Michał Bałucki
Ciężkie czasy
Szlachcic bez Żyda, to jak bez prawej ręki. Żydów nie było, więc i kupców nie...
      
    
    
  Szlachcic bez Żyda, to jak bez prawej ręki. Żydów nie było, więc i kupców nie...
      
    
    
  Taż to teraz chlebek razowy, mleko kwaśne, kapustę i inne chłopskie potrawy doktorzy jako najskuteczniejsze...
      
    
    
  Nie wiem, nie mówił, ale to wiem z góry, że się nie uda, bo my...
      
    
    
  A od czegoż, panie, religia, wiara w opatrzność boską, że Jego święta opieka nas nie...
      
    
    
  Cała szlachta stanie jak jeden mąż.
Tylko, panowie; czy fraki, czy kontusze? Chwila milczenia...
      
    
    
  Znajomość zawarta w sklepie z klientką, panią Franquet, przynosi mu najpierw mały, lecz dość honorowy...
      
    
    
  Dlatego że jesteś wielkim panem, uważasz się za geniusza!… Szlachectwo, majątek, stanowisko, urzędy, wszystko to...
      
    
    
  Jesteśmy zniewoleni, wraz z bratem, błąkać się po okolicy dla jednej z owych bolesnych spraw...
      
    
    
  Ho, ho, to znowu coś nowego! Cóż to ma być, mężu, ta cała...
      
    
    
  Ty masz bzika, mężu, z tymi wszystkimi fanaberiami, które cię obsiadły od czasu...
Zaznaczyliśmy w ten sposób fragmenty określające styl życia, sposób zachowań, czy wygląd mający znamionować przynależność do stanu szlacheckiego. Ważne są także wartości wyznawane przez szlachtę: „a gdzie jest nobile verbum?” pyta Mefistofeles Twardowskiego w balladzie Mickiewicza — dotrzymywanie danego słowa stanowiło część szlacheckiego etosu, którego podstawą były zasady związane z honorem. W stosunku do postaci szlachcica hasłami komplementarnymi są: chłop, mieszczanin, Żyd, czy ksiądz jako określenia różnych stanów w dawnych społeczeństwach Europy.