Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

TAK, pomogę! Nie, tym razem nie pomogę
Strona główna Katalog Autor
Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Sortuj:

Twórczość Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Modernizm Dramat Liryka Tragedia Wiersz Arkadia Bóg Bogini Broń Burza Chłop Chrystus Ciało Ciemność Cień Cierpienie Cisza Czas Dekadent Diabeł Duma Dusza Dźwięk Dziecko Dziedzictwo Erotyzm Głód Głupota Gniew Grób Gwiazda Hańba Historia Honor Idealista Imię Ironia Kara Kłamstwo Klęska Kobieta Kobieta "upadła" Kochanek romantyczny Koń Kondycja ludzka Konflikt Konflikt pokoleń Konflikt wewnętrzny Krew Kwiaty Łzy Las List Los Lud Lustro Mądrość Małżeństwo Marzenie Matka Boska Melancholia Miłość Miłość niespełniona Miłość romantyczna Milczenie Mizoginia Młodość Modlitwa Morze Namiętność Naród Natura Niebezpieczeństwo Niebo Nienawiść Niewola Nirwana Noc Nuda Obcy Obowiązek Obraz świata Odrodzenie przez grób Odwaga Ogień Ojczyzna Oko Okręt Pamięć Patriota Piękno Piorun Pocałunek Poeta Poezja Pogarda Pogrzeb Poświęcenie Pożądanie Pożar Praca Przekleństwo Przemiana Przemijanie Przyroda nieożywiona Ptak Pustynia Radość Religia Rośliny Rozkosz Rozpacz Rozstanie Rycerz Rzeka Śmiech Śmierć Śmierć bohaterska Świątynia Światło Samobójstwo Samotnik Samotność Seks Sen Serce Siła Sława Słońce Słowo Smutek Sport Starość Strach Szczęście Szlachcic Tajemnica Tęsknota Tłum Trup Twórczość Upadek Upiór Uroda Walka Wiara Wiatr Wiedza Wiosna Wizja Woda Wolność Wspomnienia Wstyd Żal Życie jako wędrówka Żywioły Zdrada Zemsta Zwątpienie Zwierzę Zwierzęta

O autorze

Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Aut. Zakłady Graficzne B. Wierzbicki i S-ka, domena publiczna, Wikimedia Commons

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

Ur.
12 lutego 1865 w Ludźmierz
Zm.
18 stycznia 1940 w Warszawie
Najważniejsze dzieła:
Na Skalnym Podhalu (1910), Legenda Tatr (1912); wiersze: Eviva l'arte; Hymn do Nirwany; Koniec wieku XIX; Prometeusz; Lubię, kiedy kobieta; Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej; Pieśń o Jaśku zbójniku; List Hanusi.

Poeta, jeden z czołowych przedstawicieli polskiego modernizmu (Młodej Polski); spośród jego obfitej twórczości poetyckiej najistotniejsze dla historii literatury pozostają wiersze z drugiej (1894), trzeciej (1898) i czwartej (1900) serii Poezji, oddające ducha dziewiętnastowiecznego dekadentyzmu, pesymizmu egzystencjalnego, a także fascynacji myślą Schopenhauera i Nietzschego oraz mitologią i filozofią indyjską, które właściwe było pokoleniu Tetmajera, szczególnie młodopolskiej bohemie. Tetmajer zasłynął ponadto jako autor śmiałych erotyków, a także piewca górskiej przyrody Tatr i popularyzator folkloru podhalańskiego; pisał również dramaty (Zawisza Czarny, Rewolucja, Judasz), nowele i powieści (Ksiądz Piotr; Na Skalnym Podhalu; Legenda Tatr; Z wielkiego domu; Panna Mery). Był przyrodnim bratem Włodzimierza Tetmajera, stanowił prototyp postaci Poety z Wesela Wyspiańskiego.
Jego ojciec, Adolf Tetmajer, brał udział w powstaniu listopadowym i styczniowym; matka, Julia Grabowska, należała do tzw. koła entuzjastek, literatek skupionych wokół Narcyzy Żmichowskiej. Podczas studiów na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1884-1886) zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem i Ferdynandem Hoesickiem. Zajmował się twórczością poetycką i pracą dziennikarską w "Kurierze Polskim" (współredaktor 1989--93), "Tygodniku Ilustrowanym", "Kurierze Warszawskim" i krakowskim "Czasie". Przez wiele lat pełnił funkcję sekretarza Adama Krasińskiego (wnuka Zygmunta, zajmującego się wydawaniem spuścizny autora Nie-Boskiej komedii) i w tej roli przebywał w Heidelbergu (1895).
W czasie I wojny światowej był związany z legionami Piłsudskiego (redagował pismo "Praca Narodowa"); po wojnie wdał się w spór polsko-czechosłowacki o linię graniczną w Tatrach, był organizatorem Komitetu Obrony Spisza, Orawy i Podhala oraz prezesem Komitetu Obrony Kresów Południowych. W 1921 został prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy Polskich, a w 1934 członkiem honorowym Polskiej Akademii Literatury.
Drugą połowę życia poety naznaczyła choroba. Powikłania wywołane kiłą doprowadziły najpierw do zaburzeń psychicznych (które ujawniły się już podczas obchodów 25-lecia jego twórczości w 1912 r.), a w późniejszym czasie do utraty wzroku. Pod koniec życia Tetmajer egzystował dzięki ofiarności społecznej, umożliwiono mu mieszkanie w Hotelu Europejskim w Warszawie, skąd został eksmitowany w styczniu 1940 r. przez okupacyjne władze niemieckie. Zmarł w Szpitalu Dzieciątka Jezus z powodu nowotworu przysadki mózgowej oraz niewydolności krążenia. Jest pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem; na warszawskich Powązkach znajduje się jego symboliczny grób.

  • Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii
    • Coraz dalej płyniesz, rzeko, rzeko,
    brzeg twój coraz pustszy i urwistszy,
    a twe wody płyną...

    Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Rzeka mistyczna
    Słyszałem ciebie… zdało mi się może,
    lecz głos twój dzwonił mi chwilę w przestworze,
    podobny...

    Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Z dawnej przeszłości
    Zefiry pieszczą ją z zachwytu oszalałe,
    ślizgają się od stóp po nogach jej do łona...

    Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Narodziny Afrodyty
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.