— Świat idzie do gorszego — mówił trzęsąc głową. — Wikt coraz droższy, za kwaterę zabraliby ci całą...
Poza tym czarodziejskim był jeszcze inny świat — zwyczajny.
O jego istnieniu wiedziała panna Izabela i...
W swoim towarzystwie książę nosił tytuł zagorzałego patrioty, prawie szowinisty; poza towarzystwem cieszył się opinią...
Spojrzał po obecnych. Prezesowa była wesoła, hrabina uśmiechnięta, pan Łęcki promieniejący. Na koźle lokaj hrabiny...
Opanował go pesymizm. Kobiety wydawały mu się brzydkimi, ich barwne stroje dzikimi, ich kokieteria wstrętną...
I pod wpływem tych myśli czuł, że budzi się w nim jakaś wielka życzliwość, która...
Poszedł jeszcze w stronę Pomarańczarni, tą samą ścieżką co pierwej, upatrując na miałkim piasku śladu...
— Ignaś! zawsze bądź gotów, wisusie, bo nie wiemy dnia ani godziny… Pamiętaj, że Bonapartów Bóg...
Chudy koń z wytartymi bokami stał przywiązany do młodego drzewka unosząc w górę tylną nogę...
— Albo dziedzicowi dał grunta Pan Bóg? — bąknął Jędrek.
— Pan Bóg taki rząd postanowił na świecie...
Motyw służy do wskazywania w utworach literackich takich wizji wyjaśniających, czym jest rzeczywistość nas otaczająca, jakimi są np. jaskinia Platońska, czy moralitetowy obraz świata jako pola walki sił dobra i zła.
