Za cudze grzechy i winy, za gniew sprawiedliwy najcięższa dla mnie pokuta, bo straciwszy ciebie...
Ale trzeba kończyć ten rozdział. Aby starać się nie kłamać i nie ukrywać swoich błędów...
— Zamknij oczy i nie patrz — mówiła matka. — Jeżeli spojrzysz w okno po przebudzeniu, to uciekną...
Wśród tomów, pooprawianych bardzo wspaniale w skórę złoconą, wyciskaną i pokrytą tytułami, leżał pewien tomik...
Wprowadziliśmy ten motyw mając świadomość, jak wielką rolę pełni pamięć w formowaniu więzi międzyludzkich, rodzinnych i społecznych. Z uwagi na tę funkcję motyw pamięci wiąże się z innymi, takimi jak dziedzictwo, naród, historia, a patrząc na rzecz od strony egzystencji jednostki, także z motywem marzenie i wspomnienia (czasem również z wyrzutami sumienia i winą).
