Słowo o bandosie to manifest publicystyczny autorstwa Stefana Żeromskiego, napisany w 1907 roku i opublikowany pod pseudonimem Maurycy Zych.
Bandos to chłop, który wynajmuje się do sezonowych prac w polu u wyższych wartsw społecznych, by zapewnić swojej rodzinie jakiekolwiek środki do życia. Przedstawiając historię głównego bohatera, bandosa właśnie, który zaufał pewnemu paniczowi i dał mu się wykorzystywać, Żeromski krytykuje wyzysk najniższych warstw społecznych, pomysł „opierania się na nich” zamiast nadania realnych praw i poprawienia ich sytuacji.
Stefan Żeromski jest jednym z najsłynniejszych polskich twórców przełomu XIX i XX wieku. W swoich utworach często podejmował tematykę patriotyczną i nie stronił od trudnych tematów społecznych.
