Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Wybór poezji, nakł. Gebethner i Wolff, Warszawa-Lublin-Łódź 1897.

Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekę Śląską z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BŚ. Utwór powstał w ramach "Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 roku" realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2014. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o "Planie współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2014 r.".

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Katarzyna Dug, Patrycja Jóźwiak.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: Patrik Theander, CC BY-SA 2.0.

Kolumny Samsona
Szacowany czas do końca: -
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Kolumny Samsona

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Kolumny Samsona

Spis treści

    1. Bóg: 1
    2. Nienawiść: 1
    3. Siła: 1
    4. Śmierć: 1
    5. Tłum: 1
    6. Zemsta: 1

    Uwspółcześniono:

    fleksję: wyłupionemi -> wyłupionymi, krwawemi -> krwawymi; mnie -> mnie.

    Kazimierz Przerwa-TetmajerKolumny Samsona[1]

    25. I stało się, gdy byli dobrej myśli, że rzekli: Zawołajcie Samsona, aby błaznował przed nami.

    Księga Sędziów

    1
    Przyprowadzono go popod[2] kolumny,
    aby błaznował.
    Lud zgarnął się tłumny,
    a wielka radość była weń rzucona,
    5
    bowiem Pan podał im w ręce Samsona
    i we więziennym domu go zamknięto;
    więc wielkie było w Filistynach święto
    i wielkich ofiar bił dym dla Dagona[3].
    Wyprowadzono go z domu więzienia,
    10
    aby błaznował i poił weselem
    tych, których kruszył grzmot jego imienia
    i co na odgrom jego kroków drżeli,
    a którzy teraz, spokojni i śmieli,
    mogli się pastwić nad nieprzyjacielem…
    15
    Był ślepy, siły pozbawiony, w pętach…
    Ów straszny Samson, który, o sromoto[4]!
    sam tysiąc mężów zabił kością: oto
    trwogi nie budzi nawet w pacholętach,
    i nędzne chłopię prowadzi olbrzyma
    20
    z wyłupionymi, krwawymi oczyma.
    Samsonie! błaznuj! Błaznuj nam, Samsonie! —
    woła lud gwarny, jak fale ryczące,
    a co przedniejszych z ludu trzy tysiące
    siadło wśród niewiast na płaszczyźnie pował[5],
    25
    by patrzeć z dachu, jak będzie błaznował.
    TłumTłum szalał śmiechem — ten mocny, ten krwawy,
    ten wróg szyderca, skrępowany w liny,
    jest dziś zabawą, skacze dla zabawy,
    trzymany ręką nieletniej dzieciny!
    30
    I można plwać nań i w oślepłe oczy
    miotać mu piasek, aż je krew ubroczy,
    i można rzucać mu na zgiętą głowę
    klątwy i gorsze klątew[6] urąganie:
    Samsonie! BógWzywaj strasznego Jehowę[7]!
    35
    Niech zejdzie z niebios i przed tobą stanie!
    On wszakże wywiódł z Egiptu Mojżesza
    i Jozuemu[8] przygwoździł krąg słońca,
    i morze rozdarł od końca do końca —
    niech cię wybawi!…
    40
    NienawiśćUrąga mu rzesza,
    a on, pośrodku stojąc, czuł, jak wzbiera
    w nim tak nienawiść, iż brzmieją mu żyły
    i dech się w piersiach rozdętych zapiera,
    i wszystka krew w nim i wszystkie w nim siły
    45
    i wszystka myśl w nim i czucie i ciało:
    wszystko się jedną nienawiścią stało!…
    Ha, tłum piekielny!… Ha! Jak tego wroga
    on nienawidzi!… To padalcze plemnie,
    którego wałem raz zawalił ziemię,
    50
    zdradą go wzięło, szydzi zeń i z Boga!…
    I tak się modlił w duchu: Panie Boże!
    przez oto wszystko, co tutaj ponoszę,
    przez hańbę moją, bicz i te obroże:
    ten raz mnie tylko jeden wzmocnij, proszę,
    55
    abym za moje wyłupione oczy
    i wieczną mękę w ciemnościach ponurych
    i wieczną śmierć mą: zmiażdżył ten łeb smoczy!…
    I kazał wieść się pod słupy, na których
    był dach stawiony, i oparł się o nie,
    60
    a lud wył nad nim: Błaznuj nam, Samsonie!..
    SiłaI oto uczuł pod słupami temi[9],
    jak łaska Pańska zstępuje nań z góry,
    bo mu się ugiął pod stopą bok ziemi
    i głaz zadźwięczał, gdy wstąpił pod mury.
    65
    I rozparł ramię na lewo i prawo,
    jak krzyż, a krew mu biła w piersiach lawą.
    Rozprężył ręce — o rozkosz! z kamienia
    wypełzł strach blady i zadrgał mu w rękach!
    O Boże! Zda się, światło przepromienia
    70
    wydarte oczy! O Panie w niebiosach!
    Dzięki Ci, dzięki! Bo oto we włosach
    ogień, żar żywy krąży; w włosów pękach
    sto gromów biega…
    Śmierć, ZemstaSto śmierci daj, Panie,
    75
    daj lęk okropny i wolne skonanie, daj taką boleść i takie męczarnie,
    których myśl ludzka cała nie ogarnie,
    których przeczuciem krew się w żyłach ścina,
    lecz daj w tej śmierci śmierć dla Filistyna!
    Panie! Daj w łasce Swojej, niech się ziści
    80
    ogrom Twych sądów i tej nienawiści…
    I jako niegdyś, hen, w gazejskiej bramie:
    wciągnął w pierś wicher i wyprężył ramię…
    Zgięły się słupy — a potem odrazu
    pękły, upadły, i lawina głazu
    85
    runęła z trzaskiem… Ziemia wskroś zadrżała,
    walą się mury, krzyk grozy w motłochu,
    wyjąc, spadają z dachu krwawe ciała —
    huk, łomot, piekło..
    Wzdęta chmura prochu
    90
    zakryła słońce…
    Rozpierzchnięta tłuszcza
    patrzy z daleka, zgrozą oniemiała,
    jako bawolic stado, gdy z bawołem
    lew się w kurz zarył, padłszy z nim pospołem.
    95
    Czarny kłąb prochu wzroku nie przepuszcza —
    wreszcie przejrzeli… O piekielne dzieło!
    Pośród strzaskanych, krwią oblanych słupów:
    strasznych, zmiażdżonych trzy tysiące trupów!
    Ciał trzy tysiące!… Już nie słychać jęków,
    100
    pod hurmą[10] gruzów wszystko już zginęło —
    milczenie śmierci, straszniejsze od szczęków
    wojennej wrzawy i topielców wycia,
    weszło na zwały…
    A on tam, bez życia,
    105
    ostatkiem swojej zgruchotanej twarzy
    niebu się śmieje, błogosławi Pana!
    Och! Najstraszliwszy z śmiertelnych grabarzy,
    straszny jak pomór!… Zemsta dokonana…
    Samsonie! Zemsty dokonane dzieło!
    110
    Niech wielbi Boga twa krew, co się niebu
    z śród gruzów jeszcze dymi jak ofiara.
    O, dym dziękczynny! Takiego pogrzebu
    nikt jeszcze nie miał — ani taka kara
    była słyszaną…

    Przypisy

    [1]

    Samson — postać biblijna; legendarny bohater wojen Izraelitów z Filistynami; obdarzony nadludzką siłą, którą stracił po ścięciu mu włosów przez kochankę, Dalilę. [przypis edytorski]

    [2]

    popod (daw.) — pod. [przypis edytorski]

    [3]

    Dagon — starosemickie bóstwo. [przypis edytorski]

    [4]

    sromota (daw.) — hańba, wstyd. [przypis edytorski]

    [5]

    powała — tu: dach. [przypis edytorski]

    [6]

    gorsze klątew — gorsze od klątw. [przypis edytorski]

    [7]

    Jehowa — Jahwe, wymowa hebrajskiego imienia Boga. [przypis edytorski]

    [8]

    Jozue — następca Mojżesza. [przypis edytorski]

    [9]

    temi — dziś popr.: tymi. [przypis edytorski]

    [10]

    hurma (daw.) — wielka ilość czegoś. [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Jeśli wciąż chcesz mieć nasze książki zawsze pod ręką — wesprzyj Wolne Lektury 1,5%!
    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Kto raz pokocha czytanie, już nigdy nie będzie całkiem sam. Książki ratują życie. W Wolnych Lekturach znajdziecie ich bez liku.

    Paulina Młynarska

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

    Przyjaciele Wolnych Lektur jako pierwsi mają dostęp do premierowych publikacji. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz >>>

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

    Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

    Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.