 
      
    
    
  Henryk Sienkiewicz
Ogniem i mieczem, tom drugi
Rysy jego, rzekłbyś: boleść z kamienia wykowała, taki bił od nich chłód i spokój.
Dziwno...
 
      
    
    
  Rysy jego, rzekłbyś: boleść z kamienia wykowała, taki bił od nich chłód i spokój.
Dziwno...
 
      
    
    
  Pan Andrzej ujrzał twarz wymizerowaną, żółtą i przezroczystą jak wosk kościelny. Oczy królewskie były wilgotne...
 
      
    
    
  Gdyby przynajmniej gorączka, która trawiła jego siły, odjęła mu była i przytomność! Ale nie! Pierś...
 
      
    
    
  A zaś między zbrojnymi ludźmi, między szlachtą, między gromadami niewiast chodziła żałobna panna Aleksandra, blada...
 
      
    
    
  Jakom waćpanu rzekła, że nie chcę cię znać i widzieć, tak wytrwam w tym, choćby...
 
      
    
    
  Książę znów począł chodzić niespokojnymi krokami po komnacie i na czole jego znać było ciągłą...
 
      
    
    
  — Przedtem, nim inna mnie korona dojdzie, cierniową mi włożono. Kazałem ministrowi Adersowi w gwiazdy patrzyć...
 
      
    
    
  W obojgu aż zadrgały serca, gdy usłyszeli swe nazwiska razem wymienione i oboje zawahali się...
 
      
    
    
  Ketling czuł, że wypada mu już odejść, i nie ruszał się z miejsca. Blade jego...
Motyw ten ważny jest zarówno dla myśli chrześcijańskiej (w której cierpienie ma przynosić oczyszczenie z win), jak i dla refleksji egzystencjalnej. Cierpienie ukazywane jest niekiedy jako fundamentalne dla kondycji ludzkiej. Zaznaczamy zarówno znaczące opisy cierpienia, jak i przemyślenia na jego temat.