Jeden z najbardziej znanych i najlepszych wierszy Shelleya, niekiedy zaliczany do najznakomitszych i najbardziej znanych wierszy w języku angielskim. Dzięki swojej klasycznej, krótkiej formie sonetu oraz prostocie przekazu Ozymandias trafił do wielu antologii poezji oraz podręczników szkolnych w krajach anglosaskich.
Okres świąteczny na przełomie lat 1817 i 1818 Percy Bysshe Shelley spędzał razem ze swoją żoną Mary oraz ze znajomym poetą i maklerem giełdowym, Horacym Smithem, który prywatnie pomagał Shelleyowi zarządzać finansami. Niekiedy członkowie kręgu literackiego, do którego należeli, jako rozrywkę rzucali sobie wyzwanie, by napisać konkurencyjne wiersze na ten sam temat. W następstwie wyprawy Napoleona do Egiptu, rozpoczętej w roku 1798, odkryto, opisano i zilustrowano wiele wspaniałych zabytków, co wzbudziło w Europie żywe zainteresowanie kulturą kraju nad Nilem. W Tebach Zachodnich w Egipcie, przed wejściem do wielkiej świątyni grobowej faraona Ramzesa II Wielkiego, stały niegdyś kolosalne granitowe posągi tego władcy, panującego ponad 60 lat w okresie największej potęgi państwa. Ocalałą górną część jednego z nich, mierzącą niemal trzy metry wysokości i ważącą ponad siedem ton, na zlecenie konsula brytyjskiego przewieziono w roku 1816 do Kairu, zaś w 1817 gazety obwieściły, że została zakupiona przez British Museum i wkrótce zabytek przybędzie do Wielkiej Brytanii. Egipskim imieniem tronowym Ramzesa II było „Usermaatre”, zniekształcone za pośrednictwem źródeł greckich do postaci „Ozymandias”. Za temat rywalizacji Shelley i Smith wybrali fragment z pracy greckiego historyka Diodora Sycylijskiego, który opisywał olbrzymi egipski posąg i cytował widniejący na nim napis: „Jestem król królów Ozymandias. Jeśli ktoś chce wiedzieć, jak jestem wielki i gdzie spoczywam, niech prześcignie moje dzieła”.
Ozymandias Shelleya po raz pierwszy ukazał się drukiem 11 stycznia 1818 roku na łamach tygodnika „The Examiner”, publikującego utwory czołowych brytyjskich autorów tamtych czasów. Trzy tygodnie później, 1 lutego, w tym samym czasopiśmie opublikowano wiersz Smitha o tym samym tytule. Równo miesiąc wcześniej, 1 stycznia 1818 roku została wydana w Londynie najsłynniejsza powieść Mary Wollstonecraft Shelley: Frankenstein, czyli współczesny Prometeusz.
