HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Maksim Gorki",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/maksim-gorki/",
"sort_key": "gorki maksim",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 28 marca 1868\n \n \n w\n \n Niżny Nowogród\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 18 czerwca 1936\n \n \n w\n \n Moskwa\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Matka</i>, <i>Mieszczanie</i>, <i>Wrogowie</i>, <i>Na dnie</i>, <i>Dzieciństwo</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Rosyjski powieściopisarz, dramaturg i publicysta, uważany za prekursora socrealizmu. Przewodniczący Związku Pisarzy ZSRR (1934-1936).<br>\r\n\r\nJego prawdziwe nazwisko brzmiało Alieksiej Maksimowicz Pieszkow. Po śmierci rodziców wychowywała go babcia, już w wieku 11 lat musiał zarabiać na siebie. Pracował jako dziennikarz, próbował też swoich sił na uniwersytecie w Kazaniu. W środowisku studenckim zapoznał się z literaturą marksistowską i został aktywistą, wkrótce aresztowany, znalazł się pod stałym nadzorem policyjnym.<br>\r\n\r\n\r\nDebiutował w 1892 r. opowiadaniem <i>Makar Czudra</i>, opisującym tragiczną miłość dwojga młodych Cyganów.<br>\r\n\r\nW 1896 r. ożenił się; na świat przyszło dwoje dzieci, po kilku latach jednak małżeństwo rozstało się, a od 1904 r. towarzyszką życia Gorkiego była aktorka i działaczka polityczna Maria Andrejewa (1868-1953). Pierwsza żona, Jekatierina Pieszkowa (1876-1965), zajmowała się pomocą więźniom politycznym, także polskim.<br>\r\n\r\nW 1900 r. Gorki zawarł osobistą znajomość z Antonem Czechowem i Lwem Tołstojem, niedługo potem z Leninem. W styczniu 1905 za deklarację rewolucyjnych przekonań został aresztowany, w lutym zwolniono go za kaucją pod presją zachodnioeuropejskiej opinii publicznej (głos w jego sprawie zabrali m.in. Anatole France, Auguste Rodin, Edmondo de Amicis i Giacomo Puccini). Brał udział w rewolucji burżuazyjnej 1905 r., wstąpił do Rosyjskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej. W 1906 r. odwiedził Amerykę.<br>\r\n\r\nW latach 1906-1913 ze względów politycznych i zdrowotnych przebywał we Włoszech, na Capri, prowadził tam szkołę partyjną dla robotników, a w 1910 zaprzyjaźnił się z Feliksem Dzierżyńskim, był redaktorem bolszewickich czasopism.<br>\r\n\r\nWybuch rewolucji bolszewickiej przyjął z dystansem, krytykował metody, starał się zmieniać nastawienie rewolucjonistów do inteligentów.<br>\r\n\r\nOd 1921 r. Gorki przebywał znowu na emigracji, najpierw w Niemczech, następnie we Włoszech. W 1926 r. powstał w Związku Radzieckim film <i>Matka</i> na podstawie powieści 1926 (fabułę filmowano jeszcze dwukrotnie, w latach 1955 i 1989). Na cześć pisarza nazywano w Rosji ulice, fabryki, a nawet miasto i samolot (Tupolew ANT-20). Sam Gorki odwiedzał ZSRR, a w 1932 r., na osobiste zaproszenie Stalina, wrócił tam na stałe i został pierwszym przewodniczącym Związku Pisarzy. Nasilające się stalinowskie represje jego również dotykały, m.in. przebywał w areszcie domowym. W 1934 r. zmarł Maksim Pieszkow, syn Gorkiego. W dwa lata później umarł sam pisarz, na pogrzebie jego trumnę nieśli Stalin i Mołotow. Odpowiedzialność za jego śmierć przypisywano NKWD, pod takim zarzutem skazano i rozstrzelano Gienricha Jagodę, ówczesnego szefa aparatu bezpieczeństwa ZSRR.\r\n</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 28 marca 1868\n \n \n w\n \n Niżny Nowogród\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 18 czerwca 1936\n \n \n w\n \n Moskwa\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Matka</i>, <i>Mieszczanie</i>, <i>Wrogowie</i>, <i>Na dnie</i>, <i>Dzieciństwo</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>Rosyjski powieściopisarz, dramaturg i publicysta, uważany za prekursora socrealizmu. Przewodniczący Związku Pisarzy ZSRR (1934-1936).<br>\r\n\r\nJego prawdziwe nazwisko brzmiało Alieksiej Maksimowicz Pieszkow. Po śmierci rodziców wychowywała go babcia, już w wieku 11 lat musiał zarabiać na siebie. Pracował jako dziennikarz, próbował też swoich sił na uniwersytecie w Kazaniu. W środowisku studenckim zapoznał się z literaturą marksistowską i został aktywistą, wkrótce aresztowany, znalazł się pod stałym nadzorem policyjnym.<br>\r\n\r\n\r\nDebiutował w 1892 r. opowiadaniem <i>Makar Czudra</i>, opisującym tragiczną miłość dwojga młodych Cyganów.<br>\r\n\r\nW 1896 r. ożenił się; na świat przyszło dwoje dzieci, po kilku latach jednak małżeństwo rozstało się, a od 1904 r. towarzyszką życia Gorkiego była aktorka i działaczka polityczna Maria Andrejewa (1868-1953). Pierwsza żona, Jekatierina Pieszkowa (1876-1965), zajmowała się pomocą więźniom politycznym, także polskim.<br>\r\n\r\nW 1900 r. Gorki zawarł osobistą znajomość z Antonem Czechowem i Lwem Tołstojem, niedługo potem z Leninem. W styczniu 1905 za deklarację rewolucyjnych przekonań został aresztowany, w lutym zwolniono go za kaucją pod presją zachodnioeuropejskiej opinii publicznej (głos w jego sprawie zabrali m.in. Anatole France, Auguste Rodin, Edmondo de Amicis i Giacomo Puccini). Brał udział w rewolucji burżuazyjnej 1905 r., wstąpił do Rosyjskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej. W 1906 r. odwiedził Amerykę.<br>\r\n\r\nW latach 1906-1913 ze względów politycznych i zdrowotnych przebywał we Włoszech, na Capri, prowadził tam szkołę partyjną dla robotników, a w 1910 zaprzyjaźnił się z Feliksem Dzierżyńskim, był redaktorem bolszewickich czasopism.<br>\r\n\r\nWybuch rewolucji bolszewickiej przyjął z dystansem, krytykował metody, starał się zmieniać nastawienie rewolucjonistów do inteligentów.<br>\r\n\r\nOd 1921 r. Gorki przebywał znowu na emigracji, najpierw w Niemczech, następnie we Włoszech. W 1926 r. powstał w Związku Radzieckim film <i>Matka</i> na podstawie powieści 1926 (fabułę filmowano jeszcze dwukrotnie, w latach 1955 i 1989). Na cześć pisarza nazywano w Rosji ulice, fabryki, a nawet miasto i samolot (Tupolew ANT-20). Sam Gorki odwiedzał ZSRR, a w 1932 r., na osobiste zaproszenie Stalina, wrócił tam na stałe i został pierwszym przewodniczącym Związku Pisarzy. Nasilające się stalinowskie represje jego również dotykały, m.in. przebywał w areszcie domowym. W 1934 r. zmarł Maksim Pieszkow, syn Gorkiego. W dwa lata później umarł sam pisarz, na pogrzebie jego trumnę nieśli Stalin i Mołotow. Odpowiedzialność za jego śmierć przypisywano NKWD, pod takim zarzutem skazano i rozstrzelano Gienricha Jagodę, ówczesnego szefa aparatu bezpieczeństwa ZSRR.\r\n</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Maksima Gorkiego",
"collective_noun": ""
}