Przypisy

miejsca pracy i toalety dla Płazów zostały otoczone wysokimi drewnianymi płotami, które chroniły Płazy (…), a przede wszystkim (…) oddzielały świat Salamander od świata ludzi — Wydaje się, że chodziło tu także o pewne pobudki moralne. Wśród papierów Povondry znalazła się wielojęzyczna Proklamacja, opublikowana przypuszczalnie we wszystkich gazetach na świecie i podpisana przez samą księżną Huddersfield, gdzie napisano:

„Liga Ochrony Płazów zwraca się przede wszystkim do was, kobiety, żebyście w interesie przyzwoitości i dobrych obyczajów przyczyniły się pracą swych rąk do wielkiej akcji, której celem jest zaopatrzenie Płazów w odpowiednią odzież. Najbardziej odpowiednia do tego jest sukienka o długości 40 cm, szeroka w pasie na 60 cm, najlepiej ze wszytą gumką. Zaleca się sukienkę złożoną w fałdy (plisowaną), która dobrze pasuje i umożliwia większą swobodę ruchów. Dla krajów tropikalnych wystarczy fartuszek zawiązywany w pasie, wykonany z całkiem prostego materiału nadającego się do prania, ewentualnie z części waszych starszych ubrań. Pomóżcie tym biednym Płazom, żeby pracując w pobliżu ludzi, nie musiały pokazywać się bez jakiegokolwiek ubrania, co zapewne obraża ich poczucie wstydu i dotyka nieprzyjemnie każdego przyzwoitego człowieka, szczególnie każdej kobiety i matki”.

[przypis autorski]

miejsca, w którym przedstawia się, mniej więcej tak jak w Twym pałacu, czyny ludzi, którzy już nie żyją — Inkowie przedstawiali rodzaj komedii, których tematy były czerpane z najlepszych czynów ich poprzedników. [przypis autorski]

miejsce zwane pokuciem — Zaszczytne miejsce, gdzie dawniej stawiano bogów domowych, gdzie dotąd Rosjanie zawieszają obrazy. Tam wieśniak litewski sadza gościa, którego chce uczcić. [przypis autorski]

miejscowe wróbelki — quelea aethlopica; Sztolcman: Nad Białym Nilem [autor powołuje się tu na pracę pol. zoologa i podróżnika Jana Stanisława Sztolcmana (1854–1928); red. W.L.]. [przypis autorski]

Mieliśmy do czynienia z materialistami, z deistami… — Oeuvres, t. X, s. 74–5, przytaczam w streszczeniu. [przypis autorski]

mierzyć wydarzeń historycznych stuleciami ani dekadami, (…) ale kwartałami, w których ukazują się kwartalne statystyki gospodarcze — Świadectwem tego niech będzie pierwszy wycinek ze zbiorów Povondry:

Rynek płazów

(ČTK) Według ostatnich danych, które opublikował Salamander-Syndicate pod koniec kwartału, sprzedaż Płazów wzrosła o trzydzieści procent. W ciągu trzech miesięcy dostarczono prawie siedemdziesiąt milionów Płazów, zwłaszcza do Ameryki Południowej i Środkowej, Indochin i włoskiej Somalii. W najbliższym czasie przygotowywane jest pogłębianie i poszerzanie Kanału Panamskiego, oczyszczenie portu w Guayaquil i usunięcie niektórych mielizn i czapek tektonicznych w Cieśninie Torresa. Tylko te prace oznaczałyby według przybliżonych szacunków przemieszczenie dziewięciu miliardów metrów sześciennych ziemi. Budowa dużych wysp, które stanowić będą bazy lotnicze linii Madera–Bermudy, ma się rozpocząć dopiero wiosną przyszłego roku. Zasypywanie wysp w archipelagu Marianów w strefie japońskiej postępuje; dotychczas uzyskano osiemset czterdzieści tysięcy akrów nowego, tzw. lekkiego lądu pomiędzy wyspami Tinian i Saipan. Ze względu na rosnący popyt cena Płazów jest bardzo stabilna i kształtuje się w granicach: Leading 61, Team 620. Zapasy są wystarczające.

[przypis autorski]

mie się pytać (gw.) — mnie się pytać. [przypis autorski]

mieszkała tam… przez lat czternaście — Opowiadanie to wzięte z księgi pod tytułem Złota legenda. [przypis autorski]

Miga wiorstowych słupów rzęd,/ Niby sztachety — porównanie pożyczone od K., znanego z bujnej fantazji. Opowiadał on, że będąc raz posłem Potemkina do cesarzowej jechał tak prędko, że koniec jego szpady, wysunąwszy się, dzwonił po słupach wiorstowych jak po palach częstokołu. [przypis autorski]

Mihrab — nisza w meczecie, gdzie leży księga Koran i płonie lampa. [przypis autorski]

Mi jefecito! — mój szefie. [przypis autorski]

Mike, jeśli imię osobowe, nie godnościowe, co z tekstu nie wynika ściśle (nomen flaminis qui preerat superstitioni eorum erat Mike), przypomina niemieckiego Michel, który na oznaczenie Niemców i do Prusów powędrował: Mikas: Niemiec mikiskai po niemiecku. I imię księcia Niclota przypomina mi Nikołaja; imiona początku chrześcijańskiego w XII wieku dziwić by nie mogły u tych półpogan. [przypis autorski]

Mikołaj Wrangel, ojciec generała, opowiada w swoich (…) „Wspomnieniach” — Wspominania, Berlin 1924. [przypis autorski]

Mikołaj z Kuzy (Mikołaj Chrypffs a. Krebs) — ur. w Kuzie (Kues) 1401, kształcił się w Deventer u Gerharta de Groot, studiował prawa w Padwie (1424); dzierżył wysokie godności duchowne, od r. 1448 był kardynałem, od 1450 r. biskupem w Brixen, um. w Todi w Umbrii 1464 r. Napisał: De docta ignorantia, De conjecturis, De quaerendo Deum, De filiatione Dei, De genesi, Apologia doctae ignorantiae, De sapientia dialogi duo, De novissimis diebus, De visione Dei i in. [przypis autorski]

Miłość będzie tedy mniej wesoła, a bardziej namiętna — Epikur powiadał, że rozeznanie konieczne jest dla pełni przyjemności. [przypis autorski]

miłość do sztuki budzić się może tylko wtedy, gdy ona dzieci otacza i mogą się nią spokojnie i swobodnie rozkoszować — pewien wybitny nauczyciel w rozmowie zaznaczał, jak obszerne pole zbytu otworzyłoby się dla pewnej liczby artystów posiadających wyrobioną technikę, lecz pozbawionych indywidualności i twórczej fantazji. Dla szkoły ma większe znaczenie dobra kopia wielkiego dzieła niż dziesięć małych fotografii różnych dzieł. Chodzi tylko o wynalezienie właściwych oryginałów do kopiowania. Nie należy zaczynać od tych dzieł sztuki, które się tylko wykształconym znawcom podobać mogą. Boticelli i inni prerafaelici np., portrety starych panów i pań — choćby je malował Velasquez, Franz Hals, Holbein albo Rubens — tak samo nie wzruszają dzieci, jak nie wzruszałby ich Hans Sachs, Chaucer albo Montaigne w oryginale, gdybyśmy chcieli z pomocą tych uczonych ich smak literacki kształcić. Obrazy czerpane z ich życia, życia pracy, życia rodzinnego, życia zwierząt i przyrody, jak również z życia znanych im wielkich osobistości stanowią naturalny most łączący sztukę z dzieckiem i z ludem. Nastrój fantastyczny lub mistyczny, który porusza dziecięcą wyobraźnię i podnieca do dalszych marzeń, przywiązuje dziecko do dzieł sztuki. Już i dziś przy ozdabianiu szkoły smak dziecka powinien rozstrzygać w ten sposób, by dzieci same wybierały spomiędzy mnóstwa fotografii arcydzieł — architektury, plastyki i malarstwa. Dzieła uchwalone przez większość głosów dziecięcych byłyby nabywane do szkoły. [przypis autorski]

miłość dwojga osób, które się kochają, nie jest prawie nigdy jednaka — przykładem miłość Alfieriego do owej wielkiej damy angielskiej [milady Ligonier], która miała równocześnie stosunek ze swym lokajem i podpisywała się żartobliwie „Penelopa” (Vita, 2). [przypis autorski]

Miłość (…) echo odpowiedziałoby: „gorycz, obrzydzenie, wstręt” — W. Berent, Próchno, Pisma, Warszawa 1933, II, s. 86. [przypis autorski]

Miłość jest morderstwem — Karmienie piersią przez matkę jest ssaniem dziecka. Tak daleko sięga równoważność macierzyństwa i seksualności. Matka umiera bez przerwy dla swego dziecka. [przypis autorski]

miłośne dajnos (z litew.) — miłośne śpiewy [z lit. daina: pieśń, piosenka. Red. WL.] [przypis autorski]

miłostkę rodzącą wybuchy i chwile upojeń (…) nigdy pod południkiem paryskim — w owym Paryżu, który dał światu Woltera, Moliera i tylu ludzi wsławionych dowcipem; ha, nie można mieć wszystkiego i byłoby niedowcipnie dąsać się o to. [przypis autorski]

mila egipska — trzy mile jeograficzne. [przypis autorski]

Milda (mit. litew.) — bogini miłości. [przypis autorski]

Mildoroh (trad. litew.) — ołtarz Mildy. [przypis autorski]

Milet — Millet, marszałek polny i gubernator Châteaurenaud i Linchamps, poseł nadzwyczajny króla francuskiego w Polsce od r. 1665, obok Bonsy'ego, biskupa bezerańskiego. [przypis autorski]

Milicja poluje tam na bandytów konno: to dostateczna krytyka bandytów i kraju! — spostrzeżenie to o Sardynii zawdzięczam jednemu z mych przyjaciół bandytów i on ponosi za nie całą odpowiedzialność. Chce przez to wyrazić, iż bandyci, którzy dają się ująć konnym, są niezdary, milicja zaś, która ściga bandytów na koniach, nie ma widoków napotkania ich. [przypis autorski]

Miliony zagłodzonych, miliony wymordowanych, miliony torturowanych tam istot ludzkich… — M. Zdziechowski, Walka o duszę młodzieży, s. 30. [przypis autorski]

milja — kukurydza. [przypis autorski]

Milton (…) w poezji przynajmniej (…) trzyma się jeszcze starego systemu ptolemejskiego — że jednak w duszy Miltona tak samo jak w większości ówczesnych umysłów toczyła się walka, w której ostatecznie wyższa doskonałość teorii kopernikańskiej zwyciężyć musiała, o tym świadczy kilka ustępów w poemacie, szczególnie w rozmowie Adama z aniołem Rafałem w VIII księdze, gdzie poeta okazuje nie tylko dokładną znajomość systemu kopernikańskiego, ale wyraźną rozumową skłonność do przyjęcia go. Dla wyobraźni poetyckiej jednak widownią wypadków przez cały ciąg poematu pozostaje ptolemejski ustrój świata. [przypis autorski]

Mimo iż w ramach recenzji teatralnej nie uważałem za potrzebne strzelać ciężkimi armatami do mariażów bolszewickich — Flirt z Melpomeną, Wieczór ósmy. [przypis autorski]

Minął już Kozak bezdnię i głębokie jary… — Na Rusi, ledwo nie w każdej wiosce, znajdują się źrzódła lub studnie, osądzone przez pospólstwo za tak głębokie, że im dna brakuje; ale za to każda z tych otchłani wsławiona jaką nadzwyczajną powieścią, a czasem od Duchów strzeżona [Od Duchów strzeżona: por. przyp. do w. 1349; J. U. — w ten sposób oznaczono komentarze redaktora wydania krytycznego, Józefa Ujejskiego, do objaśnień autora.]. [przypis autorski]

mina — 1,5 kilograma [jednostka wagi równa w zależności od czasu i miejsca 1/60 lub 1/100 talentu, czyli od ok. 0,5 kg do ok. 1,5 kg. Red. WL.]. [przypis autorski]

Mindaugo kapą kaip tik pirmutinis — Mindaugas, Mindagos, Mindovė, Mindak, Mendoulf, sūnus Ringvaldo arba Ringoldo ar Ringauto, didis Lietuvos kunigaikštis, pirmutinis, kurs Lietuvą išliuosavo iš po svetimos įtekmės [įtekmė — įtaka. red. WL.] ir iškėlė į didelę galybę. Kaimynai jo baiminosi. Mindaugas buvo priėmęs krikščionišką tikėjimą, popiežiui pritariant, apsivainikavo Lietuvos karaliumi Naugarduke 1252. Netoli nuo Naugarduko yra kalnas, kurį iki šiol žmonės vadina kalnu Mindaugo. Tas kalnas esąs kapu to didvyrio. [przypis autorski]

minister Viviani przeciwstawiał z trybuny parlamentarnej (…) religię ludzkości religii Boga — H. Delassus Le Probléme de l'heure présente, Lille 1905, tom I, r. 16–19. [przypis autorski]

M.in. Owidiusz, por. szerzej S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 38. [przypis autorski]

Miriam wraz z p. A. Langem (…) sporo zwolenników pomiędzy »młodszą bracią Feba« — I. Suesser, Z poezji najnowszej doby, „Przegląd Poznański” 1894, nr 20. [przypis autorski]

Miriam za jego cechy istotne uważał (…) niezmiennej i niepojętej istoty rzeczy — Z. Przesmycki, Wstęp do: M. Maeterlinck, Wybór pism dramatycznych, s. LXVII. [przypis autorski]

misjonarze licznych sekt angielskich, którzy (…) są jedną z najnieznośniejszych plag Afryki… — Ktokolwiek poznał tych „misjonarzy”, jest mniej więcej tego zdania. Oto co pisze A. Lanchier, który był ze mną przez kilka miesięcy w Kamerunie: „Ces missionnaires fanatiques, qui sous prétexte de tempérance et d'humanitè, mettens des entraves à la liberte qu'is osent invoquer dans leurs fastivieux sermonts, sont, avec juste raison laissés de côté par les gens sensés, et les négotiants s'établissent à quelques milles de distance”; p. M. A. Lanchier, Les richesses Africaines, Paris, 5 Rue Jacob, Challamel Ainé 1886. [przypis autorski]

Misjonarzy posyłacie do Indii, aby tam krzewili „prawdziwą wiarę”, lecz tamtejsi krajowcy, gdy tylko dowiedzą się, jak się mieszkańcy Europy obchodzą ze zwierzętami, nabierają nieprzezwyciężonego wstrętu do nich i do ich wiary. [przypis autorski]

Mistrzu! ja zatraciłem tajemnicę wiary (…) straciłem wiarę w samego siebie — A. Lange, Poezje, cz. I, Kraków 1895, s. 216–217. [przypis autorski]

Mistyczne uwielbienie dla kobiet i dla miłości (…) — miałem szczęście spotkać człowieka o umyśle niezmiernie żywym, a równocześnie uczonego jak dziesięciu uczonych niemieckich i wykładającego swoje odkrycia w sposób ścisły i jasny. Jeżeli kiedy p. F. zechce drukować [p. F.: Claude Fauriel, zob. Indeks; przyp. red.], ujrzymy, jak w naszych oczach średnie wieki zajaśnieją światłem, i pokochamy je. [przypis autorski]

Miszna — dosłownie: nauka. Część główna żydowskich ksiąg religijnych. [przypis autorski]

Mitrydates mógł kupować wszędzie wojska — stracił raz 170.000 ludzi i wystawił rychło nowe armie. [przypis autorski]

mizernej produkcji — [Komentarz autora z Uwag.] Mizernej dlatego, bo zbyt często przebywa się „kataklizmy”, których program jest z góry naznaczony, odkrywa się pewne rzeczy jako nowe, których się już przedtem wyuczyło. Np. Strumieński w rozdz. XIX i XX. W wielu powieściach i dramatach osoby przebywają duchowe „kataklizmy”: od jednej banalności do drugiej, tylko że autorzy sami biorą te kataklizmy na serio (np. Rydla Na zawsze, Przybyszewskiego Złote runo). [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa…, s. 64. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 33. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 36, por. również m.in. M. W. Carroll, Whose Music is it Anyway? How We Came to View Musical Expression as a Form of Property, „University of Cincinnati Law Review” 72, no. 4 (Summer 2004), s. 1431 i n. [przypis autorski]

M. Jankowska, Autor i prawo do autorstwa, Warszawa 2011, s. 53. Inaczej stanowisko Lutra relacjonuje Leonard Górnicki. Jego zdaniem Luter dawał wyraz poglądowi, „że autor jest wyłącznym właścicielem dzieła i korzyści z niego płynących. Tej własności autorskiej nie można bezkarnie «rabować» i «kraść»”. L. Górnicki, Rozwój idei praw autorskich…, s. 108. [przypis autorski]

M. Jastrun, „Tak wszystko napisałem, jak tu do was gadam”, w: Wizerunki, Warszawa 1956, s. 88. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie…, s. 88 oraz 142–144, A. Benis,Ochrona praw autorskich w dawnej Polsce…, s. 460. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 112. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 131. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 27. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992, s. 33. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 10 i n. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 130. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 21. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 24. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 27. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 33. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 3. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 58. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 7. [przypis autorski]

M. Juda, Przywileje drukarskie w Polsce…, s. 95. [przypis autorski]

M. Kaczmarczyk, Wstęp do socjologicznej teorii własności, Warszawa 2006, s. 164. [przypis autorski]

M. Kaczmarczyk, Wstęp do socjologicznej teorii własności, Warszawa 2006, s. 31, A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym…, s. 76. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 280. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 35. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 46. [przypis autorski]

M. Kominek, Zaczęło się od fonografu…, Kraków 1986, s. 53. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 21. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 22, A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010, s. 31. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 33. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 36. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 22. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 27, M. Rose, Authors and Owners… O błędnie rozumianym orzeczeniu w sprawie Donaldson v. Beckett por. R. Deazley (2008), Commentary on Hinton v. Donaldson… [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, red. S. Frith, L. Marshall, Edinburgh 2004, s. 21. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 28. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawhol, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 34. [przypis autorski]

M. Kretschmer, F. Kawohl, Chapter 2: The History and Philosophy of Copyright, [w:] Music and Copyright, S. Frith, L. Marshall [red.], Edinburgh 2004, s. 34. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, I, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 164. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 177. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 169. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 172. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music: A Study of Music Publishers, Collecting Societies and Media Conglomerates, „Prometheus: Critical Studies in Innovation”, Volume 17, Issue 2, 1999, s. 170. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location of Intellectual Property Rights in Music…, s. 163. [przypis autorski]

M. Kretschmer, G. M. Klimis, R. Wallis, The Changing Location…, s. 170, W. Jefferson Davis, Copyrighted Radio, „Virginia Law Review”, Vol. 16, No 1, Nov. 1929, s. 50. [przypis autorski]

M. Kretschmer, The failure of property rules in collective administration: rethinking copyright societies as regulatory instruments, „European Intellectual Property Review”, (2002) 24 (3), s. 129. [przypis autorski]

„Młodą Polskę” zaczyna wypierać (…) częściej „neoromantyzm” — G. Korbut, Literatura polska…. t. IV, Warszawa 1931; K. Czachowski, Obraz współczesnej literatury polskiej 1884–1934, t. I i II, Lwów 1934; J. Kleiner, Zarys historii literatury polskiej, t. II, Lwów 1939. [przypis autorski]

„Młodą Polskę” zaczyna wypierać niekiedy „modernizm” — T. Grabowski, Krytyka literacka w Polsce w epoce realizmu i modernizmu, Poznań 1933; tenże Historia literatury polskiej, t. II, Poznań 1936. Tę tendencję terminologiczną zapowiadały uprzednio prace: E. Boyé, U kolebki modernizmu, Kraków 1922; A. Szymankiewicz, Z historii modernizmu w literaturze polskiej, „Przegląd Humanistyczny” 1923, z. 1–2, a także rozprawy S. Kołaczkowskiego. Za terminem „modernizm”, a przeciw „neoromantyzmowi” opowiedział się również S. Cywiński: Sprawa podziału dziejów literatury polskiej na okresy, w: Prace historycznoliterackie. Księga zbiorowa ku czci Ignacego Chrzanowskiego, Kraków 1936, s. 56, 60. [przypis autorski]

młoda dziewczynka, która zapragnęła poświecić się pracy gór­niczej — dziś w wielu krajach prawo zabrania pracy kobiet w kopalniach, ale w czasie, w którym się akcya naszej powieści odbywa, nie było pod tym względem ograniczenia. [przypis autorski]

Młoda Polska dumną by się czuć powinna, gdyby ten genialer Pole zaczął pisać po polsku i dał się wciągnąć w jej szeregi — „Życie” 1898, nr 11; [genialer Pole (niem.): genialny Polak; red. WL]. [przypis autorski]

Młoda Polska i „izmy” — niektóre pozycje omówione w tym przeglądzie zwrócili mi uczynnie uwagę mgr Bohdan Cywiński, dr Jan Michalik, mgr Mirosława Puchalska, doc. Tomasz Weiss i doc. Roman Zimand. [przypis autorski]

Młoda Polska jako problem i model kultury — rozprawa powyższa została przedstawiona na posiedzeniu Wydziału I PAN dnia 17 XI 1962. W dyskusji nad nią wzięli udział prof. J. Chałasiński, M. Kalecki, T. Kotarbiński i S. Żółkiewski. Por. Sprawozdania z prac naukowych Wydziału Nauk Społecznych, R. V, 1962, z. 5 (27), s. 5–10. [przypis autorski]

Młoda Polska (…) jest jednak przede wszystkim młodą literaturą Krakowa (…) symbolizm i nastrojowość — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie ostatnich lat dwudziestu, t. II, s. 176. [przypis autorski]

Młoda Polska!… Splugawiono tak tę nazwę (…) W żadnym kraju może młodość nie jest tak uroczą jak w Polsce — J. Sten, Młoda Polska, I. Stefan Żeromski, „Krytyka”, z. I, s. 21. [przypis autorski]

Młoda Polska to nazwa, mnemotechniczna kategoria (…) dla tych, którzy nie są w stanie śledzić ciągłości Myśli Polskiej — S. Przybyszewski, Szlakiem duszy polskiej, Poznań 1917, s. 127. [przypis autorski]

Młody adwokacik, Zakrzewski, dzięki swoim piosenkom zyskał sympatię Starzewskiego — Oto jeden z krakowiaków Zakrzewskiego pt. „Baranie głowy”: „Sercem Polski nasze miasto, kto przeczy, bluźnierca, a sławny rynek krakowski sercem tego serca./ W nim całego życia obraz, każdemu tak znany: Friedlein, wieża Maryjacka, Hawełka, Barany./ Wszak te cztery rynku rogi, to przyznacie z góry, są gdyby słupy wytyczne dla naszej kultury./ Z jednej strony hejnał z wieży, co pod niebo sięga, głosi o tym, jaka była przeszłości potęga./ Z drugiej strony naszych czasów symbol masz gotowy: w melancholii zadumane trzy baranie głowy./ Od wieku nieporuszone, tego miasta strzegą, by przypadkiem coś nie wyszło z trybu codziennego./ Z dobrotliwym pobłażaniem pilnują tej rzeszy, co pod tablicą przysięgi (Kościuszki) z pieśnią nieraz śpieszy./ To znowu niechętnym wzrokiem śledzić muszą czasem, gdy tłum z czerwonym sztandarem przechodzi z hałasem./ Nic powagi ich nie mąci i nie budzi strachu, póki dumnym stąpa krokiem żołnierz na odwachu./ W czarno-żółtą patrzą budkę z wyrazem ufności, każąc ją mieć za fundament szczęśliwej przyszłości./ Kto tej budki świętość uzna, tego mają w pieczy, i zdrój łask na niego spływa, gdy jak baran beczy./ Jeśli tylko zręcznie umie wdziać baranią skórę, na wszystkie szczeble kariery szybko pnie się w górę./ A naród, choć czasem szemrze i skarży się na nie, przecież robi, co mu każą te głowy baranie!” [przypis autorski]

Młody Irzykowski zanotował: „Nietzsche poparł swoją religię lepiej jak Chrystus swoją: Chrystus umarł za nią, Nietzsche zwariował” — K. Irzykowski, Notatki z życia, obserwacje i motywy, Warszawa 1964, s. 127 (9 I 1894). Tytuł Dzienników Irzykowskiego nie pochodzi od autora, lecz został im nadany przez wydawców, stąd w tekście nigdy się tym, skądinąd zręcznym, tytułem nie posługujemy. [przypis autorski]

Młody Tetmajer, wychowany w galicyjskim środowisku (…) nie wyłącznie rodem z Krakowa było znużenie modernistów — uwagi o Tetmajerze drukowane były w nieco innej formie w artykule Prolog twórczości Tetmajera, „Gazeta Polska” 1937, nr 96. Potwierdzenie bliskich związków między młodym Tetmajerem a Piotrem Chmielowskim, odgrywającym rolę jego opiekuna literacko-ideowego, przyniosły listy poety do Chmielowskiego, por. J. Detko, Listy młodego Tetmajera do Piotra Chmielowskiego, „Twórczość” 1965, nr 12, s. 106–111. Odmienną interpretację początków ideowych Tetmajera (silniejsze podkreślenie jego związków z aktywistycznymi i rewolucyjnymi dążeniami epoki) przedstawił w oparciu o nowe materiały Julian Krzyżanowski, por. K. Tetmajer, Poezje wybrane, opracował i wstępem opatrzył J. Krzyżanowski. Wydanie drugie zmienione, Biblioteka Narodowa, S. I, nr 123. Wrocław–Warszawa–Kraków, s. XXV–XLV. [przypis autorski]