 
      
    
    
  Bolesław Leśmian
Ali-baba i czterdziestu zbójców
A świat jest piękny i dla każdego dostępny. Pełno na świecie bajek — ale najpiękniejsze bajki...
 
      
    
    
  A świat jest piękny i dla każdego dostępny. Pełno na świecie bajek — ale najpiękniejsze bajki...
 
      
    
    
  Posłyszawszy te słowa, zbójca drgnął z radości, ale pohamował swoje wzruszenie i powiedział:
— To bardzo...
 
      
    
    
  nieuważnemu i nieostrożnemu słuchaczowi łatwo zabłąkać się w tej baśni tak samo, jak się pewien...
 
      
    
    
  — Królu! Nie z mojej winy syn twój zginął w obłokach. Chciałem go przed odjazdem nauczyć...
 
      
    
    
  Nie pytaj mnie o nic więcej, bo nie wolno mi we śnie dać ci dokładniejszych...
 
      
    
    
  Sam Gryz wyszedł z chałupy i przystanął tuż, w pobliżu.
„Dziwnie on jakoś przystanął! — pomyślał...
 
      
    
    
   
      
    
    
   
      
    
    
  ![[Hasło nasze ma dla nas swe dzieje tajemne...]](/media/book/cover_clean/laka-w-malinowym-chrosniaku-haslo-nasze_HpUSgCC.jpg) 
      
    
    
  
Dochowanie tajemnicy jest dowodem wierności. Jednakże w romantyzmie zrodził się problem związany z oceną działań z pobudek patriotycznych, podejmowanych w sposób niejawny (spisków, tajemnych związków i sprzysiężeń). Działanie jawne, podejmowanie otwartej walki wiązało się z etosem rycerskim i było tradycyjnie jednoznacznie oceniane pozytywnie. Działanie w ukryciu łączy jednak spiskowców i np. szpiegów, wymaga maski, przebrania, niekiedy kłamstwa, przez co jego ocena moralna musi być niejednoznaczna. Przykładem takiego „zatrucia” przez tajemnicę jest Hamlet. Tajemnica może też dotyczyć planowanego podstępu, a nawet zbrodni — jak w Kordianie. W tekście tym, choć planowane w tajemnicy morderstwo (właśc. tyranobójstwo) ma stanowić wymierzenie sprawiedliwości, jednak w sposób nieunikniony wzbudzać musi wątpliwości natury moralnej.