Władysław Syrokomla
Stare wrota
Grzech jéj najcięższy miał imię — Swoboda.
Nie ta swoboda, którą ma od Boga
I myśl...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.