Marek Aureliusz
Rozmyślania
Pilnie bacz na to, czego wymaga twa natura od ciebie, o ile pozostajesz tylko pod...
      
    
    
  Pilnie bacz na to, czego wymaga twa natura od ciebie, o ile pozostajesz tylko pod...
      
    
    
  Wszelka przygoda albo jest taka, że masz z natury moc do jej zniesienia, albo taka...
      
    
    
  Przyzwyczaj się do tego, abyś przy wszystkim, co kto robi, pytał — o ile można — w...
      
    
    
  Te są swoiste cechy duszy rozumnej: samą siebie widzi, sama siebie rozkłada na części, robi...
      
    
    
  jeżeli oddalisz — powtarzam — od tej woli twej to, co z nią jest złączone na podstawie...
      
    
    
  Trzy te zasady powinno się mieć zawsze w pogotowiu: co do postępowania, aby nigdy nie...
      
    
    
  
      
    
    
  Co do opilstwa, to wydaje mi się ono, wśród inszych, grubą i bydlęcą przywarą. W...
      
    
    
  A jaskółki, które widzimy, jak za powrotem wiosny przepatrują wszystkie kąty naszych domostw, czyliż one...
      
    
    
  I nie są też zwierzęta niezdolne przyjąć naukę na nasz sposób. Szpaki, kruki, sroki, papugi...
O rozumie wiele mówi w Satyrach Krasicki — podkreśla jego wartość, a także przeciwstawia głupocie. W romantyzmie rozum staje się przeciwieństwem serca, które reprezentuje „czucie i wiarę” (Romantyczność Mickiewicza). Romantycy przewartościowali pojęcie rozumu, przyznając wyższą rangę temu, co niedostępne poznaniu za pomocą „szkiełka i oka”. Dopiero pozytywizm stanie się kolejną epoką literacką, która mając tradycję romantyczną zapisaną w sercu (Lalka Prusa), rozumowi będzie oddawała cześć.