Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 437 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski

Sortuj:

powieści Pozytywizm Józef Ignacy Kraszewski

Alkohol Bezpieczeństwo Bieda Bijatyka Bitwa Błazen Bóg Bogactwo Bogini Brat Broń Bunt Burza Chciwość Chłop Chleb Choroba Chrystus Ciało Ciemność Cierpienie Cmentarz Cnota Córka Cywilizacja Czarownica Czary Czas Czyn Dar Dobro Dom Droga Drzewo Duch Duma Dusza Dziecko Dziedzictwo Dziewictwo Fałsz Głód Gniew Gość Gospodarz Gospodyni Grób Grzech Hańba Handel Historia Imię Język Jedzenie Kaleka Kapłan Kara Kłamstwo Kłótnia Klejnot Kobieta Kobieta demoniczna Koń Kondycja ludzka Konflikt Konflikt wewnętrzny Korzyść Kot Krew Król Księżyc Łzy Las Lekarz Los Lud Mądrość Mąż Małżeństwo Matka Mędrzec Mężczyzna Miasto Miłość Miłość niespełniona Milczenie Młodość Modlitwa Morderstwo Muzyka Nauka Niebezpieczeństwo Niemiec Niewola Noc Nuda Obcy Obowiązek Obraz świata Obrzędy Obyczaje Odrodzenie Ofiara Ogień Ojciec Oko Okrucieństwo Omen Opieka Oświadczyny Pamięć Pan Państwo Panna młoda Piękno Pielgrzym Pieniądz Pies Pijaństwo Plotka Pobożność Pocałunek Pochlebstwo Podróż Podstęp Poeta Poezja Pogarda Pogrzeb Pokora Polak Polowanie Portret Porwanie Potwór Pożar Pozory Pozycja społeczna Praca Prawda Prawo Proroctwo Prorok Prośba Przebranie Przeczucie Przekleństwo Przekupstwo Przemiana Przemijanie Przemoc Przestrzeń Przodkowie Przyjaźń Przysięga Przywódca Pszczoła Ptak Pycha Radość Rana Religia Robak Rodzina Rośliny Rozczarowanie Rozpacz Rozstanie Rozum Ruiny Rycerz Rzeź Ślub Śmiech Śmierć Śpiew Świątynia Światło Święto Świt Samotność Sen Serce Siła Siostra Słońce Słowo Sługa Służalczość Smutek Sobowtór Społeczeństwo Spotkanie Starość Strach Strój Sumienie Syn Szaleństwo Szpieg Sztuka Tajemnica Taniec Tęsknota Tłum Trucizna Trup Ucieczka Uczta Uroda Walka Wampir Wesele Wiadomość Wiatr Więzień Więzienie Wieczór Wiedza Wierność Wierzenia Wieś Wina Wizja Władza Woda Wojna Wolność Wróg Wróżba Wygnanie Wzrok Żałoba Żołnierz Żona Żyd Zabawa Zabobony Zamek Zazdrość Zbrodnia Zdrada Zemsta Zgoda Zło Złoty wiek Znak Zwierzę Zwierzęta Zwycięstwo

O autorze

Józef Ignacy Kraszewski
Karykatura Józefa Ignacego Kraszewskiego, litografował Władysław Walkiewicz według rysunku Arkadiusza Mucharskiego, domena publiczna

Józef Ignacy Kraszewski

Ur.
28 lipca 1812 w Warszawie
Zm.
19 marca 1887 w Genewa
Najważniejsze dzieła:
Stara baśń (1876), Chata za wsią, Hrabina Cosel, Brühl, Kwiat paproci, Anafielas

Niezwykle płodny pisarz, autor przede wszystkim powieści historycznych i obyczajowych, publicysta, działacz społeczny, badacz starożytności słowiańskich, popularyzator źródeł historycznych.
Do najpopularniejszych dziś powieści Kraszewskiego należy Stara baśń. Wśród inspiracji do niej znalazło się kilka wydanych wcześniej tekstów literatury pięknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) Franciszka Salezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, który wyjaśniał przyczynę nierówności społecznych tezą o podboju rolniczej ludności słowiańskiej przez plemię, które przekształciło się w szlachtę (a właśc. magnaterię). Po drugie, Lillę Wenedę (1840) Juliusza Słowackiego, obrazującą podobną tezę oraz pokazującą dwuznaczną rolę chrześcijaństwa jako religii najeźdźców. Po trzecie dramat Mieczysława Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którym dodatkowo nacisk położony został na zagrożenie dla Słowiańszczyzny ze strony państw niemieckich, zaś kościół ukazany został ostatecznie jako gwarant zażegnania konfliktu społecznego między szlachtą a ludem (tj. też między państwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniem społeczności połączonej więzami rodowymi i sąsiedzkimi).
Ponadto Kraszewski czerpał ze źródeł historycznych (najwidoczniejsze są ślady adaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Długosza), z własnych badań nad kulturą materialną dawnych Słowian i Litwy (wydał m.in. dzieła pionierskie: Litwa. Starożytne dzieje 1847 oraz Sztuka u Słowian 1860, zajmował się obyczajowością Polski piastowskiej, pracował nad projektem encyklopedii starożytności polskich dla Akademii Umiejętności w 1875 r.), z opracowań współczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewien wpływ na treść powieści wywarły również prelekcje paryskie Mickiewicza na temat literatury słowiańskiej, skąd zaczerpnął np. przekonanie o zachowaniu w religii Słowian śladów dziedzictwa praindoeuropejskiego (swoisty panteizm, niektóre bóstwa tożsame z hinduistycznymi). Do swoich źródeł i inspiracji dodał Kraszewski również rzekomo średniowieczny Królodworski rękopis. Zbiór staroczeskich bohatyrskich i lirycznych śpiewów (1818) wydany, a jak się później okazało, również spreparowany przez Vaclava Hankę.