Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 14966 przypisów.
Sekcja Baretti — nazwa szkoły. [przypis edytorski]
sekcja — tu: szkoła. [przypis edytorski]
sekcjonować (daw., z łac. sectio, krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]
sekcjonować (daw., z łac. sectio: krojenie) — wykonywać operację chirurgiczną lub sekcję zwłok. [przypis edytorski]
Sekeletu (ok. 1835–1863) — król Makololów (od ok. 1851) w ob. zach. Zambii. [przypis edytorski]
sekendżebin — syrop z octu, doskonały w smaku i orzeźwiający. [przypis autorski]
seki-demiseki — wina wytrawne i półwytrawne (fr. sec oraz demi-sec). [przypis edytorski]
sekiel (daw.) — dobry koń. [przypis redakcyjny]
sekiel (daw.) — rumak. [przypis redakcyjny]
sekiel — dobry koń. [przypis redakcyjny]
sekować (wł. seccare) — dręczyć, nękać, prześladować, dokuczać komuś. [przypis edytorski]
sekować (z wł.) — dręczyć, nękać, prześladować, dokuczać komuś. [przypis edytorski]
sekrecja (daw.) — wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja — wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja (z łac.; biol.) — wydzielanie; wydzielina. [przypis edytorski]
sekrecja (z łac.) — wydzielanie. [przypis edytorski]
sekreta (daw.) — dziś popr. lm: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś popr. forma B. lm: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś popr.: sekrety. [przypis edytorski]
sekreta — dziś: sekrety. [przypis edytorski]
sekretarzów — dziś popr.: sekretarzy. [przypis edytorski]
sekretarzyk — biurko z nadbudówką zawierającą szufladki. [przypis edytorski]
sekretarzyk — biurko z umieszczonym na jego blacie elementem zawierającym szufladki. [przypis edytorski]
sekretarzyk — mebel przypominający biurko, z kompletem szufladek ustawionych na blacie. [przypis edytorski]
sekret banku Claparona — [por.] Historia wielkości i upadku Cesara Birotteau. [przypis tłumacza]
sekretnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: sekretnymi. [przypis edytorski]
sekretnik — list bezkopertowy, pisany na formularzu, który po zapisaniu strony wewnętrznej, złożeniu, zaklejeniu i zaadresowaniu na stronie zewnętrznej, z wydrukowanym znaczkiem, jest gotowy do wysłania; odbiorca otwierał sekretnik, oddzierając sklejone brzegi wzdłuż perforacji. [przypis edytorski]
seksta, nona — szósta, dziewiąta, dwie z godzin kanonicznych, poświęconych obowiązkowej modlitwie. [przypis redakcyjny]
sekstans — przyrząd nawigacyjny. [przypis edytorski]
sekstant — przyrząd nawigacyjny do pomiaru wysokości ciał niebieskich nad horyzontem, używany także do pomiaru kątów poziomych i pionowych pomiędzy obiektami widocznymi na Ziemi. [przypis edytorski]
sekstant — przyrząd stosowany w żeglarstwie i astronomii, służący do mierzenia wysokości (kąta wzniesienia) ciał niebieskich nad horyzontem, a także kątów poziomych i pionowych pomiędzy obiektami widocznymi na powierzchni ziemi. [przypis edytorski]
sekstern — tu: zeszyt (ogólnie: sześciokrotnie złożony arkusz papieru). [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz (75–35 p.n.e.) — rzymski dowódca, młodszy syn Pompejusza Wielkiego (członka I triumwiratu, pokonanego przez Juliusza Cezara w wojnie domowej); przeciwnik Juliusza Cezara, później walczył z II triumwiratem, od 42 p.n.e. dzięki potężnej flocie kontrolując Sycylię. [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz (75–35 p.n.e.) — rzymski dowódca, młodszy syn Pompejusza Wielkiego (członka I triumwiratu, pokonanego przez Juliusza Cezara w wojnie domowej); przeciwnik Juliusza Cezara, później walczył z II triumwiratem. [przypis edytorski]
Sekstus Pompejusz, udając się do Azji (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, II, 6, 8. [przypis tłumacza]
Sekstus Tarkwiniusz — wg tradycji syn ostatniego króla rzymskiego pochodzenia etruskiego, Tarkwiniusza Pysznego; goszcząc krewniaka, zgwałcił jego żonę Lukrecję, która popełniła samobójstwo, co stało się przyczyną powstania, wypędzenia króla z Rzymu i ustanowienia republiki (509 p.n.e.); zob. Liwiusz Od założenia Miasta I 57–50. [przypis edytorski]
Sekstus z Cheronei — filozof, stoik, krewny Plutarcha. [przypis tłumacza]
Sekstylia (…) i Paksea (…) Kokcejusz Nerwa — u Tacyta: Tacitus, Roczniki, VI, 29 i 26. [przypis tłumacza]
sekstylion — liczba 10 do potęgi 36, czyli jedynka i 36 zer w zapisie dziesiętnym. [przypis edytorski]
sekstyna — strofa sześciowersowa. [przypis edytorski]
seksus (łac. sexus) — płeć. [przypis edytorski]
sekta Alego — szyicki nurt islamu, powstały w wyniku sporu o sukcesję po śmierci Mahometa; za jego prawowitych następców szyicki uznają jedynie członków jego rodziny, potomków Alego ibn Abi Taliba i córki proroka, Fatimy; szyizm dominuje w Iranie (dawna Persja), Iraku i Azerbejdżanie. [przypis edytorski]
sekta „czerwonych kołpaków” — Buddyzm zepsuty przez naleciałości demonologiczne. [przypis redakcyjny]
sektant — sekciarz; członek grupy odcinającej się od ogółu. [przypis edytorski]
sektarz (daw.) — członek sekty. [przypis edytorski]
sektarz — siekciarz, heretyk. [przypis edytorski]
sektatorowie — zwolennicy. [przypis redakcyjny]
sektę — αἱρέσεως [słowo αἵρεσις, hairesis, oznacza wybór, ponadto szkołę filozoficzną lub stronnictwo religijne; dopiero w czasach chrześcijaństwa przestało być czysto opisowe i nabrało negatywnych konotacji: pochodzi od niego polskie słowo „herezja”; red. WL]. [przypis tłumacza]
sekt (z niem.) — wino musujące. [przypis edytorski]
Sekuła i Rakowiec — osady podmiejskie koło Siedlec. [przypis redakcyjny]
sekularny — tu: występujący raz na stulecie. [przypis edytorski]
Sekulase Kulorum — fonetycznie zapisane, z odmiennym podziałem na wyrazy, łac. secula seculorum: wieki wieków; wyrażenie używane podczas mszy katolickiej w obrządku łacińskim. [przypis edytorski]
Sekunda — niewątpliwie żona Maksyma. [przypis tłumacza]
sekundant — pełnomocnik w trakcie pojedynku, wybierany przez każdego z uczestników. [przypis edytorski]
sekundant — pośrednik i świadek uczestnika pojedynku; przed walką ustalał jej warunki z sekundantem przeciwnika. [przypis redakcyjny]
sekundant — świadek osoby biorącej udział w pojedynku. [przypis edytorski]
sekundant (z łac.) — pośrednik i świadek uczestnika pojedynku; przed walką ustalał jej warunki z sekundantem przeciwnika i pilnował ich przestrzegania, m.in. w przypadku pojedynku na broń palną odmierzał krokami ustaloną odległość, w jakiej mają stanąć uczestnicy, żeby do siebie strzelać. [przypis edytorski]
sekunda — tu: odwód. [przypis redakcyjny]
sekundować — towarzyszyć, opiekować się. [przypis redakcyjny]
sekundować — wspierać. [przypis redakcyjny]
sekundować (z łac.) — pomagać, towarzyszyć. [przypis edytorski]
sekundować (z łac. secondo, secundare: pomagać, towarzyszyć) — ochraniać, bronić. [przypis redakcyjny]
sekundować (z łac. secundare) — wspierać, pomagać; wtórować. [przypis edytorski]
sekundować (z łac. secundo, secundare) — pomagać, towarzyszyć; ochraniać, bronić. [przypis edytorski]
sekundowany — wspomagany. [przypis redakcyjny]
sekutnica Rozalina — Rozalina ślubowała dziewictwo bogini miłości i dlatego ze wzgardą traktuje zaloty Romea; w oryg. pale hard–hearted wench, czyli: blada o nieczułym sercu dziewczyna. [przypis redakcyjny]
Sekwana — Hudson. [przypis autorski]
Sekwana — rzeka w płn. Francji, przepływająca przez Paryż. [przypis edytorski]
sekwensem iść (starop.) — [następować] jedno po drugim. [przypis redakcyjny]
sekwens (starop.) — ciąg. [przypis redakcyjny]
sekwestrator — urzędnik dokonujący sekwestracji, egzekucji zaległych podatków. [przypis edytorski]
sekwestr (daw.) — konfiskata majątku. [przypis edytorski]
sekwestr (daw.) — zajęcie, więzienie. [przypis redakcyjny]
sekwestr (daw.) — zarząd. [przypis redakcyjny]
sekwestr — konfiskata majątku. [przypis edytorski]
sekwestrować — przejąć w zarząd własny; tu: wziąć w zastaw. [przypis redakcyjny]
sekwestr — zajęcie majątku na rzecz państwa. [przypis edytorski]
sekwestr — zajęcie majątku w celu zapewnienia realizacji dochodzonego roszczenia. [przypis edytorski]
sekwoi, które (…) dochodzą do czterystu stóp wysokości, a trzydziestu średnicy — Drzewo zwane Father of the forest ma 450 stóp długości a 112 obwodu. Inne, The Grizzled Giant, 30 stóp średnicy. [przypis autorski]
sełedec a. osełedec — Kozacy ukraińscy noszą krótko strzyżoną głowę z długim na boku kosmykiem włosów, który zwykli uplatać w wstążki, miłosne upominki swych dziewic. [przypis autorski]
sełedec a. osełedec — noszony przez Kozaków kosmyk włosów na czubku ogolonej głowy. [przypis edytorski]
seł (gw.) — szedł. [przypis edytorski]
seło — wieś. [przypis edytorski]
seladon — dziś popr.: celadon: sentymentalny, wierny kochanek; od imienia Celadona, bohatera popularnej sielankowej powieści-rzeki Astrea (1607–1627) Honoriusza d'Urfé. [przypis edytorski]
Seladon — uosobienie sentymentalnego kochanka; bohater sielankowej powieści-rzeki Astrea Honoriusza d'Urfé, publikowanej w latach 1607–1627 i cieszącej się szaloną popularnością; za życia autor wydał trzy części, a po jego śmierci w 1625 r., na podstawie pozostawionych przez niego notatek do ciągu dalszego Balthazar Baro i Pierre Boitel dopisali kolejne trzy. [przypis edytorski]
selah (hebr.) — słowo o nieznanej etymologii i niepewnym znaczeniu, występujące kilkadziesiąt razy w hebrajskich księgach biblijnych, niemal wyłącznie w Psalmach, prawie zawsze na końcu wersu; prawdopodobnie stanowiło wskazówkę dla wykonujących; wykorzystał je w podobny sposób Friedrich Nietzsche (1844–1900) w książce Tako rzecze Zaratustra (pieśń pielgrzyma i cienia w części Wśród cór pustyni). [przypis edytorski]
selam (tur.) — witaj (formuła powitania). [przypis edytorski]
Selangor — stan w Malezji. [przypis edytorski]
Selbstdasein (niem.: Selbst: jaźń; selbst: samo w sobie; dasein: bycie tu, tu-bycie) — bycie samo w sobie; nie do końca jasne odwołanie do terminu z zakresu fenomenologii: dasein, oznaczającego w filozofii Jaspersa „byt w sobie”, czyste istnienie (którego przeciwieństwem jest egzystencja, otwarta na autentyczne bycie), zaś w filozofii Heideggera odwrotnie, oznaczającego sposób przejawiania się rzeczy (byt; którego przeciwieństwem jest fenomen w sensie ścisłym, sein: bycie, jako zasada istnienia rzeczy). [przypis edytorski]
Selbstlob stinkt (niem.) — samolub cuchnie. [przypis edytorski]
seledyn, kolor seledynowy — kolor bladozielony. [przypis edytorski]
selekcja — tu: Żydzi transportowani do obozów koncentracyjnych byli po przyjeździe dzieleni (przy pomocy m.in. lekarzy) na różne kategorie, wg ich potencjalnej „przydatności do pracy”, część z nich mordowano od razu po przybyciu; selekcje przeprowadzane były również w czasie późniejszego pobytu w obozie. [przypis edytorski]
Selene — bogini księżyca. [przypis tłumacza]
Selene (mit. gr.) — bogini i personifikacja księżyca. [przypis edytorski]
Selene (mit. gr.) — bogini księżyca. [przypis edytorski]
Selene (mit. gr.) — bogini Księżyca. [przypis edytorski]
selenit — kamień księżycowy o specyficznym połysku. [przypis edytorski]
selenit — połyskliwa odmiana gipsu, nazwana od gr. Selene (księżyc). [przypis edytorski]
selera — dziś słowo „seler” jest rodzaju męskiego. [przypis edytorski]
Seleucja — miasto nad Orontesem w Syrii (dziś w ruinach). [przypis redakcyjny]
