Mikołaj Sęp Szarzyński
Do Kasie (Im pilniej na twoje oblicze nadobne...)
Co za zysk stąd weźmiesz, gdy zginę dla ciebie,
Który cie miłuję barziej, niż sam...
Motywem tym szczególnie chętnie posługiwano się w literaturze okresu preromantyzmu (por. Cierpienia młodego Wertera Goethego) i romantyzmu, kiedy to serce przeciwstawiano rozumowi. Pod nazwą serce kryje się czasem intuicja, umiejętność współodczuwania z innymi, zdolność do miłości i miłosierdzia, wrażliwość, pozaracjonalna mądrość, czy wiedza, a wreszcie — dusza.