Dwuczęściowa powieść francuskiego noblisty o paryskim bibliofilu, za którą autor został uhonorowany nagrodą Akademii Francuskiej.
Sylwester Bonnard, członek Akademii, kolekcjoner średniowiecznych manuskryptów i inkunabułów, badacz najdawniejszych dziejów królestwa Francji, od czterdziestu lat mieszka w tym samym mieszkaniu, na trzecim piętrze domu nad brzegiem Sekwany, z malowniczym widokiem na Sekwanę, Luwr, Pont Neuf i wieże katedry Notre Dame. Żyjącemu wśród ksiąg samotnemu kawalerowi towarzyszy jedynie kot Hamilkar i poczciwa, również samotna, gospodyni Teresa. Pewnego mroźnego zimowego dnia pan Bonnard, czytając stary katalog manuskryptów z biblioteki szacownego angielskiego dżentelmena, napotyka na fascynującą wzmiankę. Jedna z pozycji to wyjątkowy XIV-wieczny francuski rękopis Złotej legendy, według opisu zawierający dodane żywoty kilku świętych frankijskiej Galii, w tym żywot pierwszego opata paryskiego klasztoru Saint-Germain-des-Prés, ufundowanego przez króla Franków Childeberta, miejsca pochówku pierwszych władców królestwa. Niestety, dawno temu właściciel kolekcji wyjechał do północnych Włoch, zabierając ze sobą część zbiorów, i tam zmarł. Kto wie, gdzie się podział unikatowy manuskrypt?
Kilka lat później Sylwester Bonnard w katalogu nadesłanym mu z Włoch ze zdumieniem i radością odnajduje opis tej samej księgi. Bezcenne dzieło znalazło nowego właściciela w Girgento na Sycylii. Posiadacz nie jest jednak skłonny go wypożyczyć ani wymienić na inne. Pan Bonnard podejmuje radykalną decyzję…
Zbrodnia Sylwestra Bonnard, opublikowana w 1881 roku debiutancka powieść Anatola France'a, zapewniła autorowi popularność i szerokie uznanie czytelników i krytyki. Bonnard, tytułowy bohater i narrator, wzorowany został na samym autorze, synu księgarza dorastającym w domu przy paryskim nabrzeżu Malaquais, łagodnym i biernym intelektualiście, który większość czasu spędzał na czytaniu, nie angażując się w zwykłe, codzienne życie.
Na podstawie Zbrodni Sylwestra Bonnard w roku 1929 nakręcono czarno-biały francuski film niemy o tym samym tytule, zaś w roku 1935 do kin trafił amerykański film dźwiękowy Chasing Yesterday; obydwa stanowią adaptacje drugiej części powieści.
Powieść Zbrodnia Sylwestra Bonnard Anatole'a France'a dostępna jest jako e-book (EPUB i Mobi Kindle) oraz plik PDF.
