Stanisław Wyspiański
Noc listopadowa
To ze mną graj.
CHŁOPICKI
O co?
NIKE NAPOLEONIDÓW
O twoje czyny.
Wymienię ci i...
Przejmuje mnie ta bezdenna głębokość myśli, ta głębia ducha, idącego ku odkupieniu przez mękę i...
Co mnie obchodzi przede wszystkim mój naród? Co mnie obchodzi jego historia i jego plotki...
Zdobędziem się na wielki czyn.
Sumienie ściga moją myśl.
Cisnę w naród, co...
Harpio narodu! siły ssiesz nasze i spalasz je w czczy dym!
Tyżeś to wzeszła nad...
Używając tego hasła wskazujemy pojawiające się w tekstach literackich rozmaite koncepcje historiozoficzne (szczególnie popularne w okresie oświecenia i romantyzmu), jak też po prostu przeświadczenia na temat funkcjonowania historii i jej wpływu na współczesność, na życie jednostki.