Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna Katalog Autor
Mikołaj Rej

Mikołaj Rej

Sortuj:

Twórczość Mikołaj Rej

Renesans Dialog Dramat Epika Traktat Anioł Bijatyka Błądzenie Bóg Bogactwo Chciwość Chłop Choroba Ciało Cnota Czas Czyn Dar Deszcz Diabeł Dobro Dom Droga Dusza Dźwięk Dziecko Filozof Gniew Gospodarz Gra Grzech Handel Historia Jabłko Jedzenie Jesień Kara Kłótnia Klęska Koń Kondycja ludzka Koniec świata Korzyść Kradzież Król Krzywda Ksiądz Książka Księżyc Lato Lekarz Lenistwo Los Lustro Mądrość Małżeństwo Mędrzec Mężczyzna Miłość Miłosierdzie Młodość Moda Morze Motyl Mucha Muzyka Nadzieja Naród Natura Nauka Niebezpieczeństwo Nieśmiertelność Niewola Obraz świata Obrzędy Obyczaje Obywatel Ofiara Ogród Ojciec Okręt Pamięć Pan Państwo Piękno Pieniądz Pijaństwo Pochlebstwo Podróż Podstęp Polak Polowanie Pozory Pozycja społeczna Praca Prawda Prawnik Przemiana Przemijanie Przemoc Przyjaźń Przywódca Pycha Radość Religia Rośliny Rosja Rozum Śmierć Śpiew Światło Święty Sąd Ostateczny Sen Słońce Słowo Sługa Służalczość Smutek Spowiedź Sprawiedliwość Starość Strach Strój Stworzenie Sumienie Szaleństwo Szczęście Szlachcic Uczta Umiarkowanie Upadek Urzędnik Vanitas Wąż Walka Wiara Wierzenia Wieś Wiosna Władza Własność Woda Wojna Wróg Współpraca Wzrok Żałoba Żebrak Żołnierz Żona Życie jako wędrówka Zabawa Zabobony Zbrodniarz Zdrowie Zemsta Ziemia Zima Zło Złodziej Zwierzę Zwierzęta Zwycięstwo

O autorze

Mikołaj Rej
il. autor nieznany, domena publiczna

Mikołaj Rej

Ur.
4 lutego 1505 w Żurawnie
Zm.
4 października 1569 w Rejowcu
Najważniejsze dzieła:
Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem, Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego, Postylla, Zwierzyniec, Źwierciadło

Polski poeta i prozaik okresu renesansu, aktywny działacz reformacji, co czyni jego dorobek szczególnie ciekawym na tle całej literatury polskiej. Wspólnym rysem dość różnorodnego pisarstwa Reja jest dydaktyzm i moralizatorstwo (połączone z krytyką traktowania misji religijnej przez duchowieństwo kościoła katolickiego); pisał dialogi (Krótka rozprawa), kazania (Postylla), powszechnie niegdyś znane i przedrukowywane w kancjonałach pieśni religijne (tłumaczył również Psalmy), epigramaty (zbiór Figlików; wprowadził do literatury polskiej fraszkę), a pod koniec życia stworzył traktaty: Wizerunek i Zwierciadło, w których zajmowało go wytyczenie drogi postępowania człowiekowi świeckiemu tak, by wypełniając swoje obowiązki, mógł harmonijnie i cnotliwie przeżyć życie.
Na protestantyzm (początkowo luteranizm, a później kalwinizm) przeszedł w latach 40. XVI w., już jako człowiek dojrzały, a przyczyny tej decyzji, uwarunkowane niewątpliwie poważnym traktowaniem religii i rzetelną pobożnością, ukazuje cała jego twórczość. Edukacja szkolna Reja była skromna i fragmentaryczna, ukształtowała go znacznie bardziej służba na dworze Andrzeja Tęczyńskiego, którego był sekretarzem. Był jednak człowiekiem światłym i oczytanym, mającym rozeznanie i w tradycji kultury, i w bieżących problemach nurtujących ówczesną Europę. Aktywnie uczestniczył w życiu publicznym: sejmikach, sejmach, a także synodach protestanckich; nieobce mu były sprawy dworu królewskiego.
Pisał po polsku i decyzję tę należy uważać za gest w duchu epoki popierającej rozwój literatur narodowych. Adresatami swoimi czynił średniozamożną szlachtę i mówił do nich odpowiednim językiem: potocznym, niekiedy dosadnym, odwołującym się do znanych z doświadczenia codziennego realiów; z tego powodu jego teksty stanowią ciekawy i dość szczegółowy zapis życia w dawnej Rzeczpospolitej.

Ale to nic u naszych panów, kiedy się rozigrają, jeden drugiemu oczy zalać kampustem albo...

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego

Bo widzisz, iż fijołek albo majeran, chociaj pięknie pachnie, nic nie jest, kiedy go pokrzywy...

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego

Więc i wójt we wsi nie obejdzie się bez tego, aby do pana z nowinką...

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego
  • NIP: 952-187-70-87
  • KRS: 0000070056
  • REGON: 017423865
  • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
MKiDN
Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.