Sprawca Gwiazd

Jak radzą sobie ludzie-rośliny na planecie bez atmosfery? Jak sieć telepatyczna ichtioidów objęła swym zasięgiem całą galaktykę? I jaki jest smak Boga?

Prezentujemy niniejszym pierwsze polskie tłumaczenie powieści-eseju filozoficznego autorstwa Olafa Stapledona, wybitnego ojca współczesnej fantastyki. W opinii Stanisława Lema Stapledon co najmniej dwukrotnie przewyższył rozmachem wizji i głębią ideową klasyka gatunku, H. G. Wellsa, mianowicie w powieściach Odd John (Dziwny John) i Last and First Men (Ostatni i pierwsi ludzie). Choć Sprawca Gwiazd (Star Maker) jest dziełem może mniej doskonałym, jednak od lat budzi podziw i rozognia wyobraźnię miłośników science fiction przez swój tytaniczny rozmach, a odwołując się znów do zdania Lema, utwór stanowi „skarbnicę pomysłów, którymi może się SF żywić przez lata całe”.

Pewien mężczyzna przeżywa kryzys psychiczny wobec groźby wojny i związanej z tym widocznej degeneracji duchowej ludzkości. Wychodzi z domu na pobliskie wzgórze, spogląda w niebo gwiaździste nad nim… i daje się porwać w głąb czasoprzestrzeni kosmosu. Po wielu przygodach, doświadczeniach i przemyśleniach udaje mu się spotkać z twórcą wszechświata i zbliżyć się do pojęcia jego intencji oraz mechanizmów działania.

Sprawca Gwiazd, napisany u progu II wojny światowej (1937), w poczuciu głębokiego kryzysu kultury europejskiej i w ogóle cywilizacji tworzonej przez ludzi, stanowi rodzaj terapii, oswajania się z końcem świata, ale — co dość niezwykłe — z zachowaniem pogody ducha. Przygody ja narracyjnego to ciąg artystycznych dociekań na temat „powszechnych dziejów Kosmosu” (Lem) oraz przyszłości wierzeń religijnych.