— Ignaś! zawsze bądź gotów, wisusie, bo nie wiemy dnia ani godziny… Pamiętaj, że Bonapartów Bóg...
Czynić testament — rzekł Epistemon — w tej chwili, w której powinniśmy zebrać się w kupę i...
Po czym rozwinął dokument i jął go czytać. Jurand zapisywał wszystkie swe ziemie i całą...
— Którą to wolę moją spisał ksiądz Kaleb, a pod pismem pieczęć się moja na wosku...
Po pogrzebie otwarto testament nieboszczyka, z którego pokazało się, iż stary pułkownik dziedziczką całej fortuny...
Testament przeznaczał ją na żonę człowieka, którego nie widziała od lat dziesięciu, a że dobiegała...
Gdybym nie dojechał… Gdybym musiał tutaj zostać… Ty tu nie zostawaj! Nie zostawaj! Jedź tam...
Dotarłszy do najrdzenniejszej Polski, bo do stolicy — Warszawy — ani po drodze, ani w tym mieście...
— Żadnych agitacji! Gdy przyjdzie pora, to oni sami się zaagitują najlepiej. Cóż to za cierpliwy...
Ostatnia wola, wyrażona słownie (w formie przesłania dla potomków lub późniejszych pokoleń) lub pisemnie (jako dokument) stanowi niekiedy istotny element fabuły, jako że jest to bardzo ważną instytucję naszej kultury. Motyw związany niekiedy z motywem dziedzictwem, jednakże ten akt rozrachunku ze światem może przybierać różne ciekawe formy (por. testament Papkina; czy zwierzenia w wierszu Testament mój Słowackiego).
