HTTP 200 OK
Allow: GET, POST, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"name": "Szolem Alejchem",
"url": "https://eink.wolnelektury.pl/katalog/autor/szolem-alejchem/",
"sort_key": "alejchem szolem",
"description": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 12 marca 1859\n \n \n w\n \n Perejasław\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 13 maja 1916\n \n \n w\n \n Nowy Jork\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Dzieje Tewji Mleczarza,</i> (1894, I wyd. pol. przeł. Anna Dresnerowa; Wydawnictwo Ossolineum, 1960; II wyd. pol. przeł. Michał Friedman, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1989); <i>Z jarmarku</i> ( 1916, wyd. pol. przeł. Michał Friedman, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1989); <i>Marienbad</i> (1918, wyd. pol. przeł. Jan Kligert, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967)<br>\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>\r\nWłaśc. Szolem Rabinowicz<br>\r\nAutor powieści i dramatów w języku jidysz, jeden z twórców nowoczesnej literatury tworzonej w tym języku, nazywany jej „Wnukiem”.<br>\r\n\r\nUrodził się w Perejesławiu, a dzieciństwo spędził w położonym niedaleko miasteczku Woronki. Jego rodzina była znana i poważana w okolicy: ojciec zajmował się handlem, matka prowadziła kram bławatny. Rodzice postanowili przeprowadzić się do Perejesławia i posłali Szolema do rosyjskiej szkoły państwowej. Po jej ukończeniu zatrudnił się jako prywatny nauczyciel. Został m.in. korepetytorem Gołdy Łojewnej, w której bez pamięci się zakochał, tak, że gdy jej ojciec postawił warunki ewentualnego ślubu – posiadanie solidnej posady przez przyszłego zięcia, ten niezwłocznie rozpoczął karierę w dobrze prosperującej lokalnej fabryce. <br>\r\nŚlub odbył się w 1883 roku, a Szolem wraz z małżonką zamieszkali w posiadłości teścia, po jego śmierci zaś Rabinowicz zarządzał całym majątkiem. W 1887 roku wyjechali do Kijowa, gdzie Rabinowicz prowadził interesy. Jednocześnie zaczął też publikować teksty, które początkowo pisał w językach rosyjskim i hebrajskim, z czasem jednak przekonał się, o możliwościach jakie dawało pisanie w jidysz. Zaangażował się też w propagowanie literatury tworzonej w tym języku – od 1888 wydawał książki pisarzy języka jidysz w serii Di Jidisze Folks Bibliotek (Żydowska Biblioteka Ludowa). Mimo to, podobnie jak inni twórcy tego okresu, zdecydował się na przyjęcie pseudonimu literackiego: Szolem Alejchem, czyli tradycyjne żydowskie powitanie: „bądź pozdrowiony”, czy dosłownie „pokój wam”.<br>\r\nDwa lata później, na skutek krachu Rabinowicz stracił cały swój majątek i przez powstałe długi zmuszony był uciekać z Rosji, pozostawiając rodzinę. Przez jakiś czas tułał się po europejskich miastach – odwiedził m.in. Wiedeń i Paryż, by ostatecznie wrócić do Rosji, gdy tylko nadarzyła się taka okazja. Po powrocie poświęcił się już w zupełności twórczości literackiej – pisał i wydawał dramaty i prozę.<br>\r\nPogrom w Kiszyniowie, do którego doszło w kwietniu 1903, wpłynął na jego decyzję o emigracji do Ameryki. Europę odwiedził jeszcze w 1908 roku, podczas spotkań autorskich, na które zaproszony został przez żydowskie instytucje i ośrodki kulturalne. Postępująca gruźlica zmusiła go natomiast do odbycia kuracji w europejskich sanatoriach. <br>\r\nSzolem Rabinowicz zmarł 13 maja 1916 roku w Nowym Jorku.Według stworzonej przez samego siebie „legendy założycielskiej” literatury jidysz, był jej „Wnukiem”, kontynuatorem dzieła „Dziadka” (Mendele Mojcher Sforima) oraz „Ojca” (Icchoka Lejbusza Pereca). </p>\n",
"description_pl": "<dl>\n \n <dt>Ur.</dt>\n <dd>\n \n \n 12 marca 1859\n \n \n w\n \n Perejasław\n \n \n </dd>\n \n \n <dt>Zm.</dt>\n <dd>\n \n \n 13 maja 1916\n \n \n w\n \n Nowy Jork\n \n \n </dd>\n \n\n \n\n</dl>\n\n<dl><dt>Najważniejsze dzieła: </dt><dd> <i>Dzieje Tewji Mleczarza,</i> (1894, I wyd. pol. przeł. Anna Dresnerowa; Wydawnictwo Ossolineum, 1960; II wyd. pol. przeł. Michał Friedman, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1989); <i>Z jarmarku</i> ( 1916, wyd. pol. przeł. Michał Friedman, Wydawnictwo Dolnośląskie, 1989); <i>Marienbad</i> (1918, wyd. pol. przeł. Jan Kligert, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967)<br>\r\n</dd></dl>\r\n\r\n<p>\r\nWłaśc. Szolem Rabinowicz<br>\r\nAutor powieści i dramatów w języku jidysz, jeden z twórców nowoczesnej literatury tworzonej w tym języku, nazywany jej „Wnukiem”.<br>\r\n\r\nUrodził się w Perejesławiu, a dzieciństwo spędził w położonym niedaleko miasteczku Woronki. Jego rodzina była znana i poważana w okolicy: ojciec zajmował się handlem, matka prowadziła kram bławatny. Rodzice postanowili przeprowadzić się do Perejesławia i posłali Szolema do rosyjskiej szkoły państwowej. Po jej ukończeniu zatrudnił się jako prywatny nauczyciel. Został m.in. korepetytorem Gołdy Łojewnej, w której bez pamięci się zakochał, tak, że gdy jej ojciec postawił warunki ewentualnego ślubu – posiadanie solidnej posady przez przyszłego zięcia, ten niezwłocznie rozpoczął karierę w dobrze prosperującej lokalnej fabryce. <br>\r\nŚlub odbył się w 1883 roku, a Szolem wraz z małżonką zamieszkali w posiadłości teścia, po jego śmierci zaś Rabinowicz zarządzał całym majątkiem. W 1887 roku wyjechali do Kijowa, gdzie Rabinowicz prowadził interesy. Jednocześnie zaczął też publikować teksty, które początkowo pisał w językach rosyjskim i hebrajskim, z czasem jednak przekonał się, o możliwościach jakie dawało pisanie w jidysz. Zaangażował się też w propagowanie literatury tworzonej w tym języku – od 1888 wydawał książki pisarzy języka jidysz w serii Di Jidisze Folks Bibliotek (Żydowska Biblioteka Ludowa). Mimo to, podobnie jak inni twórcy tego okresu, zdecydował się na przyjęcie pseudonimu literackiego: Szolem Alejchem, czyli tradycyjne żydowskie powitanie: „bądź pozdrowiony”, czy dosłownie „pokój wam”.<br>\r\nDwa lata później, na skutek krachu Rabinowicz stracił cały swój majątek i przez powstałe długi zmuszony był uciekać z Rosji, pozostawiając rodzinę. Przez jakiś czas tułał się po europejskich miastach – odwiedził m.in. Wiedeń i Paryż, by ostatecznie wrócić do Rosji, gdy tylko nadarzyła się taka okazja. Po powrocie poświęcił się już w zupełności twórczości literackiej – pisał i wydawał dramaty i prozę.<br>\r\nPogrom w Kiszyniowie, do którego doszło w kwietniu 1903, wpłynął na jego decyzję o emigracji do Ameryki. Europę odwiedził jeszcze w 1908 roku, podczas spotkań autorskich, na które zaproszony został przez żydowskie instytucje i ośrodki kulturalne. Postępująca gruźlica zmusiła go natomiast do odbycia kuracji w europejskich sanatoriach. <br>\r\nSzolem Rabinowicz zmarł 13 maja 1916 roku w Nowym Jorku.Według stworzonej przez samego siebie „legendy założycielskiej” literatury jidysz, był jej „Wnukiem”, kontynuatorem dzieła „Dziadka” (Mendele Mojcher Sforima) oraz „Ojca” (Icchoka Lejbusza Pereca). </p>\n",
"plural": "",
"genre_epoch_specific": false,
"adjective_feminine_singular": "",
"adjective_nonmasculine_plural": "",
"genitive": "Szolema-Alejchema",
"collective_noun": ""
}