Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 439 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 119846 przypisów.

Lassalle, Antoine Charles Louis de (1775–1809) — generał wojsk napoleońskich, słynny z brawury kawalerzysta. Uczestnik obu kampanii włoskich (1796, 1800) i wyprawy do Egiptu (1798); zdobywca twierdzy szczecińskiej w wojnie z Prusami (1806) oraz twierdzy Raab w wojnie z Austrią (1809). Zdobycie przez niego więzienia inkwizycji w Toledo jest fikcją. Wysłany do Hiszpanii w 1808 r. Lassalle zdławił m. in. powstanie w Valladolid. Zarówno Toledo, jak i Valladolid służyły za siedzibę trybunałom inkwizycji. Inkwizycja hiszpańska została oficjalnie zniesiona dopiero w 1820 r., przy czym w ciągu ostatniego półwiecza swego istnienia wykonanie wyroków przekazywała świeckim urzędom. Ostatnia egzekucja odbyła się w 1781 r. w Sewilli. [przypis edytorski]

Lassalle, Antoine Charles Louis de (1775–1809) — generał wojsk napoleońskich, uczestnik wojny na Półwyspie Iberyjskim (1808–1814). Zdobycie przez niego więzienia inkwizycji w Toledo jest fikcją literacką; hiszpańska inkwizycja została zniesiona w 1808 po zajęciu Madrytu przez wojska napoleońskie. [przypis edytorski]

Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki myśliciel, działacz socjalistyczny, rewolucjonista. [przypis edytorski]

Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki myśliciel i działacz socjalistyczny, założyciel (w 1863) pierwszej na świecie partii robotniczej, noszącej nazwę Powszechny Niemiecki Związek Robotników (Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein, ADAV). [przypis edytorski]

Lassalle, Ferdinand (1825–1864) — niemiecki polityk, myśliciel polityczny, działacz socjalistyczny i pisarz. [przypis edytorski]

l'Assemblée des femmes (fr.) — zgromadzenie kobiet. [przypis edytorski]

Las señoras invitadas (hiszp.) — Panie zaproszone. [przypis edytorski]

lasserować (daw.) — połyskiwać. [przypis edytorski]

Lasserre, Pierre (1867–1930) — francuski krytyk literacki, eseista i dziennikarz. [przypis edytorski]

las słodkich kasztanów — mowa kasztanie jadalnym, występującej na południu Europy roślinie z rodziny bukowatych. [przypis edytorski]

last not least (ang.) — ostatnie [lecz] nie najmniej ważne (o jakimś zagadnieniu wymienionym na końcu). [przypis edytorski]

last not least (ang.) — ostatni [lecz] nie najmniej ważny. [przypis edytorski]

last not least (ang.) — ostatni według kolejności, ale nie najmniej ważny. [przypis edytorski]

last not least — o jakimś zagadnieniu jako wymienionym „na końcu, lecz niepoślednim” (tj. najmniej ważnym). [przypis edytorski]

La Strada — film w reżyserii Federico Felliniego (1954). [przypis edytorski]

lasy przedziera — dziś popr.: przedziera się lasami. [przypis edytorski]

lasy (starop. forma) — dziś B.lm: (między) lasami. [przypis edytorski]

lasy (starop. forma) — dziś N.lm: (z) lasami. [przypis edytorski]

Laszek (z ukr. Lach: Polak) — tu w lekceważącym zdrobnieniu o Polaku. [przypis edytorski]

Laszka biłoruczka (z ukr., pogard.) — Polka arystokratka. [przypis edytorski]

Laszki Murowane — wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim. [przypis edytorski]

laszy (daw.) — tu: polski. [przypis edytorski]

laszy (daw. ukr.) — polski. [przypis edytorski]

La tâche du poète est done d'extraire le rire de toutes les parties de la vie qu'il veut présenter, ou de l'y ajouter (fr.) — Zadaniem poety jest zatem wydobycie śmiechu ze wszystkich dziedzin życia, które chce przedstawić, lub dodanie go. [przypis edytorski]

lata 1904–1906 — tzw. rewolucja 1905 roku, seria wystąpień robotniczych w Rosji i w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]

latacz — trójkątny żagiel przedni podnoszony przy słabych wiatrach powyżej foka i kliwra. [przypis edytorski]

lata dyskrecjonalne — pełnoletność (do małżeństwa). [przypis edytorski]

„Latająca Forteca” — Boeing B-17 „Flying Fortress” — amerykański czterosilnikowy samolot bombowy, szeroko wykorzystywany przez amerykańskie lotnictwo do bombardowań strategicznych w latach 1941–1945. [przypis edytorski]

latających — dziś popr. forma B. lm r.nmos.: latające. [przypis edytorski]

Latający Holender — legendarny żaglowiec-widmo, pływający w nieskończoność, który na morzu przynosi nieszczęście, a jego widok zapowiada śmierć. [przypis edytorski]

Latający Holender — opera Richarda Wagnera. [przypis edytorski]

Latający lekarz — pierwsza sztuka Moliera z 1645 roku. [przypis edytorski]

latający lis — gatunek nietoperza o częściowo rudym futrze na grzbiecie. [przypis edytorski]

latają w powietrzu niby ów grób Mahometa — według dawnych legend trumna proroka Mahometa w Medynie unosi się w powietrzu, bez żadnego oparcia. [przypis edytorski]

lata jeno ponoś niedobrane — Michał Korybut Wiśniowiecki miał w 1656 r. 16 lat, byłby zatem młodszy od Anusi Borzobohatej-Krasieńskiej o ok. 9 lat. [przypis edytorski]

lata kryzysu — tj. lata 1929–1933, tzw. wielki kryzys, który objął wszystkie dziedziny gospodarki, zarówno przemysł, jak rolnictwo, i wszystkie państwa oprócz ZSRR, niepodlegającego mechanizmom gospodarki kapitalistycznej; za początek kryzysu uznaje się tzw. czarny czwartek (24 X 1929 r.), kiedy masowa wyprzedaż spowodowała panikę na giełdzie nowojorskiej na Wall Street i gwałtowny spadek cen akcji, a w konsekwencji szereg bankructw i kolosalny wzrost zadłużenia; bezrobocie osiągnęło 30%, spadek produkcji przemysłowej dochodził do 50% (m.in. w Polsce), trzykrotnie zostały zmniejszone obroty handlowe. [przypis edytorski]

latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]

latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]

latarnia czarnoksięska (łac. laterna magica) — aparat projektujący obrazy ze szklanych przeźroczy skonstruowany w XVII w. [przypis edytorski]

latarnia czarnoksięska — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle; uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]

latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]

latarnia magiczna — prosty projektor, rzucający na ścianę obraz namalowany na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]

latarnia magiczna — rodzaj projektora, znanego już w XVII w., rzutującego obrazy ze szklanych przeźroczy. [przypis edytorski]

latarnia, żeby można było pokazywać przeźrocza — latarnia czarnoksięska a. latarnia magiczna, prosty projektor, rzucający na ścianę przeźrocza, czyli obrazy namalowane na szkle. Uważany za wynalazek siedemnastowiecznego jezuity Athanasiusa Kirchera. [przypis edytorski]

latarnię — w oryg. niem. Licht: światło. [przypis edytorski]

latarnik surynamski — nocoświec, gatunek pluskwiaka. Dawniej wierzono, że wyrostek na głowie tego owada zdolny jest do wytwarzania nocą słabego światła, czemu zawdzięcza on swoją nazwę gatunkową. [przypis edytorski]

lata sobie którędy bądź, jak Pindar powiada, i to, co pod ziemią ukryte… — być może odniesienie do Ody Nemejskiej X (w. 87), gdzie Zeus powiada do Polideukesa, że jeśli chce dzielić los swojego brata Kastora, będzie żył przez połowę czasu pod ziemią, a przez drugą połowę w złotych mieszkaniach nieba; albo też odwołanie do jednego z zaginionych utworów Pindara. [przypis edytorski]

latawica (daw.) — czarownica unosząca się w powietrzu. [przypis edytorski]

latawiec — demon; wg wierzeń ludowych spadająca gwiazda to diabeł zstępujący na ziemię, aby uwodzić grzeszne kobiety. [przypis edytorski]

lata życia Iszmaela — lata życia Iszmaela podane są po to, by można było prześledzić lata życia Jakuba. Stąd midrasz wnioskuje, że po opuszczeniu domu swojego ojca Icchaka, zanim Jakub przybył do Labana, przez czternaście lat pobierał nauki w domu Ebera, zob. Raszi do 25:17. [przypis edytorski]

lata życia Sary — «Wszystkie lata jej życia były równe w dobroci», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]

lata zbiegłe męczarnią — lata, których treścią, gdy biegły, była męczarnia, cierpienie. [przypis edytorski]

lat — dosłownie napisane jest tu: sto lat i dwadzieścia lat i siedem lat. «To uczy, że każdy [z tych okresów] powinien być pojmowany jako odrębna całość: w wieku stu lat była jak dwudziestolatka co do grzeszności, i tak jak w wieku dwudziestu lat była bezgrzeszna, gdyż nie osiągnęła jeszcze wieku, gdy podlega się karze, tak też i jako stulatka była bezgrzeszna. A w wieku dwudziestu lat była tak piękna jak w wieku siedmiu lat», zob. Raszi do 23:1. [przypis edytorski]

La tête me fait mal (fr.) — głowa mnie boli. [przypis edytorski]

latentny — utajony, ukryty, bezobjawowy. [przypis edytorski]

laterka (gw.) — latarka. [przypis edytorski]

latiklaw (z łac.) — tu: tunica laticlavia, noszona przez senatorów szata zdobiona szerokim purpurowym pasem (laticlavem), biegnącym od ramienia w dół i z powrotem, będącym oznaką ich urzędu. [przypis edytorski]

latmi — skrócone od: latami. [przypis edytorski]

Latmos — w mitologii greckiej góra zapomnienia. [przypis edytorski]

lato indiańskie — wczesna jesień. [przypis edytorski]

La tomba? Sotto acqua, signora. (wł.) — Grobowiec? Pod wodą, pani. [przypis edytorski]

Latońska gwiazd ozdobo, co borów masz straże — apostrofa do Diany, córki Latony. [przypis edytorski]

Latona — córka tytana Kojosa, matka Apolla. [przypis edytorski]

Latona (mit. gr.) — jedna z tytanid, matka Apollina i Artemidy. [przypis edytorski]

Latona (mit. gr.) — matka Apollina i Artemidy (ich ojcem był Zeus). Należała do tytanów, drugiego pokolenia bogów (starszego od bogów olimpijskich). [przypis edytorski]

Latonka — tu: Diana, córka Latony. [przypis edytorski]

latoperz, lotokot, bł. latający lemur — rodzaj latających ssaków z rzędu skóroskrzydłych, odżywiających się owocami i kwiatami; obejmuje dwa gatunki: filipiński (Cynocephalus volans) i malajski (Galeopterus variegatus), który w daw. systematyce nosił nazwę Galeopithecus volans. [przypis edytorski]

latorość — latorośl, przen.: potomstwo. [przypis edytorski]

latorośle (daw., r.n.) — dziś popr. w r.ż.: latorośl. [przypis edytorski]

latorośl — potomek. [przypis edytorski]

latorośl Zeusza — syn Zeusa. [przypis edytorski]

latoś (daw., gw.)— w tym roku. [przypis edytorski]

latoś (daw., gw.) — w tym roku, tego roku. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za jałmużnę z połowy płaszcza; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza danego jako jałmużna ubogiemu przez św. Marcina. [przypis edytorski]

lato św. Marcina — wg włoskiej tradycji 11 listopada to dodatkowy jeden dzień lata otrzymywany od Boga w zamian za połowę płaszcza ofiarowanego przez świętego ubogiemu; tu: przedłużona młodość, uroda kobiety. [przypis edytorski]

La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]

La Tour, Maurice Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista, tworzący przede wszystkim dzieła pastelowe; sportretował m.in. Ludwika XV, Woltera, Rousseau, d'Alemberta, Madame Pompadour. [przypis edytorski]

Latour-Mobourg, Victor de Fay de (1768–1850) — francuski wojskowy i polityk; w bitwie pod Lipskiem utracił nogę; minister wojny (1819–1821). [przypis edytorski]

La Tour, Quentin de (1704–1788) — francuski malarz portrecista. [przypis edytorski]

latować (daw.) — spędzać lato. [przypis edytorski]

la trace de ses pas est épouvantable (fr.) — ślad jego kroków jest przerażający. [przypis edytorski]

La Trappe — miejscowość we Francji, gdzie znajdował się klasztor cystersów, zakonu o surowej regule. [przypis edytorski]

La Traviata — opera Giuseppe Verdiego z 1853 r. [przypis edytorski]

latry — boczne deski, drągi a. drabiny u wozu. [przypis edytorski]

lat temu dwadzieścia — takie określenie daty ślubu rodziców powoduje pewną sprzeczność, ponieważ Herman ma więcej niż 20 lat. [przypis edytorski]

La tua reclama imploro — o Jelsky potente (wł.) — twego potwierdzenia błagam (żądam), o możny Jelsky. [przypis edytorski]

Latyczów — miasto przy ujściu rzeki Wowk do Bohu, leżące na Czarnym szlaku; zajęte i złupione przez Kozaków podczas powstania Chmielnickiego. [przypis edytorski]

laty — dziś forma N.lm: latami. [przypis edytorski]