Spis treści

Alkohol: 1
Miasto: 1 2 3
Obyczaje: 1
Radość: 1
Wieś: 1
Zabawa: 1 2
Zima: 1 2 3

Adam MickiewiczZima miejska [1]

Zima, Miasto, Zabawa, RadośćPrzeszły dżdże wiosny, zbiegło skwarne lato

I przykre miastu jesienne potopy,

Już bruk, ziębiącą obleczony szatą,

Od stalnej Fryzów niekrzesany stopy [2].

Więzieni słotą [3] w domowej katuszy,

Dziś na swobodne gdy wyjrzym powietrze,

Londyński pojazd [4] tarkotem [5] nie głuszy

Ani nas kręgi zbrojnymi [6] rozetrze.

Witaj narodom miejskim [7] pora błoga!

Już i Niemeńców, i sąsiednich Lechów [8]

Tu szuka ciżba [9], tysiącami mnoga,

Zbiegłych Dryjadom [10] i Faunom [11] uśmiechów.

Tu wszystko czerstwi [12], weseli, zachwyca,

Czy ciągnę tchnienie, co się zimnem czyści,

Czy na niebieski zmysł [13] podniosę lica [14],

Czyli [15] się śnieżnej przypatruję kiści [16].

Jedna z nich pływa w niepewnym żywiole,

Druga ciężarem sporsza [17] już osiadła;

Tą wiatr poleciał stwardniałe kryć role

Albo pobielić Wiliji [18] źwierciadła [19].

Zima, Wieś, MiastoLecz kogo sioło [20] dzisiejsze uwięzi,

Zmuszony widzieć łyse gór wiszary [21],

Grunt dziki, knieję nagimi gałęzi

Nie silną [22] zimne podźwignąć ciężary [23]

Taki, gdy smutna ciągnie się minuta,

Wreszcie zmieniony kraj porzuca z żalem

I dając chętnie Cererę za Pluta [24],

Pędzi wóz ku nam ciężarny metalem.

Tu go przyjmują gościnne podwoje [25],

Rzeźbą i farbą odziany przybytek,

Tutaj rolnicze przepomina [26] znoje

W pieszczonym gronie czarownych Charytek [27].

Miasto, Zima, ZabawaNa wsi, zaledwie czarna noc rozrzednie,

Każe wraz [28] Ceres wczesny witać ranek,

Tu, chociaż słońce zajmie nieba średnie,

Śpię atłasowych pod cieniem firanek.

Lekkie nareszcie oblókłszy [29] nankiny [30],

Modnej młodzieży przywoływam [31] koło;

Strojem poranne zbywamy godziny

Albo rozmową bawim się wesołą.

Ten w lśniący kryształ [32] włożywszy oblicze,

Wschodnim balsamem [33] złoty kędzior pieści;

Drugi stambulskie oddycha gorycze [34],

Lub pije z chińskich ziół ciągnione treści [35].

A kiedy chwila dwunasta nadbieży,

Wraz do śliskiego wstępuję powozu [36],

Sobol lub rosmak [37] moje barki jeży

I suto [38] zdobiąc, nie dopuszcza mrozu.

Alkohol, ObyczajeNa sali orszak przywitam wybrany,

Wszyscy siadają za biesiadnym stołem,

W kolej szlą [39] pełne smaków porcelany

I sztucznym [40] morzą [41] apetyt żywiołem.

Pijemy węgrzyn [42], mocny setnym [43] latem,

Wrą po kryształach koniaki i poncze [44];

Płci [45] piękna gasi pragnienie muszkatem [46],

Co dając rzeźwość, myśli nie zaplącze.

A gdy się trunkiem zaiskrzą źrenice,

Dowcipne, czułe wszystkim płyną słowa,

Niejeden uwdzięk [47] zarumieni lice,

Niejedna wzrokiem zapala się głowa.

Nareszcie słońce zniżone zagasło,

Rozsiewa mroki dobroczynna zima,

Boginie dają do rozjazdu hasło,

Zagrzmiały schody i już gości nie ma.

Którzy są z szczęściem poufali ślepem,

Pod twój znak idą, królu Faraonie [48].

Lub zręczni lekkim wykręcać oszczepem [49],

Pędzą po suknach wytoczone słonie [50].

A gdy noc ciemne rozepnie zasłony

I szklannym światłem [51] błysną kamienice,

Młodzież, dzień kończąc wesoło spędzony,

Tysiączną sanią [52] szlifuje ulice.

Przypisy

[1]

Zima miejska — wiersz ukazał się w „Tygodniku Wileńskim” 15 lipca 1818 roku; był to pierwszy opublikowany wiersz Mickiewicza. [przypis redakcyjny]

[2]

stalna Fryzów stopa — podkowa koni fryzyjskich. [przypis redakcyjny]

[3]

słota — długotrwały deszcz. [przypis edytorski]

[4]

londyński pojazd — angielska kareta. [przypis edytorski]

[5]

tarkot — dziś: terkot. [przypis edytorski]

[6]

kręgi zbrojnymi — okutymi kołami. [przypis redakcyjny]

[7]

narody miejskie — mieszkańcy miast. [przypis edytorski]

[8]

Niemeńcy, Lechowie — Litwini i Polacy. [przypis edytorski]

[9]

ciżba — wielka liczba stłoczonych ludzi; tłum. [przypis edytorski]

[10]

driada (mit.gr.) — nimfa leśna żyjąca w drzewie. [przypis edytorski]

[11]

faun (mit.rzym) — lubieżny bożek leśny. [przypis edytorski]

[12]

czerstwy — zdrowy, krzepki; czerstwić: przydawać zdrowia, siły. [przypis edytorski]

[13]

niebieski zmysł — niebo. [przypis edytorski]

[14]

lico — twarz. [przypis edytorski]

[15]

czyli — tu: czy; czy też. [przypis edytorski]

[16]

śnieżna kiść — płatek. [przypis redakcyjny]

[17]

sporszy — większy. [przypis edytorski]

[18]

Wilia — rzeka na Białorusi i Litwie, prawy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno. [przypis edytorski]

[19]

źwierciadło — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]

[20]

sioło (daw.) — osiedle wiejskie. [przypis edytorski]

[21]

wiszar (poet.) — urwisko, przepaść. [przypis edytorski]

[22]

nie silną — nie mającą siły. [przypis edytorski]

[23]

zimne ciężary — obfity śnieg. [przypis redakcyjny]

[24]

dając (…) Cererę za Pluta — zamieniając zboże na pieniądze; Ceres, Cerera (mit.rzym): bogini płodności, rolnictwa i urodzaju; Plutos (mit.gr.): bóg bogactwa. [przypis redakcyjny]

[25]

podwoje — drzwi; zwykle: okazałe, dwuskrzydłowe. [przypis edytorski]

[26]

przepominać — tu: zapominać. [przypis redakcyjny]

[27]

Charytki — gr. Charyty, rzym. Gracje: boginie wdzięku, piękna i radości. [przypis edytorski]

[28]

wraz — tu: zaraz. [przypis edytorski]

[29]

oblec — założyć, ubrać. [przypis edytorski]

[30]

nankin — strój poranny; nazwa od materiału, z którego stroje takie wykonywano, produkowanego w Chinach, w mieście Nankin. [przypis redakcyjny]

[31]

przywoływam — dziś: przywołuję [przypis edytorski]

[32]

lśniący kryształ — lustro. [przypis edytorski]

[33]

wschodni balsam — pomada. [przypis edytorski]

[34]

stambulskie oddycha gorycze — pali tytoń. [przypis redakcyjny]

[35]

z chińskich ziół ciągnione treści — herbata. [przypis redakcyjny]

[36]

śliski powóz — sanie. [przypis edytorski]

[37]

Sobol lub rosmak — futro z soboli lub rosomaków. [przypis edytorski]

[38]

suto — obficie. [przypis edytorski]

[39]

szlą — ślą. [przypis edytorski]

[40]

sztuczny (daw.) — wyrafinowany, sporządzony według prawideł jakiejś sztuki. [przypis edytorski]

[41]

morzyć — uśmiercać, zabijać; tu: zaspokajać. [przypis edytorski]

[42]

węgrzyn (daw.) — słodkie wino węgierskie. [przypis edytorski]

[43]

setny (daw.) — znakomity, wyborny; węgrzyn mocny setnym latem: stuletnie, mocne wino. [przypis edytorski]

[44]

poncz — gorący napój alkoholowy przyrządzany z wina, araku, rumu lub innego alkoholu oraz z herbaty, soku cytrynowego, cukru i przypraw korzennych. [przypis edytorski]

[45]

płci (daw. M. lp.) — płeć. [przypis edytorski]

[46]

muszkat — a. muszkatel: słodkie, aromatyczne wino deserowe. [przypis edytorski]

[47]

uwdzięk — wdzięk. [przypis edytorski]

[48]

faraon — dawna gra w karty. [przypis edytorski]

[49]

lekki oszczep — tu: kij bilardowy. [przypis edytorski]

[50]

pędzą po suknach wytoczone słonie — w bilard grano kulami z kości słoniowej. [przypis edytorski]

[51]

szklannym światłem — światłem w szybach. [przypis edytorski]

[52]

tysiączną sanią — tysiącami sań. [przypis edytorski]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Na Wolnych Lekturach jest ponad 6,5 tys. ebooków. Wszystkie dostępne za darmo. Pomóż nam utrzymać i rozwijać ten zbiór! Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Lektury szkolne muszą być wolne! Darmowy i łatwy dostęp do każdej lektury — skoro jest obowiązkowa — powinien być zagwarantowany dzieciakom.

Robert Koszucki

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

Potrzebujemy Twojej pomocy! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą. Kliknij i zadeklaruj comiesięczne wsparcie >>>

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Wolne Lektury rozwijają się dla Ciebie. A co ty zrobiłeś dla Wolnych Lektur? Wesprzyj nas!

Czy wiesz, że wystarczyłoby 1000 osób, udzielających nam regularnego wsparcia, żeby zaspokoić podstawowe potrzeby Wolnych Lektur? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.

Urke Nachalnik Rozpruwacze