki i teoretyk filmu.<br>\r\nW latach 1894-1893 studiował germanistykę na Uniwersytecie we Lwowie, jednak z powodu trudności finansowych nie udało mu się ukończyć studiów; owocem jego badań w dziedzinie literatury niemieckiej stało się tłumaczenie jednego z dramatów Fryderyka Hebbla <i>Judyta</i> (wyd.\r\n1908) oraz monografia poświęcona temuż autorowi <i>Fryderyk Hebbel jako poeta konieczności</i> (1907). Mieszkał we Lwowie (od 1895 r.), Krakowie (od 1908 r.) i Warszawie (od 1918 r.), pracując jako stenograf (spisywał m.in. sprawozdania sejmowe i sądowe, w czasie II wojny światowej zarobkował ucząc stenografii).<br>\r\nNie był ściśle związany z żadnym stronnictwem politycznym ani środowiskiem artystycznym, wobec wszystkich zaś pozostawał krytyczny. Jak sam pisał, nie zaangażował się w „rewolucję literacką Młodej Polski, skupiającą się w Krakowie koło Przybyszewskiego\". Po I wojnie, w 1920 r. został zaproszony z honorami przez grupę \",Pikadora\" do redakcji „Skamandra\", jednak nie zamierzał być dla młodych poetów „dobrym wujaszkiem\", skrytykował ich za „programofobię\" jako objaw małoduszności i pozostał jedynie w luźnym związku z grupą czołowych poetów i publicystów dwudziestolecia międzywojennego. Gromił Tadeusza Boy'a Żeleńskiego za spłycanie życia umysłowego i propagowanie „życia\r\nułatwionego\" (w pamflecie <i>Beniaminek. Rzecz o Boyu Żeleńskim</i>). W zbiorze artykułów <i>Walka o treść</i> (1929) podejmował zasadniczą polemikę z Awangardą Krakowską i Witkacym jako twórcą teorii czystej formy. Publikował zarówno w PPS-owskim „Robotniku\" (1922-1933), jak ze skrajnie prawicowym czasopismem „Prosto z Mostu\" (do sprawy Zbąszynia pod koniec 1938 r.) oraz centrowym, prorządowym sanacyjnym\r\n„Pionem\" (1933-1939).<br>\r\nSwoją neutralną, zdystansowaną, ale krytyczną postawę wobec aktualnych prądów ideowych i bieżących wydarzeń tłumaczył koncepcją klerkizmu. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury, pracował w Polskim Radiu. W wielu dziedzinach podejmował pionierskie próby pisarskie i badawcze, np. wprowadzając analizę psychologiczną w powieści <i>Pałuba</i>, zajmując się estetyką filmu jako nowej dziedziny sztuki (<i>Dziesiąta Muza</i>), czy tworząc prozę fantastyczną (np. <i>Almanzor</i>, <i>Wagon astralny</i>, <i>W przestrzeniach czasu</i> i in. teksty opublikowane w zbiorach <i>Nowele</i> i <i>Spod ciemnej gwiazdy</i>).\r\n</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 23 stycznia 1873\n \n \n w\n \n Błażkowa\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 2 listopada 1944\n \n \n w\n \n Żyrardów\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Pałuba</i> (1903), <i>Sny Marii Dunin</i> (1903), <i>Spod ciemnej gwiazdy</i> (1922), <i>Dziesiąta Muza</i> (1924)<br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Prozaik, dramaturg, krytyk literacki i teoretyk filmu.<br>\r\nW latach 1894-1893 studiował germanistykę na Uniwersytecie we Lwowie, jednak z powodu trudności finansowych nie udało mu się ukończyć studiów; owocem jego badań w dziedzinie literatury niemieckiej stało się tłumaczenie jednego z dramatów Fryderyka Hebbla <i>Judyta</i> (wyd.\r\n1908) oraz monografia poświęcona temuż autorowi <i>Fryderyk Hebbel jako poeta konieczności</i> (1907). Mieszkał we Lwowie (od 1895 r.), Krakowie (od 1908 r.) i Warszawie (od 1918 r.), pracując jako stenograf (spisywał m.in. sprawozdania sejmowe i sądowe, w czasie II wojny światowej zarobkował ucząc stenografii).<br>\r\nNie był ściśle związany z żadnym stronnictwem politycznym ani środowiskiem artystycznym, wobec wszystkich zaś pozostawał krytyczny. Jak sam pisał, nie zaangażował się w „rewolucję literacką Młodej Polski, skupiającą się w Krakowie koło Przybyszewskiego\". Po I wojnie, w 1920 r. został zaproszony z honorami przez grupę \",Pikadora\" do redakcji „Skamandra\", jednak nie zamierzał być dla młodych poetów „dobrym wujaszkiem\", skrytykował ich za „programofobię\" jako objaw małoduszności i pozostał jedynie w luźnym związku z grupą czołowych poetów i publicystów dwudziestolecia międzywojennego. Gromił Tadeusza Boy'a Żeleńskiego za spłycanie życia umysłowego i propagowanie „życia\r\nułatwionego\" (w pamflecie <i>Beniaminek. Rzecz o Boyu Żeleńskim</i>). W zbiorze artykułów <i>Walka o treść</i> (1929) podejmował zasadniczą polemikę z Awangardą Krakowską i Witkacym jako twórcą teorii czystej formy. Publikował zarówno w PPS-owskim „Robotniku\" (1922-1933), jak ze skrajnie prawicowym czasopismem „Prosto z Mostu\" (do sprawy Zbąszynia pod koniec 1938 r.) oraz centrowym, prorządowym sanacyjnym\r\n„Pionem\" (1933-1939).<br>\r\nSwoją neutralną, zdystansowaną, ale krytyczną postawę wobec aktualnych prądów ideowych i bieżących wydarzeń tłumaczył koncepcją klerkizmu. Był członkiem Polskiej Akademii Literatury, pracował w Polskim Radiu. W wielu dziedzinach podejmował pionierskie próby pisarskie i badawcze, np. wprowadzając analizę psychologiczną w powieści <i>Pałuba</i>, zajmując się estetyką filmu jako nowej dziedziny sztuki (<i>Dziesiąta Muza</i>), czy tworząc prozę fantastyczną (np. <i>Almanzor</i>, <i>Wagon astralny</i>, <i>W przestrzeniach czasu</i> i in. teksty opublikowane w zbiorach <i>Nowele</i> i <i>Spod ciemnej gwiazdy</i>).\r\n</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Karola Irzykowskiego",
"collective_noun": ""
}