Przypisy

aga (z tur.) — naczelnik, dowódca. [przypis redakcyjny]

andżar a. handżar (z tur.) — puginał. [przypis redakcyjny]

asker (tur.) — żołnierz turecki. [przypis redakcyjny]

bakalie (z tur.) — suszone owoce południowe, także ogólnie: słodycze. [przypis redakcyjny]

basza a. pasza (z tur.) — wielkorządca turecki. [przypis redakcyjny]

basza a. pasza (z tur.) — wysoki urzędnik turecki; pan. [przypis redakcyjny]

bazar (z tur.) — rynek obozowy. [przypis redakcyjny]

beg ( z tur.) — gubernator. [przypis redakcyjny]

buława (z tur.) — mała ozdobna maczuga, symbol władzy wojskowej, tu: tytuł hetmana wielkiego litewskiego. [przypis redakcyjny]

buława (z tur.) — symbol władzy wojskowej; rodzaj broni, mała maczuga, często ozdobna. [przypis redakcyjny]

burdziak (z tur.) — wór skórzany na wodę a. wino. [przypis redakcyjny]

buzdygan (z tur.) — rodzaj broni, ozdobna pałka; w XVII w. symbol władzy oficera. [przypis redakcyjny]

buzdygan (z tur.) — rodzaj buławy. [przypis redakcyjny]

czambuł (z tur. czapuł: zagon) — oddział tatarski, dokonujący najazdów w głębi terytorium przeciwnika, w celu odwrócenia jego uwagi od działań sił głównych. [przypis redakcyjny]

czambuł (z tur. czapuł: zagon) — oddział tatarski, dokonujący najazdów w głębi terytorium przeciwnika, w celu odwrócenia jego uwagi od działań sił głównych lub zagarnięcia łupów i jasyru. [przypis redakcyjny]

czaprak (z tur.) — przykrycie na konia. [przypis redakcyjny]

czechman a. czekman (z tur.) — rodzaj sukni wierzchniej z zaszytymi rękawami; kontusz tatarskim krojem. [przypis redakcyjny]

dywan (tur.) — rada państwa. [przypis redakcyjny]

dywan (tur.) — rada. [przypis redakcyjny]

dywan (z tur.) — senat, rada państwa. [przypis redakcyjny]

emir (tur.) — rozkaz. [przypis redakcyjny]

ferezja (z tur.) — wierzchnia suknia; tu przen.: pomówienie, oszczerstwo. Podobne użycie dalej: „w sukienkę proditionis [zdrady] obleczono” oraz np. u Zebrzydowskiego w Pismach rokoszowych: „chcąc mię w sukienkę niewdzięczności oblec”. [przypis redakcyjny]

giaur (z tur., pogard.) — niewierny, chrześcijanin. [przypis redakcyjny]

hajdamaka (z tur.) — buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770; tu: Kozak. [przypis redakcyjny]

haracz (z tur.) — danina, opłata. [przypis redakcyjny]

janczarowie (tur.) — piechota turecka. [przypis redakcyjny]

janczarowie (z tur. jeniczery: nowe wojsko) — najbitniejsza, uprzywilejowana część wojska tureckiego, składająca się prawie z samych poturczonych chrześcijan, porwanych w dziecięcym wieku i osobno w tym celu wychowanych. [przypis redakcyjny]

janczar (z tur.) — pieszy żołnierz turecki. [przypis redakcyjny]

janczarzy a. janczarowie (z tur.) — piechota turecka. [przypis redakcyjny]

jasyr (z tur.) — jeńcy, niewolnicy. [przypis redakcyjny]

jasyr (z tur.) — niewola. [przypis redakcyjny]

jasyr (z tur.) — niewola tatarska lub turecka. [przypis redakcyjny]

jasyr (z tur.) — niewola tatarska. [przypis redakcyjny]

jasyr (z tur.) — niewolnicy, jeńcy. [przypis redakcyjny]

Jedykuła (tur.) — „Siedem wież”, więzienie. [przypis redakcyjny]

kałauz (daw., z tur.) — przewodnik. [przypis redakcyjny]

kałauz (tur.) — przewodnik. [przypis redakcyjny]

kałauz (z tur.) — przewodnik; kałauzować: odprowadzać pod strażą. [przypis redakcyjny]

kałauz (z tur.) — przewodnik. [przypis redakcyjny]

kałkan (z tur.) — tarcza okrągła. [przypis redakcyjny]

karawan (z tur.) — wóz. [przypis redakcyjny]

karbacz a. korbacz (z tur.) — batog. [przypis redakcyjny]

kireja a. kiereja (z tur. za pośredn. ukr.) — opończa sukienna, burka obszerna. [przypis redakcyjny]

kord (z tur.) — miecz, szabla. [przypis redakcyjny]

kozerny (z tur.) — atutowy, świętny (wyrażenie karciarskie). [przypis redakcyjny]

kulbaka (z tur.) — wysokie siodło z szerokiemi drewnianemi łękami. [przypis redakcyjny]

kultas a. kutas (z tur.) — ozdoba szmuklerska w postaci pędzla z nici lub sznureczków. [przypis redakcyjny]

lafa (z tur.) — płaca, żołd. [przypis redakcyjny]

Lechistan (tur.) — Polska. [przypis redakcyjny]

lulka (z tur.) — część fajki, w którą wkłada się tytoń; fajka. [przypis redakcyjny]

majdan (z tur.) — plac wolny w obozie, rynek. [przypis redakcyjny]

masłok (tur.) — napój odurzający (z bieluniu itp.). [przypis redakcyjny]

musztułuk (z tur.) — nowina (zwykle dobra). [przypis redakcyjny]

musztułuk (z tur.) — wiadomość, tu: odpowiedź. [przypis redakcyjny]

nadziak (z tur.) — czekan, obuch, rodzaj broni ręcznej. [przypis redakcyjny]

oda (z tur.) — izba, mieszkanie. [przypis redakcyjny]

ody (tur.) — koszary. [przypis redakcyjny]

roztruchan (z tur.) — ozdobny puchar biesiadny. [przypis redakcyjny]

sajdak (z tur.) — puzdro na łuk, cięciwę i strzały. [przypis redakcyjny]

santuk (z tur.) — skrzynka, sepet. [przypis redakcyjny]

semenowie (z tur.) — wyborowe wojsko, tu: nazwa kozaków pod rotmistrzem Kobyłeckim. [przypis redakcyjny]

sepet (daw., z tur.) — ozdobny mebel, skrzynka z szufladami na kosztowności. [przypis redakcyjny]

sepet (daw., z tur.) — skrzynka na kosztowności. [przypis redakcyjny]

sepet (z tur.) — kufer, kosz. [przypis redakcyjny]