Lukian

Ur.

ok. 120 r. w Samosacie

Zm.

ok. 190 r. w Atenach

Najważniejsze dzieła:

Dialogi wybrane

Syryjski mówca, pisarz, satyryk tworzący po grecku w czasach cesarstwa rzymskiego. Wszystkie informacje o nim pochodzą z jego własnych dzieł, niełatwo jednak je interpretować, gdyż Lukian często posługiwał się ironią. Urodził się w Samosacie, mieście nad Eufratem, na pograniczu Syrii i Azji Mniejszej. Zdobył wykształcenie retoryczne i pracował jako mówca, podróżując m.in. do Grecji, Italii i Galii. Około roku 165 osiadł w Atenach, gdzie w ciągu dekady napisał większość swoich zachowanych dzieł. W wieku 50 lat został mianowany urzędnikiem rządowym w Egipcie, po czym informacje o nim się urywają.

Twórczość Lukiana obejmuje ponad 80 dzieł, głównie dialogów. Do najbardziej znanych jego tekstów należą: opowiadanie Lucjusz czyli Osioł, parodia popularnych opowieści podróżniczych i mitologicznych Prawdziwa historia, uważana za jeden z pierwszych utworów fantastycznych, dialog fantastyczny Ikaromenippos albo Podróż Napowietrzna, zbiory dialogów: Rozmowy bogów, Rozmowy heter oraz pisma na wpół filozoficzne: Rozmowy zmarłych, Wysprzedaż żywotów.

Stworzył nowy gatunek literacki: dialogi satyryczne, w których polemizował z różnymi szkołami filozoficznymi, wyśmiewał nowe wierzenia, przesądy religijne i zabobony, krytykował bogów wyobrażanych na wzór ludzi, hipokryzję, pogoń za bogactwem. Dzięki jasnemu stylowi, odwołaniom do klasycznej kultury greckiej, krytycznemu podejściu do rzeczywistości i ciętemu dowcipowi zyskał sobie szczególną popularność w czasach renesansu i oświecenia.