HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "René Descartes (Kartezjusz)",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/rene-descartes-kartezjusz/",
"sort_key": "descartes kartezjusz rene~0",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 31 marca 1596\n \n \n w\n \n Descartes\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 11 lutego 1650\n \n \n w\n \n Sztokholm\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Rozprawa o metodzie</i>, <i>Świat albo Traktat o świetle</i>, <i>Traktat o namiętnościach duszy</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Uważany za jednego z największych filozofów ery nowożytnej, twórca formuły ,,myślę, więc jestem\". Autor licznych odkryć i teorii z dziedziny matematyki i geometrii, astronomii i meteorologii, optyki, fizyki i mechaniki, chemii, anatomii i medycyny. <br>\r\nBył dzieckiem wybitnie uzdolnionym, ojciec nazywał go ,,małym filozofem\". W gimnazjum jezuickim w La Flèche wśród jego nauczycieli znalazł się znany matematyk, ojciec Jean François. Po ukończeniu szkoły młody Kartezjusz studiował prawo w Poitiers, interesował się też innymi dziedzinami wiedzy, ostatecznie uznał je wszystkie za niespójne i nie zawsze zgodne z rozsądkiem. Postanowił więc uczyć się z ,,wielkiej księgi życia\" i wstąpił do wojska. W latach 1618-1625 jako wojskowy przemierzył duże obszary Europy. Zima 1619 zatrzymała go w odosobnionej kwaterze w Niemczech, gdzie opracował na własny użytek system rozumowania oparty na racjonalizmie na wzór wnioskowania w naukach fizycznych. W ten sposób powstał zarówno dowód na istnienie Boga, jak i nowatorski opis funkcjonowania układu krwionośnego u ludzi i ssaków. Ów sposób wnioskowania Descartes opisał w dziele <i>Rozprawa o metodzie</i>, które przedstawił jako wstęp do traktatu o świetle (Dioptryka, Meteory, Geometria), opublikowanego w 1637 r. anonimowo w obawie przed represjami, ponieważ za głoszenie poglądów niezgodnych z oficjalnymi groziła wówczas we Francji nawet kara śmierci (Kartezjusz część swoich prac spalił lub ukrył na wieść o egzekucji Galileusza). Po latach mieszkania w Holandii i pracy w odosobnieniu przeniósł się do Szwecji na zaproszenie królowej Krystyny, której miał pomóc w zgłębianiu wiedzy z różnych dziedzin oraz w organizowaniu akademii nauk. Zmarł w Sztokholmie na zapalenie płuc.\r\n</p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 31 marca 1596\n \n \n w\n \n Descartes\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 11 lutego 1650\n \n \n w\n \n Sztokholm\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Rozprawa o metodzie</i>, <i>Świat albo Traktat o świetle</i>, <i>Traktat o namiętnościach duszy</i><br>\r\n\r\n</dd></dl>\r\n<p>Uważany za jednego z największych filozofów ery nowożytnej, twórca formuły ,,myślę, więc jestem\". Autor licznych odkryć i teorii z dziedziny matematyki i geometrii, astronomii i meteorologii, optyki, fizyki i mechaniki, chemii, anatomii i medycyny. <br>\r\nBył dzieckiem wybitnie uzdolnionym, ojciec nazywał go ,,małym filozofem\". W gimnazjum jezuickim w La Flèche wśród jego nauczycieli znalazł się znany matematyk, ojciec Jean François. Po ukończeniu szkoły młody Kartezjusz studiował prawo w Poitiers, interesował się też innymi dziedzinami wiedzy, ostatecznie uznał je wszystkie za niespójne i nie zawsze zgodne z rozsądkiem. Postanowił więc uczyć się z ,,wielkiej księgi życia\" i wstąpił do wojska. W latach 1618-1625 jako wojskowy przemierzył duże obszary Europy. Zima 1619 zatrzymała go w odosobnionej kwaterze w Niemczech, gdzie opracował na własny użytek system rozumowania oparty na racjonalizmie na wzór wnioskowania w naukach fizycznych. W ten sposób powstał zarówno dowód na istnienie Boga, jak i nowatorski opis funkcjonowania układu krwionośnego u ludzi i ssaków. Ów sposób wnioskowania Descartes opisał w dziele <i>Rozprawa o metodzie</i>, które przedstawił jako wstęp do traktatu o świetle (Dioptryka, Meteory, Geometria), opublikowanego w 1637 r. anonimowo w obawie przed represjami, ponieważ za głoszenie poglądów niezgodnych z oficjalnymi groziła wówczas we Francji nawet kara śmierci (Kartezjusz część swoich prac spalił lub ukrył na wieść o egzekucji Galileusza). Po latach mieszkania w Holandii i pracy w odosobnieniu przeniósł się do Szwecji na zaproszenie królowej Krystyny, której miał pomóc w zgłębianiu wiedzy z różnych dziedzin oraz w organizowaniu akademii nauk. Zmarł w Sztokholmie na zapalenie płuc.\r\n</p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "René Descartes'a",
"collective_noun": ""
}