Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Charles de Montesquieu (Monteskiusz), O duchu praw

Pobieranie e-booka

Wybierz wersję dla siebie:

.pdf

Jeśli planujesz wydruk albo lekturę na urządzeniu mobilnym bez dodatkowych aplikacji.

.epub

Uniwersalny format e-booków, obsługiwany przez większość czytników sprzętowych i aplikacji na urządzenia mobilne.

.mobi

Natywny format dla czytnika Amazon Kindle.

O duchu praw to jedno z najważniejszych dzieł francuskiego oświecenia autorstwa Charles'a de Montesquieu.

Traktat filozoficzny francuskiego myśliciela dotyczy praw związanych z ustrojem państwowym, wyróżnił arystokrację, monarchię i demokrację, omawia je w kontekście historycznym, a także przedstawia różne zagrożenia, „skażenia” ustrojów. Monteskiusz postuluje w tej rozprawie zasadę trójpodziału władzy, będącą fundamentem porządku w znacznej części współczesnych demokracji.

Charles de Montesquieu, znany bardziej jako Monteskiusz, był jednym z najsłynniejszych autorów francuskiego oświecenia. Był również prawnikiem, filozofem i wolnomularzem. Zasłynął przede wszystkim z popularyzacji koncepcji trójpodziału władzy. Dzieło O duchu praw zostało po raz pierwszy wydane w Genewie w 1748 roku.

Spis treści:

    Przedmowa
    1. Uwaga autora
  1. Księga pierwsza. O prawach w ogólności.
    1. Rozdział I. O prawach w ich stosunku do rozmaitych istot.
    2. Rozdział II. O prawach natury
    3. Rozdział III. O prawach stanowionych
  2. Księga druga. O prawach wypływających wprost z natury rządu.
    1. Rozdział I. O naturze trzech rozmaitych rządów.
    2. Rozdział II. O rządzie republikańskim i prawach właściwych demokracji.
    3. Rozdział III. O prawach odnośnych do natury arystokracji.
    4. Rozdział IV. O prawach w ich stosunku do natury rządu monarchicznego.
    5. Rozdział V. O prawach odnośnych do natury państwa despotycznego.
  3. Księga trzecia. O zasadach trzech postaci rządu.
    1. Rozdział I. Różnica między naturą rządu a jego zasadą.
    2. Rozdział II. O zasadzie rozmaitych rządów.
    3. Rozdział III. O zasadzie demokracji.
    4. Rozdział IV. O zasadzie arystokracji.
    5. Rozdział V. Iż cnota nie jest zasadą rządu monarchicznego.
    6. Rozdział VI. W jaki sposób zastępuje się cnotę w ustroju monarchicznym.
    7. Rozdział VII. O zasadzie monarchii.
    8. Rozdział VIII. Iż honor nie jest zasadą państw despotycznych.
    9. Rozdział IX. O zasadzie rządu despotycznego.
    10. Rozdział X. Różnica między posłuchem w rządzie umiarkowanym a w rządzie despotycznym.
    11. Rozdział XI. Uwaga nad tym wszystkim.
  4. Księga czwarta. Iż prawa wychowania muszą zależeć od zasad rządu.
    1. Rozdział I. O prawach wychowania.
    2. Rozdziat II. O wychowaniu w monarchii.
    3. Rozdział III. O wychowaniu pod rządem despotycznym.
    4. Rozdział IV. Różne wyniki wychowania u starożytnych a u nas.
    5. Rozdział V. O wychowaniu pod rządem republikańskim.
    6. Rozdział VI. O paru urządzeniach u Greków.
    7. Rozdział VII. W jakim wypadku te osobliwe urządzenia mogą być dobre.
    8. Rozdział VIII. Wytłumaczenie pewnego paradoksu obyczajowego u starożytnych.
  5. Księga piąta. Iż prawa nadane przez prawodawcę winny być dostosowane do natury rządu.
    1. Rozdział I. Myśl tej księgi.
    2. Rozdział II. Co to jest cnota w ustroju politycznym.
    3. Rozdział III. Czym jest miłość republiki w demokracji.
    4. Rozdział IV. Jak wszczepia się miłość równości i pomierności.
    5. Rozdział V. Jak w demokracji prawa stanowią równość.
    6. Rozdział VI. Jak prawa powinny podtrzymywać w demokracji pomierność życia.
    7. Rozdział VII. Inne sposoby wspierania zasady demokracji.
    8. Rozdział VIII. Jak w arystokracji prawa powinny być w zgodzie z zasadą rządu.
    9. Rozdział IX. W jaki sposób w monarchii prawa zgodne są ze swą zasadą.
    10. Rozdział X. O szybkości wykonania w ustroju monarchicznym.
    11. Rozdział XI. O wyborności rządu monarchicznego.
    12. Rozdział XII. Dalszy ciąg tego samego przedmiotu.
    13. Rozdział XIII. Istota despotyzmu.
    14. Rozdział XIV. W jaki sposób prawa zgodne są z zasadą rządu despotycznego.
    15. Rozdział XV. Dalszy ciąg poprzedniego.
    16. Rozdział XVI. O udzielaniu władzy.
    17. Rozdział XVII. O podarkach.
    18. Rozdział XVIII. O nagrodach, które daje monarcha.
    19. Rozdział XIX. Dalsze następstwa zasad trzech rządów.
  6. Księga szósta. Następstwa zasad rozmaitych rządów, w stosunku do prostoty praw cywilnych i karnych, form sądowych oraz ustanowienia kar.
    1. Rozdział I. O prostocie praw cywilnych w rozmaitych rządach.
    2. Rozdział II. O prostocie praw karnych w rozmaitych rządach.
    3. Rozdział III. W którym rządzie i w jakich wypadkach powinno się sądzić wedle ścisłego brzmienia prawa.
    4. Rozdział IV. O sposobie sądzenia.
    5. Rozdział V. W jakiej formie rządu najwyższy władca może być sędzią.
    6. Rozdział VI. Iż w monarchii ministrowie nie powinni sądzić.
    7. Rozdział VII. O jedynym sędzi.
    8. Rozdział VIII. O oskarżeniach w rozmaitych formach rządu.
    9. Rozdziai IX. O surowości kar w rozmaitych rządach.
    10. Rozdział X. O dawnych prawach francuskich.
    11. Rozdział XI. Iż kiedy lud jest cnotliwy, nie trzeba wiele kar.
    12. Rozdział XII. O potędze kar.
    13. Rozdział XIII. Bezsilność praw japońskich.
    14. Rozdział XIV. O duchu rzymskiego senatu.
    15. Rozdział XV. O prawach rzymskich odnośnie do kar.
    16. Rozdział XVI. O słusznej proporcji kar do zbrodni.
    17. Rozdział XVII. O torturach i badaniu zbrodniarzy.
    18. Rozdział XVIII. O karach pieniężnych i cielesnych.
    19. Rozdział XIX. O prawie odwetu.
    20. Rozdział XX. O karaniu ojców za dzieci.
    21. Rozdział XXI. O łaskawości panującego.
  7. Księga siódma. Następstwa rozmaitych zasad trzech ustrojów rządu, odnośnie do praw przeciw zbytkowi, do zbytku oraz do kondycji niewiast.
    1. Rozdział I. O zbytku.
    2. Rozdział II. O prawach przeciw zbytkowi w demokracji.
    3. Rozdział III. O prawach przeciw zbytkowi w rządzie arystokratycznym.
    4. Rozdział IV. O prawach przeciw zbytkowi w rządzie monarchicznym.
    5. Rozdział V. W jakich wypadkach prawa przeciw zbytkowi użyteczne są w monarchii.
    6. Rozdział VI. O zbytku w Chinach.
    7. Rozdział VII. Opłakane następstwa zbytku w Chinach.
    8. Rozdział VIII. O wstrzemięźliwości publicznej.
    9. Rozdział IX. O życiu kobiet w rozmaitych ustrojach rządu.
    10. Rozdział X. O sądzie domowym u Rzymian.
    11. Rozdział XI. W jaki sposób instytucje zmieniły się w Rzymie wraz z rządem.
    12. Rozdział XII. O opiece nad kobietami u Rzymian.
    13. Rozdział XIII. O karach ustanowionych przez cesarzy na rozpusty u kobiet.
    14. Rozdział XIV. Prawa przeciw zbytkowi u Rzymian.
    15. Rozdział XV. O posagach i przywilejach małżeńskich w rozmaitych formach rządu.
    16. Rozdział XVI. Piękny zwyczaj Samnitów.
    17. Rozdział XVII. O rządzie kobiet.
  8. Księga ósma. O skażeniu zasad trzech ustrojów
    1. Rozdział I. Ogólna myśl tej księgi.
    2. Rozdział II. O skażeniu zasady demokracji.
    3. Rozdział III. O duchu nadmiernej równości.
    4. Rozdział IV. Osobliwa przyczyna skażenia ludu.
    5. Rozdział V. O skażeniu zasady arystokracji.
    6. Rozdział VI. O skażeniu zasady monarchii.
    7. Rozdział VII. Dalszy ciąg tego samego przedmiotu.
    8. Rozdział VIII. Niebezpieczeństwo skażenia zasady rządu monarchicznego.
    9. Rozdział IX. Jak szlachta skłonna jest bronić tronu.
    10. Rozdział X. O skażeniu zasady rządu despotycznego.
    11. Rozdział XI. Naturalne następstwa dobroci i skażenia zasad.
    12. Rozdział XII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    13. Rozdział XIII. Działanie przysięgi u cnotliwego ludu.
    14. Rozdział XIV. Jak najmniejsza zmiana ustroju pociąga zniweczenie zasad.
    15. Rozdział XV. Bardzo skuteczne środki utrzymania trzech zasad.
    16. Rozdział XVI. Swoiste właściwości republiki.
    17. Rozdział XVII. Swoiste właściwości monarchii.
    18. Rozdział XVIII. Jako monarchia hiszpańska stanowi osobliwy wypadek.
    19. Rozdział XIX. Swoiste właściwości rządu despotycznego.
    20. Rozdział XX. Wnioski z poprzedzających rozdziałów.
    21. Rozdział XXI. O cesarstwie chińskim.
  9. Księga dziewiąta. O prawach w ich stosunku do siły obronnej.
    1. Rozdział I. W jaki sposób republiki upewniają swoje bezpieczeństwo.
    2. Rozdział II. Iż ustrój federacyjny powinien składać się z państw tej samej natury, zwłaszcza z państw republikańskich.
    3. Rozdział III. Inne warunki republiki federacyjnej.
    4. Rozdział IV. W jaki sposób państwa despotyczne upewniają swoje bezpieczeństwo.
    5. Rozdział V. W jaki sposób monarchia upewnia swoje bezpieczeństwo.
    6. Rozdział VI. O sile obronnej państw w ogólności.
    7. Rozdział VII. Rozważania.
    8. Rozdział VIII. Wypadek, w którym siła obronna danego państwa niższa jest od jego siły zaczepnej.
    9. Rozdział IX. O względnej sile państw.
    10. Rozdział X. O słabości sąsiednich państw.
  10. Księga dziesiąta. O prawach w ich stosunku do siły zaczepnej.
    1. Rozdział I. O sile zaczepnej.
    2. Rozdział II. O wojnie.
    3. Rozdział III. O prawie zdobyczy.
    4. Rozdział IV. O niektórych korzyściach podbitego ludu.
    5. Rozdział V. Gelon, król Syrakuz.
    6. Rozdział VI. O republice, która zdobywa.
    7. Rozdział VII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    8. Rozdział VIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    9. Rozdział IX. O monarchii, która zdobywa dokoła siebie.
    10. Rozdział X. O podboju monarchii przez drugą monarchię.
    11. Rozdział XI. O obyczajach ujarzmionego narodu.
    12. Rozdział XII. O pewnym prawie Cyrusa.
    13. Rozdział XIII. Karol XII.
    14. Rozdział XIV. Aleksander.
    15. Rozdział XV. Nowe środki zachowania zdobyczy.
    16. Rozdział XVI. O państwie despotycznym, które dokonywa podbojów.
    17. Rozdział XVII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
  11. Księga jedenasta. O prawach tworzących wolność polityczną w jej związku z ustrojem państwa.
    1. Rozdział I. Myśl ogólna.
    2. Rozdział II. Rozmaite znaczenia dawane słowu Wolność.
    3. Rozdział III. Co to jest wolność.
    4. Rozdział IV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    5. Rozdział V. O celu rozmaitych ustrojów państwowych.
    6. Rozdział VI. O ustroju angielskim.
    7. Rozdział VII. O monarchiach, które znamy.
    8. Rozdział VIII. Czemu starożytni nie mieli jasnego pojęcia o monarchii.
    9. Rozdział IX. Sposób myślenia Arystotelesa.
    10. Rozdział X. Sposób myślenia innych polityków.
    11. Rozdział XI. O królach w heroicznych czasach u Greków.
    12. Rozdział XII. O rządzie królów w Rzymie i w jaki sposób były tam podzielone trzy władze.
    13. Rozdział XIII. Ogólne rozważania nad państwem rzymskim po wypędzeniu królów.
    14. Rozdział XIV. W jaki sposób po wypędzeniu królów podział trzech władz począł się odmieniać.
    15. Rozdział XV. W jaki sposób, w kwitnącym stanie republiki, Rzym postradał nagle swą wolność.
    16. Rozdział XVI. O władzy prawodawczej w republice rzymskiej.
    17. Rozdział XVII. O władzy wykonawczej w tejże republice.
    18. Rozdział XVIII. O władzy sędziowskiej w rządzie rzymskim.
    19. Rozdział XIX. O rządzie prowincji rzymskich.
    20. Rozdział XX. Koniec tej księgi.
  12. Księga dwunasta. O prawach, które tworzą wolność polityczną w stosunku jej do obywatela.
    1. Rozdział I. Myśl tej księgi.
    2. Rozdział II. O wolności obywatela.
    3. Rozdział III. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    4. Rozdział IV. Iż rodzaj kar oraz ich proporcja wspierają wolność.
    5. Rozdział V. O pewnych oskarżeniach, które osobliwie wymagają umiarkowania i ostrożności.
    6. Rozdział VI. O zbrodni przeciw naturze.
    7. Rozdział VII. O zbrodni obrazy majestatu.
    8. Rozdział VIII. O złym stosowaniu miana świętokradztwa i obrazy majestatu.
    9. Rozdiiał IX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    10. Rozdział X. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    11. Rozdział XI. O myślach
    12. Rozdział XII. O nierozważnych słowach.
    13. Rozdział XIII. O pismach.
    14. Rozdział XIV. Pogwałcenie obyczajności w karaniu zbrodni.
    15. Rozdział XV. O wyzwoleniu niewolnika, iżby świadczył przeciw panu.
    16. Rozdział XVI. Oszczerstwo w zbrodni obrazy majestatu.
    17. Rozdział XVII. O odsłanianiu spisków.
    18. Rozdział XVIII. Jak niebezpiecznym jest w republikach nadto karać obrazę majestatu.
    19. Rozdział XIX. Jak w republice zawiesza się użytek wolności.
    20. Rozdział XX. O prawach sprzyjających wolności obywatela w republice.
    21. Rozdział XXI. O okrutnych prawach na dłużników w republice.
    22. Rozdział XXII. O rzeczach, które naruszają wolność w monarchii.
    23. Rozdział XXIII. O szpiegach w monarchii.
    24. Rozdział XXIV. O listach anonimowych.
    25. Rozdział XXV. O sposobie rządzenia w monarchii.
    26. Rozdział XXVI. Iż w monarchii władca powinien być przystępny.
    27. Rozdział XXVII. O obyczajach monarchy.
    28. Rozdział XXVIII. O względach, jakie monarchowie winni poddanym.
    29. Rozdział XXIX. O prawach cywilnych zdolnych wprowadzić nieco wolności w rząd despotyczny.
    30. Rozdział XXX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
  13. Księga trzynasta. O związku między wolnością a pobieraniem danin i wielkością dochodów publicznych.
    1. Rozdział I. O dochodach państwa.
    2. Rozdział II. Jako złym rozumowaniem jest twierdzić, iż wielkość podatków dobra jest sama w sobie.
    3. Rozdział III. O daninach w kraju, gdzie część ludu jest w poddaństwie.
    4. Rozdział IV. O republice w podobnym wypadku.
    5. Rozdział V. O monarchii w podobnym wypadku.
    6. Rozdział VI. O państwie despotycznym w podobnym wypadku.
    7. Rozdział VII. O podatkach w kraju, gdzie poddaństwo nie istnieje.
    8. Rozdział VIII. W jaki sposób zachowuje się złudzenie.
    9. Rozdział IX. O złym rodzaju podatków.
    10. Rozdział X. Iż wysokość danin zależy od natury rządu.
    11. Rozdział XI. O karach fiskalnych.
    12. Rozdział XII. Związek wielkości danin z wolnością.
    13. Rozdział XIII. W jakich rodzajach rządu podatki można podwyższać.
    14. Rozdział XIV. Iż natura podatków jest w związku z rządem.
    15. Rozdział XV. Nadużycie wolności.
    16. Rozdział XVI. O podbojach Mahometan.
    17. Rozdział XVII. O pomnożeniu wojsk.
    18. Rozdział XVIII. O odpuszczeniu podatków.
    19. Rozdział XIX. Co jest lepsze dla władcy i dla ludu, dzierżawa czy też własny zarząd podatków?
    20. Rozdział XX. O dzierżawcach podatków.
  14. Księga czternasta. O prawach w ich związku z naturą klimatu.
    1. Rozdział I. Myśl ogólna.
    2. Rozdział II. Jak ludzie różni są w rozmaitych klimatach.
    3. Rozdział III. Sprzeczność charakteru niektórych ludów południowych.
    4. Rozdział IV. Przyczyna niezmienności religii, zwyczajów, obyczajów, praw na Wschodzie.
    5. Rozdział V. Iż źli prawodawcy są ci, którzy wspierali wady klimatu, a dobrzy ci, którzy się im przeciwili.
    6. Rozdział VI. O uprawie ziemi w gorących krajach.
    7. Rozdział VII. O mnichostwie.
    8. Rozdział VIII. Dobry obyczaj chiński.
    9. Rozdział IX. Sposoby pobudzenia przemysłu.
    10. Rozdział X. O prawach będących w związku z trzeźwością narodów.
    11. Rozdział XI. O prawach związanych z chorobami zaraźliwymi.
    12. Rozdział XII. O prawach przeciw samobójcom.
    13. Rozdział XIII. Skutki wynikające z angielskiego klimatu.
    14. Rozdział XIV. Inne skutki klimatu.
    15. Rozdział XV. O rozmaitym stopniu zaufania, jakie prawa pokładają w ludzie zależnie od klimatu.
  15. Księga piętnasta. W jaki sposób prawa niewoli cywilnej mają związek z naturą klimatu.
    1. Rozdział I. O niewoli cywilnej.
    2. Rozdział II. Początek prawa niewoli u prawników rzymskich.
    3. Rozdział III. Inne źródło prawa niewoli.
    4. Rozdział IV. Inne źródło prawa niewoli.
    5. Rozdział V. O niewoli Murzynów.
    6. Rozdział VI. Prawdziwe źródło prawa niewoli.
    7. Rozdział VII. Inne źródło prawa niewoli.
    8. Rozdział VIII. Bezużyteczność niewolnictwa u nas.
    9. Rozdział IX. O narodach, u których wolność cywilna jest powszechnie wprowadzona.
    10. Rozdział X. Rozmaite rodzaje niewoli.
    11. Rozdział XI. Co powinny czynić prawa w stosunku do niewolnictwa.
    12. Rozdział XII. Nadużycia niewoli.
    13. Rozdział XIII. Niebezpieczeństwo mnogości niewolników.
    14. Rozdział XIV. O niewolnikach uzbrojonych.
    15. Rozdział XV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    16. Rozdział XVI. Ostrożności konieczne w rządzie umiarkowanym.
    17. Rozdział XVII. Zarządzenia, jakie należy ustanowić pomiędzy panem a niewolnikiem.
    18. Rozdział XVIII. O wyzwoleniach.
    19. Rozdział XIX. O wyzwoleńcach i o rzezańcach.
  16. Księga szesnasta. Jak prawa domowej niewoli są w związku z naturą klimatu.
    1. Rozdział I. O niewoli domowej.
    2. Rozdział II. Iż w krajach południowych istnieje między dwiema płciami przyrodzona nierówność.
    3. Rozdział III. Iż mnogość żon zależy wiele od ich kosztu.
    4. Rozdział IV. O wielożeństwie: rozmaite okoliczności.
    5. Rozdział V. Przyczyna prawa malabarskiego.
    6. Rozdział VI. O wielożeństwie w jego istocie.
    7. Rozdział VII. O jednakim obchodzeniu się w razie mnogości żon.
    8. Rozdział VIII. O oddzieleniu kobiet od mężczyzn.
    9. Rozdział IX. Związek rządu domowego z politycznym.
    10. Rozdział X. Zasada moralności na Wschodzie.
    11. Rozdział XI. O niewoli domowej niezależnej od wielożeństwa.
    12. Rozdział XII. O naturalnym wstydzie.
    13. Rozdział XIII. O zazdrości.
    14. Rozdział XIV. O zarządzie domowym na Wschodzie.
    15. Rozdział XV. O rozwodzie i o odtrąceniu.
    16. Rozdział XVI. O odtrąceniu i rozwodzie u Rzymian.
  17. Księga siedemnasta. Jak prawa niewoli politycznej są w związku z naturą klimatu.
    1. Rozdział I. O niewoli politycznej.
    2. Rozdział II. Różnica narodów co do odwagi.
    3. Rozdział III. O klimacie Azji.
    4. Rozdział IV. Wnioski z poprzedzającego.
    5. Rozdział V. Iż, kiedy ludy północnej Azji i ludy Europy podbijały, skutki podboju nie były jednakie.
    6. Rozdział VI. Nowa fizyczna przyczyna niewoli Azji i wolności Europy.
    7. Rozdział VII. O Afryce i Ameryce.
    8. Rozdział VIII. O stolicy państwa.
  18. Księga ośmnasta. O prawach w ich stosunku do natury ziemi.
    1. Rozdział I. Jak natura ziemi wpływa na prawa.
    2. Rozdział II. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    3. Rozdział III. Jakie kraje są lepiej uprawne.
    4. Rozdział IV. Nowe skutki żyzności i jałowości krajów.
    5. Rozdział V. O wyspiarzach.
    6. Rozdział VI. O krajach utworzonych przez przemyślność ludzką.
    7. Rozdział VII. O dziełach ludzi.
    8. Rozdział VIII. Ogólny związek praw.
    9. Rozdział IX. O gruncie w Ameryce.
    10. Rozdział X. O ilości ludzi, w stosunku do sposobu, w jaki zdobywają sobie żywność.
    11. Rozdział XI. O ludach dzikich i ludach barbarzyńskich.
    12. Rozdział XII. O prawie narodów u ludów, które nie uprawiają ziemi.
    13. Rozdział XIII. O prawach cywilnych u ludów, które nie uprawiają ziemi.
    14. Rozdział XIV. O stanie politycznym ludów nie uprawiających ziemi.
    15. Rozdział XV. O ludach, które znają użytek pieniędzy.
    16. Rozdział XVI. O prawach cywilnych u ludów nie znających użytku monety.
    17. Rozdział XVII. O prawach politycznych u ludów nie znających użytku monety.
    18. Rozdział XVIII. Siła zabobonu.
    19. Rozdział XIX. O wolności Arabów i niewoli Tatarów.
    20. Rozdział XX. O prawie narodów u Talarów.
    21. Rozdział XXI. Prawo cywilne u Tatarów.
    22. Rozdział XXII. O pewnym prawie cywilnym u ludów germańskich.
    23. Rozdział XXIII. O długich włosach królów frankońskich.
    24. Rozdział XXIV. O małżeństwach królów frankońskich.
    25. Rozdział XXV. Childeryk.
    26. Rozdział XXVI. O pełnoletności królów frankońskich.
    27. Rozdział XXVII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    28. Rozdział XXVIII. O usynowieniu u Germanów.
    29. Rozdział XXIX. Krwawy duch królów frankońskich.
    30. Rozdział XXX. O zgromadzeniach narodowych u Franków.
    31. Rozdział XXXI. O powadze duchowieństwa za pierwszej dynasiji.
  19. Księga dziewiętnasta. O prawach w ich związku z zasadami tworzącymi powszechnego ducha, obyczaje i zwyczaje narodu.
    1. Rozdział I. O przedmiocie tej księgi.
    2. Rozdział II. Jako nawet dla najlepszych praw trzeba, aby umysły były przygotowane.
    3. Rozdział III. O tyranii.
    4. Rozdział IV. Co to jest ogólny duch.
    5. Rozdział V. Jak trzeba baczyć, aby nie odmieniać ogólnego ducha narodu.
    6. Rozdział VI. Iż nie trzeba wszystkiego poprawiać.
    7. Rozdział VII. O Ateńczykach i Spartanach.
    8. Rozdział VIII. Skutki towarzyskości.
    9. Rozdział IX. O próżności i dumie narodów.
    10. Rozdział X. O charakterze Hiszpanów a Chińczyków.
    11. Rozdział XI. Uwaga.
    12. Rozdział XII. O zwyczajach i obyczajach w państwie despotycznym.
    13. Rozdział XIII. O zwyczajach u Chińczyków.
    14. Rozdział XIV. Jakie są naturalne sposoby odmieniania obyczajów i zwyczajów narodu.
    15. Rozdział XV. Wpływ domowego rządu na politykę.
    16. Rozdział XVI. Jak niektórzy prawodawcy pomieszali zasady rządzące ludźmi.
    17. Rozdział XVII. Osobliwa właściwość rządu chińskiego.
    18. Rozdział XVIII. Wnioski z poprzedzającego rozdziału.
    19. Rozdział XIX. Jak dokonało się u Chińczyków owo zespolenie religii, praw, zwyczajów i obyczajów.
    20. Rozdział XX. Wytłumaczenie pewnego paradoksu u Chińczyków.
    21. Rozdział XXI. Jak prawa muszą się stosować do zwyczajów i obyczajów.
    22. Rozdział XXII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    23. Rozdział XXIII. Jak prawa idą w ślad obyczajów.
    24. Rozdział XXIV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    25. Rozdział XXV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    26. Rozdział XXVI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    27. Rozdział XXVII. Jak prawa mogą się przyczynić do kształtowania obyczajów, zwyczajów i charakteru narodu.
  20. Wezwanie do muz
  21. Księga dwudziesta. O prawach w ich stosunku do handlu, zważanym wedle jego przyrody i rodzajów.
    1. Rozdział I. O handlu.
    2. Rozdział II. O duchu handlu.
    3. Rozdział III. O ubóstwie ludów.
    4. Rozdział IV. O handlu pod rozmaitymi rządami.
    5. Rozdział V. O ludach, które uprawiały handel gospodarczy.
    6. Rozdział VI. Niektóre skutki wielkiej żeglugi.
    7. Rozdział VII. Duch Anglii w handlu.
    8. Rozdział VIII. Jak niekiedy krępowano handel gospodarczy.
    9. Rozdział IX. O wykluczeniu w handlu.
    10. Rozdział X. Urządzenie sposobne dla handlu gospodarczego.
    11. Rozdział XI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    12. Rozdział XII. O wolności handlu.
    13. Rozdział XIII. Co niweczy tę wolność.
    14. Rozdział XIV. O prawach handlowych dopuszczających konfiskaty towarów.
    15. Rozdział XV. O przymusie osobistym.
    16. Rozdział XVI. Piękne prawo.
    17. Rozdział XVII. Prawo rodyjskie.
    18. Rozdział XVIII. O sędziach handlowych.
    19. Rozdział XIX. Iż monarcha nie powinien uprawiać handlu.
    20. Rozdział XX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    21. Rozdział XXI. O handlu u szlachty w monarchii.
    22. Rozdział XXII. Szczególna uwaga.
    23. Rozdział XXIII. Dla których narodów niekorzystnie jest uprawiać handel.
  22. Księga dwudziesta pierwsza. O prawach i stosunku ich do handlu, rozważanego wedle przewrotów, jakie przechodził.
    1. Rozdział I. Parę uwag ogólnych.
    2. Rozdział II. O ludach afrykańskich.
    3. Rozdział III. Iż potrzeby ludów południowych inne są niż ludów północnych.
    4. Rozdział IV. Główna różnica między handlem starożytnych a dzisiejszym.
    5. Rozdział V. Inne różnice.
    6. Rozdział VI. O handlu u starożytnych.
    7. Rozdział VII. O handlu Greków.
    8. Rozdział VIII. O Aleksandrze i jego podbojach.
    9. Rozdział IX. O handlu królów greckich po Aleksandrze.
    10. Rozdziai X. O okrążeniu Afryki.
    11. Rozdział XI. Kartagina i Marsylia.
    12. Rozdział XII. Wyspa Delos. Mitrydates.
    13. Rozdział XIII. O zmyśle Rzymian do marynarki.
    14. Rozdział XIV. O zmyśle Rzymian do handlu.
    15. Rozdział XV. Handel Rzymian z barbarzyńcami.
    16. Rozdział XVI. O handlu Rzymian z Arabią i Indiami.
    17. Rozdział XVII. O handlu po zniszczeniu Rzymian na Zachodzie.
    18. Rozdział XVIII. Szczególna ustawa.
    19. Rozdział XIX. O handlu od czasu osłabienia Rzymian na Wschodzie.
    20. Rozdział XX. Jak handel wyłonił się w Europie z barbarzyństwa.
    21. Rozdział XXI. Odkrycie dwóch nowych światów; stan Europy w tej mierze.
    22. Rozdział XXII. O bogactwach, jakie Hiszpania wydobyła z Ameryki.
    23. Rozdział XXIII. Zagadnienie.
  23. Księga dwudziesta druga. O prawach w związku ich z użytkiem monety.
    1. Rozdział I. Racja użytku monety.
    2. Rozdział II. O naturze pieniądza.
    3. Rozdział III. O monetach idealnych.
    4. Rozdział IV. O ilości złota i srebra.
    5. Rozdział V. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    6. Rozdział VI. Czemu stopa procentowa zmniejszyła się o połowę od odkrycia Indii.
    7. Rozdział VII. Jak cena rzeczy ustala się wśród zmian wartości znaku.
    8. Rozdział VIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    9. Rozdział IX. O stosunkowej rzadkości złota i srebra.
    10. Rozdział X. O kursie.
    11. Rozdział XI. O operacjach, jakie Rzymianie czynili na monetach.
    12. Rozdział XII. Okoliczności, w jakich Rzymianie dokonywali swoich operacji monetarnych.
    13. Rozdział XIII. Operacje monetarne za czasów cesarzy.
    14. Rozdział XIV. W jaki sposób wekslarstwo krępuje państwa despotyczne.
    15. Rozdział XV. Zwyczaj niektórych krajów włoskich.
    16. Rozdział XVI. O pomocy, jaką państwo może mieć z bankierów.
    17. Rozdział XVII. O długach publicznych.
    18. Rozdział XVIII. O spłacie długów publicznych.
    19. Rozdział XIX. O pożyczaniu na procent.
    20. Rozdział XX. O lichwie morskiej.
    21. Rozdział XXI. O umowie pożyczki i o lichwie u Rzymian.
    22. Rozdział XXII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
  24. Księga dwudziesta trzecia. O prawach w ich związku z liczbą mieszkańców.
    1. Rozdział I. O ludziach i zwierzętach pod względem mnożenia się ich gatunku.
    2. Rozdział II. O małżeństwach.
    3. Rozdział III. O stanie dzieci.
    4. Rozdział IV. O rodzinach.
    5. Rozdział V. O rozmaitych rodzajach prawych żon.
    6. Rozdział VI. O bękartach w rozmaitych rządach.
    7. Rozdział VII. O zgodzie ojców na małżeństwo.
    8. Rozdział VIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    9. Rozdział IX. O dziewczętach.
    10. Rozdział X. Co skłania do małżeństwa.
    11. Rozdział XI. O srogości rządu.
    12. Rozdział XII. O liczbie dziewcząt i chłopców w rozmaitych krajach.
    13. Rozdział XIII. O portach morskich.
    14. Rozdział XIV. O płodach ziemi wymagających więcej lub mniej ludzi.
    15. Rozdział XV. O liczbie mieszkańców w stosunku do rzemiosł.
    16. Rozdział XVI. O poglądach prawodawcy na rozmnażanie gatunku.
    17. Rozdział XVII. O Grecji i ilości jej mieszkańców.
    18. Rozdział XVIII. O stanie ludów przed Rzymianami.
    19. Rozdział XIX. Wyludnienie świata.
    20. Rozdział XX. Iż Rzymianie musieli stanowić prawa dla utrwalenia gatunku.
    21. Rozdział XXI. O prawach Rzymian co do utrwalenia gatunku.
    22. Rozdział XXII. O traceniu dzieci.
    23. Rozdział XXIII. O stanie świata po zniweczeniu Rzymian.
    24. Rozdział XXIV. Zmiany zaszłe w Europie co do liczby mieszkańców.
    25. Rozdział XXV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    26. Rozdział XXVI. Skutki.
    27. Rozdział XXVII. O prawie wydanym we Francji dla poparcia przyrostu ludności.
    28. Rozdział XXVIII. W jaki sposób można zaradzić wyludnieniu.
    29. Rozdział XXIX. O przytułkach.
  25. Księga dwudziesta czwarta. O prawach w ich związku z religią każdego kraju, zważaną w jej praktykach i w jej duchu.
    1. Rozdział I. O religiach w ogólności.
    2. Rozdział II. Paradoks Bayle'a.
    3. Rozdział III. Iż rząd umiarkowany lepiej godzi się z religią chrześcijańską, a rząd despotyczny z mahometańską.
    4. Rozdział IV. Następstwa charakteru religii chrześcijańskiej a mahometańskiej.
    5. Rozdział V. Iż religia katolicka lepiej nadaje się dla monarchii, a protestancka lepiej godzi się z republiką.
    6. Rozdział VI. Inny paradoks Bayle'a.
    7. Rozdział VII. O prawach doskonałości w religii.
    8. Rozdział VIII. O zgodności praw moralności z prawami religii.
    9. Rozdział IX. O Esseńczykach.
    10. Rozdział X. O sekcie stoików.
    11. Rozdział XI. O kontemplacji.
    12. Rozdział XII. O pokutach.
    13. Rozdział XIII. O zbrodniach nie do odpuszczenia.
    14. Rozdział XIV. Jak władza religii wspomaga prawa cywilne.
    15. Rozdział XV. Jak prawa cywilne poprawiają czasami fałszywe religie.
    16. Rozdział XVI. Jak prawa religii poprawiają braki ustroju politycznego.
    17. Rozdział XVII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    18. Rozdział XVIII. Jak prawa religii mogą zastąpić prawa cywilne.
    19. Rozdział XIX. Iż nie tyle prawda lub fałsz jakiegoś dogmatu stanowi o jego korzyści lub szkodzie dla ludzi w stanie cywilnym, ile użytek lub nadużycie, jakie się zeń czyni.
    20. Rozdział XX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    21. Rozdział XXI. O metampsychozie.
    22. Rozdział XXII. Jak niebezpieczne jest, aby religia budziła wstręt do rzeczy obojętnych.
    23. Rozdział XXIII. O świętach.
    24. Rozdział XXIV. O miejscowych prawach religii.
    25. Rozdział XXV. Trudności przeszczepienia religii z jednego kraju do drugiego.
    26. Rozdział XXVI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
  26. Księga dwudziesta piąta. O prawach w ich stosunku do religii istniejącej w każdym kraju oraz do jej zewnętrznego zabezpieczenia.
    1. Rozdział I. O poczuciu religii.
    2. Rozdział II. O pobudkach przywiązania do rozmaitych religii.
    3. Rozdział III. O świątyniach.
    4. Rozdział IV. O sługach religii.
    5. Rozdział V. O granicach, jakie prawa winny zakreślać bogactwom kleru.
    6. Rozdział VI. O klasztorach.
    7. Rozdział VII. O zbytku zabobonu.
    8. Rozdział VIII. O najwyższym kapłaństwie.
    9. Rozdział IX. O tolerancji religijnej.
    10. Rozdział X. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    11. Rozdział XI. O zmianie religii.
    12. Rozdział XII. O prawach karnych.
    13. Rozdział XIII. Bardzo pokorne przedłożenie inkwizytorom Hiszpanii i Portugalii.
    14. Rozdział XIV. Czemu religia chrześcijańska tak znienawidzona jest w Japonii.
    15. Rozdział XV. O rozpowszechnianiu religii.
  27. Księga dwudziesta szósta. O prawach w związku, jaki powinny mieć z porządkiem rzeczy, o których stanowią.
    1. Rozdział I. Myśl tej księgi.
    2. Rozdział II. O prawach boskich i o prawach ludzkich.
    3. Rozdział III. O prawach cywilnych przeciwnych prawu natury.
    4. Rozdział IV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    5. Rozdział V. Wypadek, w którym można sądzić wedle zasad prawa cywilnego, zmieniając zasady prawa natury.
    6. Rozdział VI. Iż porządek dziedzictwa zależy od zasad prawa politycznego lub cywilnego, a nie od zasad prawa natury.
    7. Rozdział VII. Iż nie trzeba rozstrzygać wedle zasad religii, kiedy chodzi o zasady prawa natury.
    8. Rozdział VIII. Iż nie trzeba rozstrzygać wedle zasad tzw. prawa kanonicznego rzeczy uregulowanych zasadami prawa cywilnego.
    9. Rozdział IX. Iz rzeczy, które powinny być miarkowane prawami cywilnymi, rzadko można miarkować prawami religii.
    10. Rozdział X. W jakim wypadku należy się trzymać prawa cywilnego, które pozwala, nie zaś religii, która zabrania.
    11. Rozdział XI. Iż nie trzeba w trybunałach ludzkich powodować się zasadami trybunałów mających na oku przyszłe życie.
    12. Rozdział XII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    13. Rozdział XIII. Kiedy należy się trzymać, odnośnie do małżeństwa, praw religii, a kiedy praw cywilnych.
    14. Rozdział XIV. W jakich wypadkach, w małżeństwie miedzy krewnymi, trzeba się powodować prawami natury, w jakich zaś prawami cywilnymi.
    15. Rozdział XV. Jako nie trzeba rozstrzygać zasadami prawa politycznego rzeczy zawisłych od zasad prawa cywilnego.
    16. Rozdział XVI. Iż nie trzeba rozstrzygać normami prawa cywilnego, gdy chodzi o rozstrzyganie normami prawa politycznego.
    17. Rozdział XVII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    18. Rozdział XVIII. Iż trzeba zbadać, czy prawa, które zdają się sobie sprzeciwiać, są tego samego rzędu.
    19. Rozdział XIX. Iż nie trzeba rozstrzygać prawami cywilnymi rzeczy, które winny być rozstrzygane prawem domowym.
    20. Rozdział XX. Iż nie trzeba rozstrzygać zasadami prawa cywilnego rzeczy, które należą do prawa narodów.
    21. Rozdział XXI. Iż nie trzeba rozstrzygać prawami politycznymi rzeczy, które należą do prawa narodów.
    22. Rozdział XXII. Nieszczęśliwy los Inkasa Atualpy.
    23. Rozdział XXIII. Iż, jeżeli, wskutek jakiejś okoliczności, prawo polityczne niszczy państwo, trzeba rozstrzygać wedle prawa politycznego, które je zachowuje, a które staje się niekiedy prawem narodów.
    24. Rozdział XXIV. Iż przepisy policji są innego rodzaju niż inne prawa cywilne.
    25. Rozdział XXV. Iż nie trzeba się trzymać ogólnych zarządzeń prawa cywilnego, kiedy chodzi o rzeczy, które powinny podlegać szczególnym prawidłom wynikającym z ich natury.
  28. Księga dwudziesta siódma. O pochodzeniu i przemianach praw rzymskich o dziedziczeniu.
    1. Rozdział jedyny.
  29. Księga dwudziesta ósma. O początku i przemianach praw cywilnych u Francuzów.
    1. Rozdział I. O rozmaitym charakterze praw u ludów germańskich.
    2. Rozdział II. Jako prawa Barbarzyńców były na wskroś osobiste.
    3. Rozdział III. Zasadnicza różnica miedzy prawami salickimi a prawami Wizygotów i Burgundów.
    4. Rozdział IV. Jak prawo rzymskie zatraciło się w dziedzinach Franków, a zachowało się w dziedzinach Gotów i Burgundów.
    5. Rozdział V. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    6. Rozdział VI. Jak prawo rzymskie zachowało się w dziedzinie Longobardów.
    7. Rozdział VII. Jak prawo rzymskie zatraciło się w Hiszpanii.
    8. Rozdział VIII. Fałszywy kapitularz.
    9. Rozdział IX. Jak zatraciły się kodeksy barbarzyńców i kapitularze.
    10. Rozdział X. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    11. Rozdział XI. Inne przyczyny upadku kodeksów barbarzyńców, prawa rzymskiego i kapitularzy.
    12. Rozdział XII. O zwyczajach miejscowych; przeobrażenia praw ludów barbarzyńskich i prawa rzymskiego.
    13. Rozdział XIII. Różnica miądzy prawem salickim, czyli prawem Franków salickich, a prawem Franków rypuarskich i innych barbarzyńskich ludów.
    14. Rozdział XIV. Inna różnica.
    15. Rozdział XV. Uwaga.
    16. Rozdział XVI. O dowodzie przez wrzącą wodę ustanowionym przez prawo salickie.
    17. Rozdział XVII. Sposób myślenia naszych ojców.
    18. Rozdział XVIII. Jak rozpowszechnił się dowód przez walkę.
    19. Rozdział XIX. Nowa przyczyna zapomnienia praw salickich, praw rzymskich i kapitularzy.
    20. Rozdział XX. Pochodzenie punktu honoru.
    21. Rozdział XXI. Nowa refleksja o punkcie honoru u Germanów.
    22. Rozdział XXII. O zwyczajach tyczących się walki.
    23. Rozdział XXIII. O praktyce walki sądowej.
    24. Rozdział XXIV. Prawidła ustanowione dla walki sądowej.
    25. Rozdział XXV. O granicach, jakie stawiano zwyczajowi walki sądowej.
    26. Rozdział XXVI. O sądzie przez walkę między jedną ze stron a jednym ze świadków.
    27. Rozdział XXVII. O sądzie przez walkę miedzy stroną a jednym z parów pana. Odwołanie od niesłusznego wyroku.
    28. Rozdział XXVIII. O apelacji od braku wymiaru sprawiedliwości.
    29. Rozdział XXIX. Epoka panowania Ludwika Świętego.
    30. Rozdział XXX. Uwagi nad apelacjami.
    31. Rozdział XXXI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    32. Rozdział XXXII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    33. Rozdział XXXIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    34. Rozdział XXXIV. W jaki sposób postępowanie sądowe stało się tajne.
    35. Rozdział XXXV. O kosztach.
    36. Rozdział XXXVI. O stronie publicznej.
    37. Rozdział XXXVII. Jak Postanowienia Ludwika Świętego poszły w zapomnienie.
    38. Rozdział XXXVIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    39. Rozdział XXXIX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    40. Rozdział XL. Jak wzięto formy sądowe z dekretaliów.
    41. Rozdział XLI. Wzrost i upadek sądownictwa kościelnego i sądownictwa świeckiego.
    42. Rozdział XLII. Odrodzenie prawa rzymskiego i co z tego wynikło. Zmiany w trybunałach.
    43. Rozdział XLIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    44. Rozdział XLIV. O dowodzie przez świadków.
    45. Rozdział XLV. O zwyczajach we Francji.
  30. Księga dwudziesta dziewiąta. O sposobie układania praw.
    1. Rozdział I. O duchu prawodawcy.
    2. Rozdział II. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    3. Rozdział III. Iż prawa, które z pozoru oddalają się od zamiarów prawodawcy, często są z nimi zgodne.
    4. Rozdział IV. O prawach sprzeciwiających się zamiarom prawodawcy.
    5. Rozdział V. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    6. Rozdział VI. Iż prawa, które zdają się jednakie, nie zawsze mają ten sam skutek.
    7. Rozdział VII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu. Potrzeba dobrego układania praw.
    8. Rozdział VIII. Iż prawa, które zdają się jednakie, nie zawsze mają jednaką pobudką.
    9. Rozdział IX. Iż prawa greckie i rzymskie karały samobójstwo, każde z innych pobudek.
    10. Rozdział X. Iż prawa, które zdają się sprzeczne, płyną niekiedy z jednego ducha.
    11. Rozdział XI. W jaki sposób można porównywać dwa różne prawa.
    12. Rozdział XII. Iż prawa, które zdają się jednakie, są niekiedy w istocie różne.
    13. Rozdział XIII. Iż nie trzeba oddzielać praw od celu, dla którego je wydano. O prawach rzymskich tyczących kradzieży.
    14. Rozdział XIV. Iż nie trzeba oddzielać praw od okoliczności, w jakich zostały wydane.
    15. Rozdział XV. Iż dobrze jest niekiedy, aby prawo poprawiało się samo.
    16. Rozdział XVI. Rzeczy, których należy przestrzegać w układaniu praw.
    17. Rozdział XVII. Zły sposób stanowienia praw.
    18. Rozdział XVIII. O pojęciach jednostajności.
    19. Rozdział XIX. O prawodawcach.
  31. Księga trzydziesta. Teoria praw lennych u Franków, w związku ich z powstaniem monarchii.
    1. Rozdział I. O prawach feudalnych.
    2. Rozdział II. O źródłach praw feudalnych.
    3. Rozdział III. Pochodzenie wasalslwa.
    4. Rozdział IV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    5. Rozdział V. O podboju Franków.
    6. Rozdział VI. O Gotach, Burgundach i Frankach.
    7. Rozdział VII. Rozmaite sposoby podziału ziemi.
    8. Rozdział VIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    9. Rozdział IX. Należyte zastosowanie prawa Burgundów i prawa Wizygotów o podziale ziemi.
    10. Rozdział X. O poddaństwie.
    11. Rozdział XI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    12. Rozdział XII. Iż ziemie wydzielone barbarzyńcom nie płaciły podatków.
    13. Rozdział XIII. Jakie były ciężary Rzymian i Galów w monarchii Franków.
    14. Rozdział XIV. O tym co nazywano census.
    15. Rozdział XV. Iż to, co nazywano census, ściągano jedynie z poddanych, a nie z ludzi wolnych.
    16. Rozdział XVI. O lennikach czyli wasalach.
    17. Rozdział XVII. O służbie wojskowej ludzi wolnych.
    18. Rozdział XVIII. O dwojakiej służbie.
    19. Rozdział XIX. O okupach u barbarzyńskich ludów.
    20. Rozdział XX. O tym, co nazwano później jurysdykcją pańską.
    21. Rozdział XXI. O jurysdykcji terytorialnej kościołów.
    22. Rozdział XXII. Iż sądy ustanowiono przed końcem drugiej dynastii.
    23. Rozdział XXIII. Ogólna myśl książki O powstaniu monarchii francuskiej w Galii, przez księdza Dubos.
    24. Rozdział XXIV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu. Uwagi nad podstawą systemu.
    25. Rozdział XXV. O szlachcie francuskiej.
  32. Księga trzydziesta pierwsza. Teoria praw feudalnych u Franków w związku z przewrotami ich monarchii.
    1. Rozdział I. Zmiany w urzędach i lennościach.
    2. Rozdział II. Jak zreformowano rząd cywilny.
    3. Rozdział III. Powaga Marszałków Dworu.
    4. Rozdział IV. Jakie było usposobienie narodu w stosunku do marszałków.
    5. Rozdział V. Jak marszałkowie uzyskali dowództwo wojsk.
    6. Rozdział VI. Drugi okres poniżenia królów z pierwszej dynastii.
    7. Rozdział VII. O wielkich urzędach i lennach pod marszałkami dworu.
    8. Rozdział VIII. W jaki sposób właścizny zmieniły się w lenna.
    9. Rozdział IX. Jak dobra kościelne zmieniono w lenna.
    10. Rozdział X. Bogactwa kleru.
    11. Rozdział XI. Stan Europy za czasu Karola Martela.
    12. Rozdział XII. Ustanowienie dziesięcin.
    13. Rozdział XIII. O wyborach do biskupstw i opactw.
    14. Rozdział XIV. O lennach Karola Martela.
    15. Rozdział XV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    16. Rozdział XVI. Pomieszanie korony i marszałkostwa. Druga dynastia.
    17. Rozdział XVII. Osobliwa rzecz w wyborze królów z drugiej dynastii.
    18. Rozdzial XVIII. Karol Wielki.
    19. Rozdział XIX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    20. Rozdział XX. Ludwik Pobożny.
    21. Rozdział XXI. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    22. Rozdział XXII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    23. Rozdział XXIII. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    24. Rozdział XXIV. Iż ludzi wolnych uczyniono zdolnymi do posiadania lenna.
    25. Rozdział XXV. Główna przyczyna osłabienia drugiej dynastii. Zmiany we właściznach.
    26. Rozdział XXVI. Zmiany w lennach.
    27. Rozdział XXVII. Inna odmiana w lennach.
    28. Rozdział XXVIII. Odmiany zaszłe w wielkich urzędach i w lennach.
    29. Rozdział XXIX. O naturze lenności od panowania Karola Łysego.
    30. Rozdział XXX. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.
    31. Rozdział XXXI. Jak cesarstwo wyszło z domu Karola Wielkiego.
    32. Rozdział XXXII. Jak korona francuska przeszła do domu Hugona Kapeta.
    33. Rozdział XXXIII. Niektóre następstwa wiekuistości lenna.
    34. Rozdział XXXIV. Dalszy ciąg tegoż przedmiotu.

Ta książka jest dostępna dla tysięcy dzieciaków dzięki darowiznom od osób takich jak Ty!

Dorzuć się!

O autorze

Charles de Montesquieu (Monteskiusz)
Aut. Jacques-Antoine Dassier, domena publiczna, Wikimedia Commons

Charles de Montesquieu (Monteskiusz)

Ur.
18 stycznia 1689 w Château de la Brède
Zm.
10 lutego 1755 w Paryżu
Najważniejsze dzieła:
Listy perskie, O duchu praw

Właśc. Charles-Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu.
Ojcem chrzestnym Monteskiusza był żebrak: rodzice arystokraci chcieli, aby Charles-Louis zawsze pamiętał, że ludzie biedni są jego braćmi. Po wuju przyszły pisarz odziedziczył baronię Montesquieu i stanowisko prezydenta parlamentu (najwyższego sądu apelacyjnego) w Bordeaux. Zainteresowanie wieloma dziedzinami nauki łączył z zamiłowaniem do życia dworskiego. Listy perskie zostały opublikowane w 1721 r. anonimowo, ponieważ ich lekki ton i obyczajowo-satyryczna tematyka nie licowały z godnością piastowaną przez autora, a egzotyczny sztafaż skrywał odważne rozważania filozoficzne i krytykę polityczno-społeczną. Powieść stała się bardzo popularna. W 1728 r. Monteskiusz został członkiem Akademii Francuskiej. Po licznych podróżach po Europie i wielu latach studiów prawniczych, ekonomicznych i historycznych stworzył traktat O duchu praw. W dziele tym opisuje ustroje polityczne i prawodawstwo starożytne i współczesne, popularyzując idee podziału władzy na trzy instancje (prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą) i republiki, a krytykując despotyzm i niewolnictwo. Książka ta, wydana w 1748 r. również anonimowo, była krytykowana i znalazła się na indeksie dzieł zakazanych przez kościół katolicki, prędko jednak została doceniona w kręgach oświeconych we Francji, w Anglii i w innych krajach. Katarzyna II opierała się na pracy Monteskiusza, reformując prawo w Rosji.

Motywy występujące w tym utworze Wszystkie motywy