HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Kazimierz Przerwa-Tetmajer",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/kazimierz-przerwa-tetmajer/",
"sort_key": "przerwa tetmajer kazimierz",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 12 lutego 1865\n \n \n w\n \n Ludźmierz\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 18 stycznia 1940\n \n \n w\n \n Warszawie\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Na Skalnym Podhalu</i> (1910), <i>Legenda Tatr</i> (1912);\r\nwiersze: <i>Eviva l'arte</i>; <i>Hymn do Nirwany</i>; <i>Koniec wieku XIX</i>; <i>Prometeusz</i>;\r\n<i>Lubię, kiedy kobieta</i>; <i>Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej</i>; <i>Pieśń o\r\nJaśku zbójniku</i>; <i>List Hanusi</i>.\r\n</dd></dl><p>\r\nPoeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej\r\nPolski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze\r\ndla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej\r\n(1898) i czwartej (1900) serii <i>Poezji</i>, oddające ducha\r\ndziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a\r\ntakże fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i\r\nfilozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera,\r\nszczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako\r\nautor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i\r\npopularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (<i>Zawisza\r\nCzarny</i>, <i>Rewolucja</i>, <i>Judasz</i>), nowele i powieści (<i>Ksiądz Piotr</i>; <i>Na\r\nSkalnym Podhalu</i>; <i>Legenda Tatr</i>; <i>Z wielkiego domu</i>; <i>Panna Mery</i>). Był\r\nprzyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci\r\nPoety z <i>Wesela</i> Wyspiańskiego.<br>\r\nJego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i\r\nstyczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła\r\nentuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas\r\nstudiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego\r\n(1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem\r\nEstreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością\r\npoetycką i pracą dziennikarską w \"Kurierze Polskim\" (współredaktor\r\n1989--93), \"Tygodniku Ilustrowanym\", \"Kurierze Warszawskim\" i\r\nkrakowskim \"Czasie\". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama\r\nKrasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny\r\nautora <i>Nie-Boskiej komedii</i>) i w tej roli przebywał w Heidelbergu\r\n(1895).<br>\r\nW czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego\r\n(redagował pismo \"Praca Narodowa\"); po wojnie wdał się w spór\r\npolsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem\r\nKomitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony\r\nKresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i\r\nDziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii\r\nLiteratury.<br>\r\nDrugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą\r\ndoprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już\r\npodczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym\r\nczasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki\r\nofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim\r\nw Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez\r\nokupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z\r\npowodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest\r\npochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich\r\nPowązkach znajduje się jego symboliczny grób.</p>\r\n</li><li><a href=\"http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Przerwa-Tetmajer\" class=\"external text wiki\" title=\"http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Przerwa-Tetmajer\" rel=\"nofollow\">Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii</a>\r\n</li></ul>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 12 lutego 1865\n \n \n w\n \n Ludźmierz\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 18 stycznia 1940\n \n \n w\n \n Warszawie\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Na Skalnym Podhalu</i> (1910), <i>Legenda Tatr</i> (1912);\r\nwiersze: <i>Eviva l'arte</i>; <i>Hymn do Nirwany</i>; <i>Koniec wieku XIX</i>; <i>Prometeusz</i>;\r\n<i>Lubię, kiedy kobieta</i>; <i>Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej</i>; <i>Pieśń o\r\nJaśku zbójniku</i>; <i>List Hanusi</i>.\r\n</dd></dl><p>\r\nPoeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej\r\nPolski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze\r\ndla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej\r\n(1898) i czwartej (1900) serii <i>Poezji</i>, oddające ducha\r\ndziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a\r\ntakże fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i\r\nfilozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera,\r\nszczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako\r\nautor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i\r\npopularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (<i>Zawisza\r\nCzarny</i>, <i>Rewolucja</i>, <i>Judasz</i>), nowele i powieści (<i>Ksiądz Piotr</i>; <i>Na\r\nSkalnym Podhalu</i>; <i>Legenda Tatr</i>; <i>Z wielkiego domu</i>; <i>Panna Mery</i>). Był\r\nprzyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci\r\nPoety z <i>Wesela</i> Wyspiańskiego.<br>\r\nJego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i\r\nstyczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła\r\nentuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas\r\nstudiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego\r\n(1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem\r\nEstreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością\r\npoetycką i pracą dziennikarską w \"Kurierze Polskim\" (współredaktor\r\n1989--93), \"Tygodniku Ilustrowanym\", \"Kurierze Warszawskim\" i\r\nkrakowskim \"Czasie\". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama\r\nKrasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny\r\nautora <i>Nie-Boskiej komedii</i>) i w tej roli przebywał w Heidelbergu\r\n(1895).<br>\r\nW czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego\r\n(redagował pismo \"Praca Narodowa\"); po wojnie wdał się w spór\r\npolsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem\r\nKomitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony\r\nKresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i\r\nDziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii\r\nLiteratury.<br>\r\nDrugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą\r\ndoprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już\r\npodczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym\r\nczasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki\r\nofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim\r\nw Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez\r\nokupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z\r\npowodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest\r\npochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich\r\nPowązkach znajduje się jego symboliczny grób.</p>\r\n</li><li><a href=\"http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Przerwa-Tetmajer\" class=\"external text wiki\" title=\"http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Przerwa-Tetmajer\" rel=\"nofollow\">Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii</a>\r\n</li></ul>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Kazimierza Przerwy-Tetmajera",
"collective_noun": ""
}