Józef Ignacy Kraszewski
Stara baśń, tom pierwszy
— A jeśli wam tak ciężko i niebezpieczno — mówił stary — po co wędrujecie? Macie swoją chatę...
      
    
    
  — A jeśli wam tak ciężko i niebezpieczno — mówił stary — po co wędrujecie? Macie swoją chatę...
      
    
    
  — Knezia nam trzeba jednego, a swata się ich czterdziestu… Za każdego swoja krew bić się...
      
    
    
  — Jednego czasu była na świecie bardzo piękna dziewka u króla, który ją kochał nad życie...
      
    
    
  O doloż ty nasza, o dolo! Wesele i grób. Warzyli wesele, pogrzeb zgotowali. O doloż...
      
    
    
  — O! O! — rzekła w końcu. — Ja bym tu na Lednicy nie wyżyła… Ciasno, cicho, świata...
      
    
    
  Wybór Piastuna w dni kilka po całej rozszedł się ziemi, podawano sobie wieść o nim...
      
    
    
  Żaden z wojewodów ze słowem się nie wyrywał, gdy o kroków kilkanaście ujrzano zdążającego ku...
Motyw klasyczny, odnoszący się do nadprzyrodzonej siły kierującej życiem ludzi, a w mitologii starożytnej również egzystencją bogów. Synonimy losu to: przeznaczenie, fatum. Od czasów romantyzmu przeciwstawiano ,,ślepy los", działający często tak, jakby szydził z usiłowań i szlachetnych uczuć ludzkich — Opatrzności, czyli rozumnemu planowi boskiemu, wyznaczającemu bieg historii oraz cel i sens egzystencji zarówno zbiorowości, jak i jednostek.