Kornel Makuszyński
Awantury arabskie
Wiedz, że wielka myśl to jest bachmat, a kobieta to jest rzemień, który mu pęta...
Wiedz, że wielka myśl to jest bachmat, a kobieta to jest rzemień, który mu pęta...
— Kobieta…
— Wypowiedziałeś imię straszniejszego wroga, który wiele niszczy i wiele zadaje mąk, mając truciznę w...
sława jest jako zła niewiasta, co nad uchem stanąwszy, uporczywie gada, jeśli zaś przed nią...
— Czy często bijesz swoje żony?
— Raz dziennie zaledwie, czasu bowiem mam mało. Czy źle czynię...
Czy nie wiesz, że kobieta rozumie wszelką mowę odwrotnie i jedna jest na chytrość jej...
Był jeden wielki uczony w Bagdadzie, co miał tylko dwie żony; wiedział, ile jest na...
Opowiadał mi pewien człowiek święty, że miał dwanaście żon i życie miał bardzo ciężkie, postanowił...
wiem teraz, że kobieta może uczynić wiele rzeczy i że może uczynić straszne rzeczy, lecz...
Nawet stół, na którym co dnia przez wiele lat stawiają potrawy, potrafi wreszcie rozróżnić kotlet...
Czy nie wiecie, że wszystkie największe nieszczęścia świata stąd pochodzą, że diabeł zawsze gdzieś posieje...
Za pomocą tego motywu wskazujemy takie fragmenty mówiące o kobietach, dla których neutralny motyw kobieta nie ma zastosowania, ponieważ są one naznaczone uprzedzeniem, a ich celem jest wykazanie niższości kobiet w zakresie różnego rodzaju kompetencji. Niższość ta jest często definiowana jako „naturalna”. Mogą być to fragmenty narracyjne, wypowiedzi bohaterów lub scenki. Wypowiedzi samych kobiet i takie opisy ich działań, które mają je ,,demaskować" w opinii czytelnika, trzeba traktować z największą ostrożnością — warto wskazywać wraz z nimi szerszy kontekst wybranego fragmentu (np. w Emancypantkach charakteryzujące pannę Howard poglądy przedstawione zostały tak, że wydają się wyjątkowo śmieszne i niepoważne). Jednak, jak w wypadku każdego z motywów, wskazane przez nas cytaty wymagają inteligentnej interpretacji użytkownika strony ,,Wolnych Lektur". Niekiedy cytaty zawierające mizoginiczne wypowiedzi prezentowane są ze stanowiska, które możemy oceniać jako neutralne, a wypowiedź nie charakteryzuje poglądów jej autora. Tak jest np. w poniższym urywku z Ustępu Mickiewiczowskich Dziadów:
Kobieta, Mizoginia,,Skarbowe chude, poderwane klacze,
Nawet te, które wożą lazarety,
Jeśli je stawią faraona gracze,
Liczą się zawsze: klacz za dwie kobiety."
Idea wprowadzenia takich motywów jak mizoginia czy antysemityzm zrodziła się z obserwacji, że odpowiadają one zjawiskom będącym przedmiotem opisu dla samej literatury (zwł. od okresu pozytywizmu), a zarazem z pragnienia niezakłamywania rzeczywistości.