Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8773 przypisów.
kontuar — lada sklepowa. [przypis edytorski]
kontuar — lada sklepowa; tu: pomieszczenie na zapleczu. [przypis edytorski]
kontuar — lada w barze. [przypis edytorski]
kontuar — mebel, lada oddzielająca sprzedawcę lub barmana od klientów. [przypis edytorski]
kontumacyjalny — kontumacjalny; zaoczny. [przypis edytorski]
kontumelia (z łac.) — zniewaga. [przypis edytorski]
konturna — kontury. [przypis edytorski]
kontusz (daw.) — staropolski strój męski. [przypis edytorski]
kontusze — starop. męski strój wierzchni, tradycyjny ubiór szlachty polskiej tamtego okresu; długa, zapinana z przodu suknia z rozcinanymi rękawami. [przypis edytorski]
kontusz i żupan — elementy tradycyjnego polskiego stroju szlacheckiego. [przypis edytorski]
kontusz i żupan — najważniejsze elementy narodowego stroju szlachty polskiej, noszonego także przez mieszczaństwo: strojna męska szata wierzchnia (kontusz) oraz szata spodnia (żupan). [przypis edytorski]
kontusz — męska suknia z rozciętymi rękawami i zapinana z przodu; tradycyjny (choć o kroju zapożyczonym ze wschodu i szyty z orientalnych materiałów) strój szlachty polskiej. [przypis edytorski]
kontusz — męski płaszcz z rozciętymi rękawami, noszony daw. przez szlachtę; tu: symbol sarmatyzmu i szlacheckiego konserwatyzmu. [przypis edytorski]
kontusz — odświętny męski płaszcz. [przypis edytorski]
kontuszowiec — szlachcic reprezentujący tradycyjne poglądy. [przypis edytorski]
kontusz — staropolska szata wierzchnia z rękawami rozciętymi od pach do łokci, tak aby widać było żupan. [przypis edytorski]
kontusz — staropolski strój męski, długa suknia zapinana z przodu. [przypis edytorski]
kontusz — staropolski wierzchni strój męski, długi i zapinany z przodu. [przypis edytorski]
kontusz — staropolski wierzchni strój męski. [przypis edytorski]
kontusz — wierzchni strój męski, długa suknia zapinana z przodu, z rozciętymi rękawami. [przypis edytorski]
kontusz — wierzchni strój męski z rozciętymi rękawami, zapinany z przodu; tradycyjny strój szlachty polskiej. [przypis edytorski]
kontyna — świątynia. [przypis edytorski]
kontyna — świątynia słowiańska. [przypis edytorski]
kontyngencja — przypadkowość, (mat.) współzależność statystyczna. [przypis edytorski]
kontyngencja — przypadkowość. [przypis edytorski]
kontyngens — określona liczba wojska, którą dawniej miało obowiązek wystawić dane państwo, miasto itp. [przypis edytorski]
kontyngens — określona liczba wojska, którą dawniej miało obowiązek wystawić dane państwo, miasto itp.; też: obowiązkowy podatek płacony przez nie na rzecz wojska. [przypis edytorski]
kontyngent — tu: wielkość gwarantowanego zamówienia a. maksymalna ilość, jaką wolno sprzedać. [przypis edytorski]
konty — w ówczesnym systemie walutowym Brazylii „conto de réis” oznaczał jeden milion réis. [przypis edytorski]
konung — (z isl. konungur, poprawnie kóngur) sprawujący władzę lub namiestnik. [przypis edytorski]
konvertas (lenk.) — vokas. [przypis edytorski]
konwalij — dziś popr.: konwalii. [przypis edytorski]
konwenans — ogólnie przyjęta w danym środowisku norma zachowania, obyczaj towarzyski. [przypis edytorski]
konwenans — ogólnie przyjęta w danym środowisku norma zachowania. [przypis edytorski]
Konwencja (fr. Convention Nationale) — Konwent Narodowy, zgromadzenie prawodawcze z okresu rewolucji francuskiej, rządziło Francją od 21 września 1792 r. do 26 października 1795 r. Powołane zostało wkrótce po aresztowaniu króla Ludwika XVI w celu przygotowania konstytucji nowej republiki. W Konwencie zasiadało 784 przedstawicieli wybranych w wyborach bezpośrednich, w których po raz pierwszy mogli wziąć udział przedstawiciele wszystkich klas (mężczyźni w wieku od 21 lat). W Konwencie funkcjonowały dwie grupy politycznie zorientowane, jakobini (tzw. Górale) i żyrondyści, często zajmujące skrajnie odmienne stanowiska w dyskutowanych sprawach. Trzecią, i momentami największą, grupę stanowili niezdecydowani z tzw. Równiny (zwanej też Bagnem ), którzy w różnych kwestiach głosowali za propozycjami lewicy bądź prawicy. [przypis edytorski]
konwencjonalizm — kierunek filozoficzny, zgodnie z którym wszystkie twierdzenia i teorie o charakterze naukowym są konwencjami (tzn. mają charakter umowny); niekiedy w szerokim znaczeniu: pogląd, zgodnie z którym umownie przyjmuje się określone sądy za prawdziwe bądź nieprawdziwe oraz określone rzeczy za dobre lub piękne bądź złe lub brzydkie. [przypis edytorski]
konwencyjny — tu: zgodny z obyczajami; ogólnie przyjęty. [przypis edytorski]
konweniować — odpowiadać, podobać się. [przypis edytorski]
konwent — klasztor, zakon; szkoła klasztorna. [przypis edytorski]
konwent — klasztor, zgromadzenie zakonne. [przypis edytorski]
Konwent — Konwent Narodowy, rewolucyjne przedstawicielstwo ludu francuskiego po obaleniu monarchii w latach 1792–1795. [przypis edytorski]
Konwent Narodowy — francuski parlament rewolucyjny (1792–1795), który skazał na śmierć Ludwika XVI i proklamował republikę. [przypis edytorski]
Konwent Narodowy — zgromadzenie prawodawcze z okresu rewolucji francuskiej, wyłonione 21 września 1792; ogłosiło Francję republiką i skazało Ludwika XVI na śmierć. [przypis edytorski]
konwentykiel — zebranie. [przypis edytorski]
konwent — zakon; klasztor. [przypis edytorski]
konwent — zakon. [przypis edytorski]
konwergować — zbiegać się. [przypis edytorski]
konwersatorium — rodzaj ćwiczeń w szkole wyższej polegający na prowadzeniu przez wykładowcę rozmowy ze słuchaczami na temat zagadnień przekazanych podczas wykładu. [przypis edytorski]
konwia — dziś popr. konew. [przypis edytorski]
Konwicki, Tadeusz (1926–2015) — prozaik, scenarzysta i reżyser, autor m.in. powieści Mała apokalipsa (1979) oraz filmu Lawa (1989), opartego na Dziadach Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
konwię — dziś popr.: konew. [przypis edytorski]
konwikcja (daw., z łac.) — przekonanie. [przypis edytorski]
konwikcja (daw., z łac.) — wykazanie, udowodnienie komuś winy; pewność, przekonanie co do czegoś. [przypis edytorski]
konwikt — internat przy szkole prowadzonej przez zakon. [przypis edytorski]
konwikt — klasztor; tu: szkoła przyklasztorna. [przypis edytorski]
konwikt (łac. convictus) — internat dla uczniów szkoły prowadzonej przez zakon katolicki. [przypis edytorski]
konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna. [przypis edytorski]
konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna; szkoły takie były popularne w Polsce w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]
konwikt — szkoła z internatem, zwykle przyklasztorna; też: sam internat. [przypis edytorski]
konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu. [przypis edytorski]
konwisarz (z niem.) — rzemieślnik wytwarzający przedmioty z cyny i spiżu; tu: przekręcone komisarz. [przypis edytorski]
konwój — tu: grupa strażników wyznaczonych do pilnowania więźnia podczas transportu; starszy konwoju: dowódca takiej grupy. [przypis edytorski]
konwokacja — sejm konwokacyjny, zjazd szlachty, na którym ustalano termin i zasady wyboru króla. [przypis edytorski]
konwokować — zwoływać posiedzenie (zwł. sejmu). [przypis edytorski]
konwulsja — mimowolny, gwałtowny ruch. [przypis edytorski]
konwulsja — nagły, mimowolny skurcz mięśni. [przypis edytorski]
konwulsje — drgawki. [przypis edytorski]
konwulsje — gwałtowne ruchy całego ciała. [przypis edytorski]
konwulsji, ekspulsji, czulsi — Słowacki, pochodzący z Kresów, wymawiał głoskę ś półmiękko, jak Ukraińcy i Rosjanie, dlatego te wyrazy w jego ustach się rymowały. [przypis edytorski]
konwulsyjny — od „konwulsje”: drgawki. [przypis edytorski]
konyza — rodzaj roślin z rodziny astrowatych. [przypis edytorski]
konzulatstwo — dziś popr.: konsulat. [przypis edytorski]
koolis, popr.: coolies (ang.) — kulisi. [przypis edytorski]
kooperatywa (daw.) — spółdzielnia. [przypis edytorski]
kooperatywa — spółdzielnia. [przypis edytorski]
kopa — 60. [przypis edytorski]
kopa — 60 sztuk. [przypis edytorski]
kopaczka — prymitywne narzędzie rolnicze do spulchniania gleby, kij z zakrzywionym końcem. [przypis edytorski]
kopa (daw.) — 60 sztuk (5 tuzinów). [przypis edytorski]
kopa (daw.) — 60 sztuk. [przypis edytorski]
kopa — daw. jednostka obrachunkowa, 60 sztuk (5 tuzinów). [przypis edytorski]
kopa — daw. jednostka obrachunkowa wynosząca 60 sztuk (5 tuzinów). [przypis edytorski]
kopa — daw. miara: sześćdziesiąt. [przypis edytorski]
kopa (daw.) — sześćdziesiąt. [przypis edytorski]
kopa (daw.) — sześćdziesiąt sztuk; przen.: mnóstwo. [przypis edytorski]
kopa (daw.) — sześćdziesiąt sztuk. [przypis edytorski]
kopa (gw.) — tu: sześćdziesiąt sztuk. [przypis edytorski]
Kopaliny — wieś w Małopolsce, położona pomiędzy Bochnią a Nowym Wiśniczem. Żydowska Samopomoc Społeczna w Wiśniczu Nowym utworzyła tam na początku 1943 r. farmę, na której pracowała młodzież żydowska, uzyskawszy uprzednio przeszkolenie rolnicze w Wiśniczu (na kursach zatwierdzonych przez szefa gestapo i Landskommissarza w Bochni na wniosek Samopomocy przedstawiony jeszcze 12 grudnia 1942 r.); była to przykrywka działalności grupy Żydowskiej Organizacji Bojowej. Wykładowcami „kursów rolniczych” byli: Szymszon Dränger (jeden z młodych liderów „Akiby”), jego żona Gusta Dawidsohn-Dränger, Juliusz Feldhorn (literat) i Józef Wulf. W prezydium Żydowskiej Samopomocy Społecznej zasiadał Adolf (Dolek) Liebeskind, który objął referat przeszkolenia rolniczego, żeby doprowadzić do skutku całe przedsięwzięcie i utrzymać legalny kontakt z grupami młodzieży. W kopertach sygnowanych przez Samopomoc znajdowały się pierwsze odezwy i instrukcje ŻOB w Krakowie. [przypis edytorski]
kopalnie granitu tudzież sjenitu, — w pobliżu dzisiejszego Asuanu znajdowały się kamieniołomy twardej skały głębinowej, którą od greckiej nazwy tej miejscowości, Syene, nazwano sjenitem. [przypis edytorski]
kopalowy — odnoszący się do kopalu, substancji podobnej do bursztynu, choć nie tak dawnej, powstałej z żywicy drzew tropikalnych. [przypis edytorski]
kopalowy pokost — werniks malarski wykonywany z rozpuszczonego kopalu, twardej, żółtawej masy żywicznej zbliżonej do bursztynu. [przypis edytorski]
kopal — twarda, żółtawa masa żywiczna, zbliżona do bursztynu. [przypis edytorski]
kopańka (gw.) — niecka, podłużne drewniane naczynie wydrążone w jednym kawałku drewna, służące do zagniatania ciasta a także do kąpania małych dzieci. [przypis edytorski]
kopanie (gw.) — wykopki. [przypis edytorski]
kopanie — tu: wykopki. [przypis edytorski]
kopanie — wykopki, zbieranie ziemniaków. [przypis edytorski]
kopa — sterta siana, słomy itp. [przypis edytorski]
kopasz (daw.) — dziś popr. forma: kopiesz. [przypis edytorski]
kopa — sześćdziesiąt; pięć tuzinów. [przypis edytorski]
kopa — sześćdziesiąt. [przypis edytorski]
