- Najważniejsi twórcy
- S. Twardowski, W. Potocki, E. Drużbacka, A. Mickiewicz
 
Rozbudowany utwór narracyjny pisany prozą lub wierszem, uchodzący za poprzednika formy literackiej, jaką jest powieść. Zawiera zazwyczaj jednowątkową fabułę, bogatą w różnego rodzaju zdarzenia i nieprawdopodobne zwroty akcji. Ukształtował się już w antyku, rozwijał się w średniowieczu, kiedy to powstały  jego różne odmiany, takie jak: romans rycerski, romans religijny, romans dydaktyczny, romans błazeński. W Polsce szczyt jego popularności przypadał na XVI–XVIII w. Największym uznaniem publiczności cieszyły się wtedy tłumaczenia i parafrazy francuskich i włoskich romansów. 
Współcześnie nazwa ,,romans" odsyła do powieści o tematyce romantycznej, których akcja rozgrywa się w przeszłości.