
Mikołaj Rej
Żywot człowieka poczciwego
Nuż jeśli się w którym państwie albo królestwie rozmnoży a skrzydła roztoczy na sprośny grzech...
Nuż jeśli się w którym państwie albo królestwie rozmnoży a skrzydła roztoczy na sprośny grzech...
I cóż tam nowego?
Nic, panie, wyjąwszy, że świat spoczciwiał.
Więc bliski jest...
Zjachaliście się w imię Pańskie na opatrowanie niebeśpieczności Koronnych, abyście to, co się do upadku...
Po „romantycznym” oddzieleniu narodu od instytucji państwowych oraz przekształceniu w ideę będącej wcześniej konkretem ojczyzny — jej pierwotne (obowiązujące do oświecenia włącznie) znaczenie przejęło w zasadzie państwo. Hasło służy zgromadzeniu fragmentów tekstów literackich mówiących o roli państwa w życiu jednostek i zbiorowości (takich np. jak mniejszości narodowe) oraz wskazywaniu wypowiedzi mówiących, jakie zachowania były uważane za propaństwowe (temat to ważny szczególnie w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, np. w późnych utworach Żeromskiego).