Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 162876 przypisów.
na Muszynie — Muszyna leży pod Nowym Sączem na ważnym szlaku handlowym wiodącym na Węgry. [przypis redakcyjny]
Nam utilissimus idem ac brevissimus bonarum malarumque rerum delectus, cogitare quid aut nolueris sub alio principe, aut volueris (łac.) — Najzbawienniejszym i najkrótszym rozeznania dobrych od złych części prawidłem jest uważać na to, co byś sam rad widział w panującym, a czego byś nie chciał (Tacyt, Dzieje I, 16; przekł. Naruszewicza). [przypis tłumacza]
Nam (…) venirent (łac.) — „Bo gdy spostrzegł, że wszystko, czego tu potrzeba/ Dla śmiertelnych, natura już przygotowała,/ Że ludzie sławą, mieniem, zaszczytem darzeni,/ Wraz otoczeni dziatwą wzorową i zacną,/ Pomimo wszystko noszą utrapienia w sercu/ I dusze wolne zmuszą służyć troskom czarnym;/ Zrozumiał to i pojął, że naczynie samo/ Jad wytwarza, co psuje całą wnętrza wartość/ I to zewnętrzne szczęście, ba i przyszłość kazi” (Lucretius, De rerum natura, VI, 9; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Nam (…) videtur — Lucretius, De rerum natura, V, 1411. [przypis tłumacza]
na mycie siedzi (daw.) — pobiera myto: podatek za przejazd drogą, mostem itp. [przypis edytorski]
na mydło — twierdzenie, że naziści używali ciał zamordowanych Żydów do masowej produkcji mydła, jest szeroko rozpowszechnionym mitem, który powstał już w czasie Zagłady. Został jednak obalony przez badania historyczne prowadzone po wojnie, żadne badania nie potwierdziły istnienia fabryk produkujących mydło z ludzkiego tłuszczu w czasie II wojny światowej. Informacja o tym, że naziści produkują takie mydło, pojawiła się też w Medalionach Zofii Nałkowskiej. W 2006 r. śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej potwierdziło, że we wspomnianym w Medalionach Instytucie Anatomicznym przygotowywano ze zwłok więźniów preparaty (kości, czaszki) dla studentów medycyny oraz środek czyszczący z tłuszczu. Jednak nie ma tam żadnych śladów wskazujących na masowy czy komercyjny charakter tej produkcji. [przypis edytorski]
namy (gw.) — nami. [przypis edytorski]
namykać poły — zamknąć dolne fragmenty rozpiętego płaszcza. [przypis edytorski]
namyśliwać się (starop. forma) — dziś popr.: namyślać się. [przypis edytorski]
na myśl rozkoszy — na myśl o rozkoszy. [przypis edytorski]
nań — dziś: na niego. [przypis edytorski]
nań — dziś raczej: na niego. [przypis edytorski]
nań — na niego. [przypis edytorski]
nań — skrócone: na niego. [przypis edytorski]
nań (starop. forma) — na niego. [przypis edytorski]
nań (starop.) — skrót od: na niego. [przypis edytorski]
na najlepszej — u Cylkowa: 'na wyborze'; uzasadnienie korekty: doprecyzowanie znaczenia i uwspółcześnienie. [przypis edytorski]
na najwięcej — na największe zbrodnie. [przypis redakcyjny]
na nasad zabierz grab … zepnie z pługiem dyszel w sam raz długi — opis tamtoczesnego pługa dla czytelnika niezrozumiały, tym bardziej że trudno doń i polskich wyrazów dobrać odpowiednich. Jest wprawdzie szczegółowo określony ten pług w dziełach odnoszących się do starożytności, ale bez rysunku opis niewiele więcej by nauczył niż to, co się mieści w tekście niniejszego utworu. [przypis tłumacza]
Nana Sahib, właśc. Dundhu Panth (1824–1859) — indyjski arystokrata, jeden z przywódców ogólnoindyjskiego powstania przeciwko władzy brytyjskiej w Indiach, zwanego powstaniem sipajów; przewodził powstaniu w Cawnpore, po pokonaniu jego sił przez wojska brytyjskie, które odbiły miasto w lipcu 1857, uciekł do Nepalu. [przypis edytorski]
na naszego boga, na Ammona — Amon to egipski bóg-stwórca, dawca życia, który w czasach Nowego Państwa zyskał rangę bóstwa państwowego, przez Greków utożsamiany z Zeusem; jego sławna wyrocznia znajdowała się w oazie Siwa na pustyni libijskiej; ojczyzną Teodora była grecka kolonia Cyrena (gr. Kyrene) w Libii (zob. dialog Teajtet). [przypis edytorski]
Na naszym gruncie dekadentyzm nie należy do zjawisk częstych (…) zanadto męski i świetny talent, aby mógł go poślubić z chaosem i mglistością — J. Kotarbiński, Dekadentyzm w życiu i literaturze naszej, „Kraj” 1897, I półrocze, s. 189–190. [przypis autorski]
nanauczeńszy (starop. forma) — najbardziej uczony. [przypis edytorski]
Nancy — miasto we wsch. Francji, ośrodek administracyjny regionu Lotaryngia. [przypis edytorski]
na nezabudesz (ukr.) — na nie zapomnisz, dla pamięci. [przypis redakcyjny]
na nice (daw.) — na drugą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na lewą stronę. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na opak, na drugą stronę. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na opak. [przypis edytorski]
na nice (daw.) — na podszewkę, na opak. [przypis edytorski]
na nice — na drugą stronę, na podszewkę. [przypis edytorski]
na nice — na drugą stronę. [przypis edytorski]
na nic nie zdały się poprawki — Poprawki te częścią utrwaliły się w tekście, takim jaki dziś posiadamy, częścią w kostiumie, którym Molier starał się (chwilowo) Tartufowi nadać jak najbardziej świecki charakter. [przypis tłumacza]
na nięś się śmiała (starop.) — do niej się śmiałaś. [przypis redakcyjny]
na nię (starop.) — dziś popr.: na nią. [przypis edytorski]
naniebespieczniejszy (starop.) — dziś popr.: najbezpieczniejszy. [przypis edytorski]
na niebie miotła — kometa. [przypis edytorski]
na… niebie przy… Pegazie — Pegaz, skrzydlaty rumak Muz i poetów (symbol natchnienia poetyckiego), przeniesiony na firmament tworzył gwiazdozbiór Pegaza. [przypis redakcyjny]
naniecić — dziś: rozniecić. [przypis edytorski]
naniecić, rozniecić — rozpalić. [przypis edytorski]
naniecili chrustu — rozpalili ognisko z chrustu. [przypis edytorski]
na nie — dziś popr. forma: na nich. [przypis edytorski]
na niego — popr. raczej: na nie (na źródło). [przypis edytorski]
na (niem.) — no. [przypis edytorski]
Na nierozsłanym łożu — Podobnie Konrad w Korsarzu zastał za drzwiami, do których nadaremnie pukał, rozciągnięte na łożu zwłoki Medory. Obraz jednak tych zwłok zupełnie odmienny. [przypis redakcyjny]
na nieśmiertelność godził — sens: dążył do nieśmiertelności. [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich (na rycerzy). [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich (pogan). [przypis edytorski]
na nie (starop. forma) — na nich. [przypis edytorski]
na niewidziane — bez zobaczenia czegoś. [przypis edytorski]
na niezabudysz (daw. ukr.) — na pamiątkę. [przypis edytorski]
nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]
nanizać — nawlec na nić (sznurek itp.). [przypis edytorski]
nanizany — nawleczony. [przypis edytorski]
Nankin — miasto we wsch. Chinach nad rzeką Jangcy. [przypis edytorski]
nankinowy — nankin: gęsta i gładka tkanina, barwy żółtej, podobna do perkalu. [przypis redakcyjny]
nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, o barwie brązowożółtej z silnym połyskiem. [przypis edytorski]
nankinowy — wykonany z nankinu, tj. gęstego płótna bawełnianego, przeważnie o barwie płowożółtej, z którego od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie. [przypis edytorski]
nankin — rodzaj tkaniny bawełnianej o gęstym splocie płóciennym (tj. wątek i osnowa przeplatają się naprzemiennie, równomiernie, każda nić z każdą), z której od XIX w. wykonywano bieliznę i męskie spodnie (pierwotnie o barwie jasnożółtej); nazwa jest eponimem i pochodzi od chińskiego miasta Nankin. [przypis edytorski]
nankin — strój poranny; nazwa od materiału, z którego stroje takie wykonywano, produkowanego w Chinach, w mieście Nankin. [przypis redakcyjny]
nankin — tkanina bawełniana o gęstym splocie. [przypis edytorski]
na nogach pan (starop.) — nóg pewnych, nieutykający. [przypis redakcyjny]
na nowych filozofów na tronie trzeba było czekać aż osiemnaście wieków po Chrystusie — mowa o panujących w XVIII wieku władcach europejskich kierujących się ideami oświecenia (absolutyzm oświecony), zwłaszcza o królu Prus Fryderyku II Wielkim (1712–1786), przejawiającym szerokie zainteresowania intelektualne, artystyczne, społeczne, literackie i filozoficzne, autorze wielu pism i utworów, m.in. filozoficznych. [przypis edytorski]
Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny. [przypis edytorski]
Nansen, Fridtjof (1861–193) — norweski badacz Arktyki, oceanograf, działacz społeczny; w sierpniu 1921 rezolucją Ligi Narodów mianowany na Urząd Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców Rosyjskich w Europie. [przypis edytorski]
Nansen, Piotr (ur. 1890) — duński pisarz, dziennikarz i wydawca. Dziennik panny Julii nosi w oryginale tytuł Julies Dagbog. [przypis edytorski]
Nanyue — jap. Nangaku (677–744). Chiński mistrz chan z okresu dynastii Tang. Powszechnie nazywany Nanyue Huairang (jap. Nangaku Ejō). Przyjął święcenia mnisze w wieku 15 lat i przez osiem lat praktykował pod okiem szóstego patriarchy Huinenga (jap. Enō). Po śmierci otrzymał pośmiertny tytuł Dahui (jap. Daie). Jednym z jego głównych uczniów był Mazu Daoyi (jap. Baso Dōichi) [przypis tłumacza]
naówczas (daw.) — wówczas, w tym czasie. [przypis edytorski]
naówczas (daw.) — wtedy, w tym czasie, w takiej sytuacji. [przypis edytorski]
naówczas — wówczas, wtedy. [przypis edytorski]
na ów koń — dziś popr. forma B. lp: na owego konia. [przypis edytorski]
na oazach — dziś popr.: w oazach. [przypis edytorski]
na obie stronie — liczba podwójna. [przypis edytorski]
na obie stronie — liczba podwójna; sens: korzystna dla obu stron. [przypis edytorski]
na obie stronie (starop. forma) — daw. liczba podwójna; dziś: na obie strony. [przypis edytorski]
na obie stronie (starop. forma) — na obie strony. [przypis edytorski]
na obłędy — błędnymi drogami. [przypis edytorski]
na obliczu Rosji dzisiejszej stanowi judofobia rys najbardziej uderzający — Pasmanik, ibid., s. 208. [przypis autorski]
na obliczu ziemi — dziś: na powierzchni ziemi. [przypis edytorski]
na (…) obnażonych ręku (daw.) — dziś: na obnażonym ręku a. na obnażonych rękach. [przypis edytorski]
na oboję fortunę — zarówno na szczęście, jak i na nieszczęście, na dobry i na zły los. [przypis redakcyjny]
na oboję stronę (daw.) — na korzyść bądź na niekorzyść. [przypis edytorski]
na Obozowisko Asyryjczyków — κατὰ τὴν Ἀσσυρίων παρεμβολὴν, z czasów Sanheriba [asyryjskiego króla, który w 701 p.n.e. zaatakował królestwo Judy i obległ Jerozolimę], w stronie zachodnio-północnej Bezety. Patrz dalej V, IX, 4, uwaga do słowa „Sennachereim”. [przypis tłumacza]
na obrazach Correggia wielkie cienie (…) mają same przez się uroczy wdzięk i pogrążają w słodkim rozmarzeniu — skoro wymieniłem Correggia, powiem, iż w jednej naszkicowanej głowie anioła w trybunie florenckiej galerii można znaleźć spojrzenie szczęśliwej miłości; w Parmie zaś, u Madonny koronowanej przez Jezusa, oczy spuszczone z miłości. [przypis autorski]
na obrazach van Aacka — zapewne chodzi o niem. malarza manierystę nazwiskiem: Hans von Aachen (1552–1615). [przypis edytorski]
Na obu bogów — na Dioskurów, czyli Kastora i Polluksa; spartańskie zaklinanie się. [przypis tłumacza]
na obu bogów — na Kastora i Polluksa, lakońskie zaklęcie, wygłoszone w dialekcie lakońskim, a nie attyckim. [przypis tłumacza]
Na obu (…) końcach ulicy — Krakowskiego Przedmieścia. [przypis redakcyjny]
na obu potomków Tantala — ród Atrydów wywodzi się od Tantala. [przypis redakcyjny]
na ocel — na ostro. [przypis edytorski]
na ocel (starop.) — na wszelki przypadek, jak koń na gołoledź na ocel, czyli w podkowy z bródkami okuty. [przypis redakcyjny]
na ocel (starop.) — z brodką na podkowach, by się nie pośliznąć. [przypis redakcyjny]
na oczach stawała — dziś popr.: przed oczami stawała. [przypis edytorski]
na oczach — u Cylkowa 'w oczach'. [przypis edytorski]
na oczu woyska (starop.) — zamiast niewłaściwej dzisiejszej formy: na oczach wojska (dualis [tj. liczba podwójna]: na oczu). [przypis redakcyjny]
na oczy — domyślnie: przystąpić. [przypis edytorski]
na odkół (daw.) — o zaprzęgniętym zwierzęciu: przy dyszlu (w odróżnieniu od koni lub wołów przed dyszlem). [przypis edytorski]
na odlotnym (neol.) — w ostatniej chwili przed odlotem. [przypis edytorski]
na odprawę — aby je odprawić, tj. pozbyć się ich. [przypis edytorski]
na odsiebkę — w przeciwną stronę niż zazwyczaj. [przypis edytorski]
