Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Ojciec Szeligi był szlachcic ubogi,
Mieszkał pod Wilnem na Litwie głębokiéj;
Miał włókę gruntu i...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
A gdy pan Gasztołd wyprawił obławę,
Tak zręcznie dzika na oszczep przebodzie,
Że przypadł k...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Nie błogosławił — a młody Szeliga
Jechał do dworu i już barwę dźwiga,
Hasa po kniejach...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Odtąd dworszczyzny burzliwym odmętem
Płynął Szeliga przykuty do łodzi.
Już ani pytaj, jak mu się...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Niepiśmiennemu, jak strzelec zwyczajnie,
Co nie miał zdrowia, co już był niemłody,
Jakież się mogły...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Tu niestosownie jałmużna się poda,
Kędy za pracę należy nagroda.
W Polsce są grosze na...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Szeliga wrócon do swojego świata
Uprzejmém sercem z sąsiady się brata;
Jako myśliwy i rolnik...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Tak niegdyś w Polsce, miłościwe pany
Mówiły szlachcie: «Co te nasze prawa?
Ten król, choć...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Szeliga zawsze Radziwiłłom wierny
Podzielał księcia wyprawy bojowe,
Pod Beresteczkiem wiódł hufiec pancerny
I kozaczyznę...
Władysław Syrokomla
Stare wrota
Na świetnym dworze księcia Bogusława
Nie było mowy o Rzeczpospolitéj:
Szlachta — narzędzie pańskiéj myśli skrytéj...
Motyw: Szlachcic
Zaznaczyliśmy w ten sposób fragmenty określające styl życia, sposób zachowań, czy wygląd mający znamionować przynależność do stanu szlacheckiego. Ważne są także wartości wyznawane przez szlachtę: „a gdzie jest nobile verbum?” pyta Mefistofeles Twardowskiego w balladzie Mickiewicza — dotrzymywanie danego słowa stanowiło część szlacheckiego etosu, którego podstawą były zasady związane z honorem. W stosunku do postaci szlachcica hasłami komplementarnymi są: chłop, mieszczanin, Żyd, czy ksiądz jako określenia różnych stanów w dawnych społeczeństwach Europy.