Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6024 przypisów.
biuwar — rodzaj kalendarza z podkładką, kładzionego płasko na blacie biurka. [przypis edytorski]
bivaro — alaus. [przypis edytorski]
Bixiou — patrz: Kawalerskie gospodarstwo, Stracone złudzenia, Muza z zaścianka, Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis edytorski]
Bizancja — dziś popr.: Bizancjum, greckojęzyczne, średniowieczne cesarstwo wschodniorzymskie ze stolicą w Konstantynopolu. [przypis edytorski]
Bizancjum, gr. Byzantion — staroż. miasto leżące nad cieśniną Bosfor, łączącą morze Marmara z M. Czarnym, założone jako kolonia grecka w VII w. p.n.e.; obecnie Stambuł. [przypis edytorski]
Bizet, Georges (1838–1875) — francuski kompozytor, autor oper, muzyki symfonicznej i utworów fortepianowych; prekursor realizmu w operze XX w. [przypis edytorski]
Bizkaia — a. Vizcaya, baskijska prowincja ze stolicą w Bilbao, obecnie część autonomicznego Kraju Basków na terenie Hiszpanii. [przypis edytorski]
bizmut — metal, którego sproszkowane związki stosowano jako kosmetyk nadający biel skórze. [przypis edytorski]
bizūnas (brus., lenk.)— trumpu kotu rimbas, supintas iš dirželių arba virvelių, stirnakojis. [przypis edytorski]
bizun — bat. [przypis edytorski]
bizun — daw. bat, uderzenie batem. [przypis edytorski]
bizun (daw.) — skórzany bat; uderzenie batem. [przypis edytorski]
bizunów — batów. [przypis edytorski]
bizun — skórzany bicz. [przypis edytorski]
bizuny — baty, rózgi; tu przen. o biciu za karę, o karze cielesnej. [przypis edytorski]
Bizzozero, Giovanni Battista — włoski duchowny, profesor teologii moralnej, autor Summa casuum conscientiae (1628). [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1832–1910) — norweski pisarz, autor powieści, dramatów, wyróżniony literacką nagrodą Nobla w 1903 r. [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1832–1910) — poeta, dramaturg i pisarz norweski. [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne (1852–1910) — norweski pisarz i krytyk teatralny; twórca realistycznej prozy i dramatów, a także poezji; m.in. powieści: Synnóve Solbakken (tł. pol. F. Mirandoli: Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza Lwów 1922), Arne, dramaty: Bankructwo, Ponad siły, liryka: Poezje i pieśni (1870). [przypis edytorski]
Bjørnson, Bjørnstjerne Martinus (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla z roku 1903. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne (1832–1910) — pisarz, publicysta, mówca i polityk norweski; od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1903 r.; autor opowiadań, powieści, wierszy i utworów scenicznych, m.in. opowiadań o tematyce wiejskiej Dziewczę ze Słonecznego Wzgórza (1857),Rybaczka (1868), cyklu dramatów nawiązujących do opowieści o Sigurdzie (Sigurd Slembe, 1862) oraz hymnu norweskiego (pierwotnie wiersza Ja, vi elsker dette Landet, tj. „Tak, kochamy ten kraj”, do którego muzykę w latach 60. XIX w. napisał kuzyn Björnsona, Rikard Nordraak). [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla (1903); od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
Björnson, Björnstjerne Martinius (1832–1910) — norweski poeta, prozaik i dramaturg, laureat Nagrody Nobla (1903); od komedii Nowożeńcy z 1865 roku dokonał się przełom w jego twórczości, odszedł od estetyki idealistyczno-romantycznej na rzecz realistyczno-społecznej. [przypis edytorski]
błąd (daw.) — tu: pogaństwo. [przypis edytorski]
błąd — tu: błądzenie. [przypis edytorski]
Błąd w druku; brak kropki na końcu zdania. [przypis edytorski]
Błąd w druku — zamiast fragmentu oznaczonego kolorem szarym powinien być inny tekst. [przypis edytorski]
Błąd w druku; zamiast znaku zapytania powinien być dwukropek. [przypis edytorski]
błądzęż — czy błądzę. [przypis edytorski]
błądzić na skazaniu (starop.) — wydawać błędny sąd, wydawać nieprawidłowy wyrok. [przypis edytorski]
Błądziłem jako owca zabłąkana, szukając Cię poza sobą, a Ty we mnie byłeś — Mowy tajemne z Bogiem (Soliloquia animae ad Deum), XXXI 1; anonimowe dzieło średniowieczne, złożone z 37 modlitw skomponowanych ze znacznie zmienionych tekstów biblijnych i patrystycznych, przez długi czas błędnie przypisywane Augustynowi, często wydawane razem z innymi dziełami podobnego pochodzenia jako Divi Augustini Meditationes, Soliloquia et Manuale. [przypis edytorski]
błagać kogo (starop.) — tu: przebłagiwać kogo a. co. [przypis edytorski]
błagać niebiosów — daw. forma; dziś popr. z B.: błagać niebiosa. [przypis edytorski]
błagać (starop.) — tu: przebłagiwać. [przypis edytorski]
Błagam cię, czyś jest bóstwem, czy panną śmiertelną — Homer, Odyseja VI 149, tłum. Lucjan Siemieński. [przypis edytorski]
„Błagonamierennyj” — ros. czasopismo dla niewymagających odbiorców, wydawane nieregularnie przez Aleksandra J. Izmajłowa w latach 1816–1826. [przypis edytorski]
błahocześciwy (daw., ukr.) —prawosławny. [przypis edytorski]
błahocześciwy (z ukr.) — pobożny, prawowierny; prawosławny. [przypis edytorski]
błahoczestiwy (ukr. благочестивий) — pobożny. [przypis edytorski]
błahoczestywy (z ukr.: pobożny, prawowierny) — prawosławny. [przypis edytorski]
błahoczynny (ukr. благочинний) — godność w cerkwi prawosławnej, opiekun kilku parafii. [przypis edytorski]
błahonadieżny z ros. благонадежны — godni zaufania. [przypis edytorski]
błahy — nieistotny. [przypis edytorski]
błam — kawałki futra zszyte razem, służące zwykle do podszycia płaszcza lub jako samodzielne okrycie. [przypis edytorski]
błam — pęk zszytych futer zwierzęcych. [przypis edytorski]
błam — skóra, futro. [przypis edytorski]
błam — zszyte futerka na przykrycie lub do podszycia płaszcza; ognistemi błamy — dziś popr. forma N. lm: ognistymi błamami. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry do podszycia płaszcza. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry zwierząt futerkowych. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry zwierząt futerkowych, wykorzystywane do uszycia płaszcza bądź jego podbicia. [przypis edytorski]
błam — zszyte skóry zwierzęce, tworzące rodzaj pledu; tu przen.: płachta, płat. [przypis edytorski]
błam — zszyte ze sobą skóry zwierząt futerkowych. [przypis edytorski]
Błaszki — miasto w woj. łódzkim, w pow. sieradzkim; ok. 35 km na płd.-wsch. od Żelazkowa. [przypis edytorski]
błatniak (z ros. блатной: karczemny, szemrany) — szubrawiec, aferzysta. [przypis edytorski]
bławat — cenna tkanina jedwabna, najczęściej błękitna. [przypis edytorski]
bławat (daw.) — błękitna jedwabna tkanina. [przypis edytorski]
bławat — kosztowna tkanina jedwabna, przeważnie błękitna. [przypis edytorski]
bławat — kosztowna tkanina jedwabna, zazwyczaj błękitna. [przypis edytorski]
bławatne towary (daw.) — tkaniny; różnokolorowe, służące na ubrania materiały. [przypis edytorski]
bławatnik — kupiec handlujący materiałami. [przypis edytorski]
bławatny (daw.) — tu: sklep z tkaninami. [przypis edytorski]
bławatny — wykonany z bławatu, tj. z drogiej, jedwabnej tkaniny, zazwyczaj błękitnej. [przypis edytorski]
bławat — rodzaj tkaniny jedwabnej. [przypis edytorski]
Bławatska, Helena (1831–1891) — rosyjska pisarka, okultystka i medium spirytystyczne, współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego. [przypis edytorski]
Bławatska, Helena Pietrowna (1831–1891) — rosyjska spirytystka i teozofka, współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego (1875), propagującego światopogląd łączący w sobie różne idee wywodzące się z gnostycyzmu, neoplatonizmu i buddyzmu. [przypis edytorski]
Bławatska, Helena Pietrowna (1831–1891) — rosyjska spirytystka i teozofka, współzałożycielka Towarzystwa Teozoficznego (1875), propagującego światopogląd łączący w sobie różne idee wywodzące się z gnostycyzmu, neoplatonizmu i buddyzmu. [przypis edytorski]
bławaty i bisiory — delikatne, kosztowne tkaniny. [przypis edytorski]
bławaty i złociste lamy — drogie, ozdobne tkaniny; bławat: błękitny jedwab; lama: tkanina przetykana nitkami złota lub srebra. [przypis edytorski]
bławić się — niebieszczyć się, błękitnieć. [przypis edytorski]
bławy — bladoniebieski, modrawy (por. bławatek). [przypis edytorski]
bławy (daw.) — bladoniebieski, modrawy. [przypis edytorski]
błaźnica (daw.) — młoda kobieta, podlotek. [przypis edytorski]
błaźnica (daw., reg.) — pieszczotliwie: młódka, panienka. [przypis edytorski]
Błazeńskich z Krety pieśni — Eurypides posługiwał się nowinką, której twórcami mieli być Kreteńczycy: stosował monodie, solowe pieśni śpiewane przez aktorów. [przypis edytorski]
błazeństwo — rzecz śmiechu warta; tu: rzecz licha, miernej wartości. [przypis edytorski]
błazeństwy — daw. forma N.lm; dziś: błazeństwami. [przypis edytorski]
Błazen książęcy wszedł także pierwszy itd. — w rękopisie cały fragment znajduje się na marginesie. [przypis edytorski]
błędna samotność — w oryg. niem. in seiner Seele war es finster: mroczno było w jego duszy; pominięto w tłumaczeniu następne zdanie, w oryg. niem. Eine fressende Verzweiflung brachte ihn dem Wahnsinn nahe ([Czuł] żrące zwątpienie, które doprowadzało go niemal do obłędu; red. WL). [przypis edytorski]
błędnemi oczy — dziś popr.: błędnymi oczami. [przypis edytorski]
błędne wędrówki tych gwiazd — niewielkie światełko na niebie poruszające się względem ogółu gwiazd Grecy nazywali ἀστὴρ πλανήτης (astēr planētēs): gwiazdą wędrującą lub błąkającą się, od czego pochodzi dzisiejsze słowo „planeta”. [przypis edytorski]
błędnie, bez związku — w oryg. niem. wirr durcheinander: bez ładu i składu. [przypis edytorski]
błędnie — w oryg. niem. irr(e), tu: jak szalony. [przypis edytorski]
błędnik (daw.) — tu: błądzący, wyznający błędne poglądy. [przypis edytorski]
błędnik — dziś: labirynt. [przypis edytorski]
błędnik — tu: labirynt. [przypis edytorski]
błędni (starop.) — błądzący; tu: koczowniczy. [przypis edytorski]
błędno — dziś popr.: błędnie. [przypis edytorski]
błędny (daw.) — błądzący, podróżujący bez wyraźnego celu (por.: błędny rycerz). [przypis edytorski]
błędny (daw.) — błądzący, podróżujący bez wyraźnego celu. [przypis edytorski]
błędny ognik — bladoniebieski płomyk pojawiający się po zmierzchu na bagnach i torfowiskach. [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: błądzący (w ciemności). [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: zbłąkany; błądzący, zagubiony. [przypis edytorski]
błędny (starop.) — tu: zmieniający się, zmienny. [przypis edytorski]
błędny — tu: wędrowny; błądzący, przemieszczający się z miejsca na miejsce. [przypis edytorski]
błędom — tu: błądzeniu. [przypis edytorski]
błędowie — rozstajne drogi. [przypis edytorski]
błędu się strzegąc, wpadamy w wadę — kolejne odwołanie do idei licencji (dozwolonego artyście wykroczenia przeciw regułom językowym). Błąd jest tu określeniem dotyczącym poprawności językowej, wada natomiast dotyczy jakości artystycznej. [przypis edytorski]
błędu z roku 1870 — w wojnie francusko-pruskiej, w bitwie pod Gravelotte (18 sierpnia 1870) francuski marszałek François Achille Bazaine mimo przewagi na polu bitwy nie podjął decyzji o ataku na wyczerpane wojska pruskie i wycofał się do Metzu, co doprowadziło do okrążenia jego armii; spiesząca jej na pomoc druga, stutysięczna armia francuska została okrążona w bitwie pod Sedanem (1–2 września 1870), wskutek czego cesarz Napoleon III skapitulował i oddał się wraz z armią do niewoli, co stało się bezpośrednią przyczyną jego detronizacji oraz proklamowania III Republiki. [przypis edytorski]
błędy (daw.) — błądzenie, włóczęga. [przypis edytorski]
