Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4178 przypisów.
ryliuoti — linksmai dainuoti. [przypis edytorski]
Rylski, Tadej Rozesławowicz, pol.: Tadeusz Zbigniew Rylski (1841–1902) — ukraiński działacz społeczno-kulturalny wywodzący się z polskiej rodziny szlacheckiej, etnograf; należał do grupy tzw. chłopomanów, grupy inteligentów poszukujących zbliżenia z miejscowym ludem, inicjatorów ukraińskiego odrodzenia narodowego; po ślubie z chłopką ukraińską przyjął prawosławie. [przypis edytorski]
Rymanów — polskie miasto w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim. [przypis edytorski]
rymarz — rzemieślnik wyrabiający uprząż, siodła i inne akcesoria jeździeckie (przede wszystkim ze skóry). [przypis edytorski]
rymarz — rzemieślnik wytwarzający uprząż i akcesoria jeździeckie. [przypis edytorski]
Rymas (lenk.) — Roma. [przypis edytorski]
Rymas (lenk.) — Roma. [przypis edytorski]
Rymas — Roma. [przypis edytorski]
Rymas (sl.) — Roma. [przypis edytorski]
Rymkiewicz, Aleksander (1913–1983) — poeta, przed wojną związany z wileńską grupą „Żagary”, także autor książek dla dzieci. [przypis edytorski]
Rymkiewicz, Jarosław Marek (ur. 1935) — poeta, eseista, badacz poezji romantycznej, we własnej twórczości łączący tradycję romantyzmu z neoklasycyzmem. [przypis edytorski]
rymnąć (gw.) — paść. [przypis edytorski]
rymnąć — przewrócić się. [przypis edytorski]
rymy — dziś popr. forma N.lm: rymami. [przypis edytorski]
ryński — właśc. reński, srebrna moneta Cesarstwa Austriackiego. [przypis edytorski]
Rynaldów (starop. forma) — Rynaldowy, (należący do) Rynalda. [przypis edytorski]
Rynaldowę, bohaterowę (starop. forma) — forma dzierżawcza, dziś zastąpiona konstrukcją z D.: Rynalda, bohatera. [przypis edytorski]
Rynek Geyera — łódzki plac przy ul. Piotrkowskiej, nazwany od pobliskiej fabryki włókienniczej Ludwika Geyera; ob. Plac im. Władysława Reymonta. [przypis edytorski]
rynek — gr. agora, plac zebrań. [przypis edytorski]
Rynek w Tarnowie — zabytkowy rynek miejski w centrum Starego Miasta w Tarnowie. [przypis edytorski]
Ryngałła (ok. 1367–ok. 1430) — córka księcia trockiego Kiejstuta oraz Biruty, siostra Witolda. [przypis edytorski]
Rynga — w wersji z Kroniki Wielkopolskiej siostra Wisława nazywała się Marzanna. [przypis edytorski]
Ryngold — mityczny książę litewski, domniemany ojciec Mendoga. [przypis edytorski]
Ryngold — mityczny pierwszy wielki książę Litwinów z początku XIII w. Dziś uważa się raczej, że dopiero jego synowie, Dowsprunk (Dausprungas) i Mendog (Mindows, Mindaugas), zjednoczyli ludy litewskiej Auksztoty w jeden organizm państwowy. [przypis edytorski]
Ryngoldów (daw.) — Ryngoldowy, należący do Ryngolda. [przypis edytorski]
ryngraf — duży blaszany medalion z godłem państwowym bądź wizerunkiem Maryi, zwykle w kształcie tarczy lub półksiężyca; pierwotnie część zbroi rycerskiej noszona pod szyją. [przypis edytorski]
ryngraf — medalion z godłem państwowym bądź wizerunkiem Maryi, zwykle w kształcie tarczy lub półksiężyca. [przypis edytorski]
ryngraf — medalion z Matką Bożą. [przypis edytorski]
ryngraf — medalion z postacią Maryi, stylizowany na tarczę. [przypis edytorski]
ryngraf — szkaplerz, duży blaszany medalion z wizerunkiem Matki Boskiej lub z herbem. [przypis edytorski]
rynka (reg.) — mały rondelek. [przypis edytorski]
rynna (z niem. Rinne, od rinnen: płynąć, ciec) — rura odprowadzająca wodę z dachu budynku ku ziemi. [przypis edytorski]
rynstunek (starop. forma) — rynsztunek, tzn. całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]
rynsztok (daw.) — kanalik wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości w czasach, kiedy nie było w miastach podziemnej kanalizacji. [przypis edytorski]
rynsztok — daw. usytuowany po bokach ulicy, między jezdnią a chodnikiem wąski rów, do którego ściekały nieczystości; tu: o człowieku a. ludziach zdemoralizowanych, z marginesu społecznego. [przypis edytorski]
rynsztok — otwarty kanał ciągnący się wzdłuż jezdni. [przypis edytorski]
rynsztok — otwarty kanał ciągnący się wzdłuż ulicy. [przypis edytorski]
rynsztok — otwarty kanał odprowadzający wodę deszczową i nieczystości, znajdujący się obok ulicy. [przypis edytorski]
rynsztok — otwarty kanał ściekowy biegnący wzdłuż ulicy. [przypis edytorski]
rynsztok — płytki kanał wzdłuż ulicy, którym spływały nieczystości, zanim zbudowano podziemny system kanalizacji. [przypis edytorski]
rynsztunek — całość uzbrojenia i wyposażenia rycerza, żołnierza itp. [przypis edytorski]
rynsztunek (daw.) — ekwipunek i uzbrojenie wojskowe. [przypis edytorski]
rynsztunek — ogół uzbrojenia i oporządzenia rycerza a. żołnierza; ekwipunek wojownika. [przypis edytorski]
rypać (gw.) — rzucać. [przypis edytorski]
rypsowy — wykonany z rypsu, rodzaju prążkowanej tkaniny. [przypis edytorski]
ryps — rodzaj prążkowanej tkaniny. [przypis edytorski]
ryps — tkanina o podłużnych lub poprzecznych wypukłych prążkach. [przypis edytorski]
rysaki — a. kłusaki, konie o bardzo szybkim kłusie, używane gł. do wyścigów w zaprzęgu; gł. rasy: orłowskie, amerykańskie i francuskie. [przypis edytorski]
rysak — koń zdolny do szybkiego biegu kłusem, kłusak. [przypis edytorski]
Rysakow, Nikołaj Iwanowicz (1861–1881) — rosyjski rewolucjonista, członek Narodnej Woli; podczas zamachu na Aleksandra II rzucił bombę, która unieruchomiła carski powóz; aresztowany, załamał się podczas śledztwa, przekazując informacje o współuczestnikach, mimo to został stracony. [przypis edytorski]
rysią — daw. kłusem, truchtem (uproszczone od: rześcią). [przypis edytorski]
rysią — kłusem. [przypis edytorski]
rysik — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]
rysik i tabliczka — dawniej zestaw złożony z rysika i łupkowej, ścieralnej tabliczki służył do nauki pisania i rachowania uczniom początkowych klas w szkołach elementarnych (podstawowych); zeszytów oraz maczanych w atramencie piór używano dopiero w następnych latach nauki. [przypis edytorski]
ryskal — łopata, oskard. [przypis edytorski]
rys. — tu: rysować. [przypis edytorski]
rysunek „zaczęty” przez księżniczkę wyglądał mniej więcej tak, a „dokończony” przez Rózię tak — Na pierwszym rysunku głowa rycerza z profilu i ramię z mieczem zostały uchwycone dość prymitywnie, z karykaturalnym zachwianiem proporcji, bez światłocienia. Drugi portret ukazuje profil pięknego młodzieńca o romantycznym spojrzeniu i imponujących bokobrodach. Hełm z piórami wycieniowany drobnymi kreskami. Oba rysunki mają u dołu skośny podpis Angelica fecit (łac.: wykonała Angelika). [przypis edytorski]
rysy — dziś popr.: rysami. [przypis edytorski]
Rysy — najwyższy szczyt polskich Tatr i najwyższy szczyt w Polsce (2499 m n.p.m.). [przypis edytorski]
Rysy (słow. Rysy, niem. Meeraugspitze) — należący do Korony Europy masyw górski położony obecnie na granicy polsko-słowackiej, w Tatrach Wysokich, złożony z trzech wierzchołków, z których najwyższy, środkowy liczy sobie 2501 m n.p.m.; średni płn.-zach. wierzchołek, przez który biegnie granica, stanowi najwyżej położony punkt Polski i ma wys. 2499 m n.p.m. [przypis edytorski]
Ryszard Białous ps. „Jerzy” (1914–1992) — harcerz, uczestnik obrony Warszawy w 1939 r., w konspiracji od listopada tegoż roku, uczestnik akcji pod Arsenałem, w powstaniu w stopniu porucznika/kapitana dowódca batalionu „Zośka”, później również dowódca brygady dywersji „Broda 53”, po wojnie na emigracji w Argentynie. [przypis edytorski]
Ryszard — bohaterowie w tym dialogu mają imiona znaczące, pożyczone od tych filozofów, których myśl jest dla nich najbardziej reprezentatywna. Postać Ryszarda odwołuje się do Avenariusa, najważniejszego dla Brzozowskiego przedstawiciela empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
Ryszard III (1452–1485) — król Anglii od 1483; tytułowy bohater tragedii autorstwa Williama Shakespeare'a (1564–1616), napisanej około 1592 r. [przypis edytorski]
Ryszard III — część pierwszej tetralogii autorstwa Williama Szekspira, napisana ok. 1592, druga po Hamlecie najdłuższa sztuka autora; opisuje losy ostatniego króla Anglii z dynastii Yorków, Ryszarda III. [przypis edytorski]
Ryszard III York (1452–1485) — ostatni król Anglii (od 1483) z dynastii Yorków, zginął pod Bosworth, w przegranej bitwie z wojskami Henryka Tudora. [przypis edytorski]
Ryszard — imię Dick jest zdrobnieniem od imienia Richard. [przypis edytorski]
Ryszard, książę Gloster — w oryg. Richard, Duke of Gloucester. [przypis edytorski]
Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]
Ryszard Lwie Serce (1157–1199) — król Anglii (od 1189), jeden z wodzów III krucjaty, zyskał reputację wielkiego dowódcy i wojownika walczącego w imię chrześcijaństwa. [przypis edytorski]
Ryszard Ruszkowski (1856–1898) — komediopisarz, współpracował z Adolfem Abrahamowiczem (Oddajcie mi żonę, Florek, Mąż z grzeczności). [przypis edytorski]
Ryszard Wagner w Bayreuth — tekst, powstały w r. 1876, a więc we wczesnym okresie twórczości Nietzschego, pochodzi ze zbioru Rozmyślania nie na czasie. [przypis edytorski]
Ryszard Walewski, właśc. Abram Lewi (1902–1971) — polski lekarz żydowskiego pochodzenia, członek Żydowskiego Związku Wojskowego (reprezentującej prawicowy nurt polityczny organizacji powołanej w 1939 r. przez oficerów i podoficerów rezerwy WP narodowości żydowskiej), uczestnik powstania w getcie warszawskim, po wojnie wyemigrował do Izraela. [przypis edytorski]
Rytard, Jerzy Mieczysław, właśc. Mieczysław Antoni Kozłowski (1899–1970) — pisarz polski, autor utworów o tematyce podhalańskiej; jego powieść Wniebowstąpienie (1923) to rodzaj prozy poetyckiej ze słabo zarysowaną fabułą. [przypis edytorski]
rytownik — specjalista w grawerowaniu. [przypis edytorski]
rytys — rytų vėjas. [przypis edytorski]
rywalizator — dziś popr.: rywal. [przypis edytorski]
ryważ (neol., z fr. rivage) — brzeg rzeki. [przypis edytorski]
rywuła — przednie wino reńskie. [przypis edytorski]
ryży — rudy. [przypis edytorski]
ryza — 500 arkuszy papieru. [przypis edytorski]
ryza (gw.) — por. dzisiejsze: rejs, niem. Reise. [przypis edytorski]
ryzalit — wysunięta naprzód część fasady. [przypis edytorski]
ryzyko — w oryg. zapis: risico (nie wiadomo, na jakim języku wzorowany). [przypis edytorski]
rżany (daw.; gw.) — żytni. [przypis edytorski]
rże (forma 3. os. lp od: rżeć) — dziś popr.: rży. [przypis edytorski]
rżenie (pot.) — hałaśliwy, głośny śmiech. [przypis edytorski]
rżnąć sieczkę — ciąć słomę na paszę dla zwierząt. [przypis edytorski]
rżnięta flaszka — butelka z rżniętego szkła. [przypis edytorski]
rżniętka — tu: bicie, kara fizyczna. [przypis edytorski]
rżysko (gw.) — pole po skoszeniu zbóż. [przypis edytorski]
rżysko — pole po skoszeniu zboża. [przypis edytorski]
rżysko — pole po skoszonym zbożu. [przypis edytorski]
rżysko — pole po żniwach, czyli po skoszeniu zbóż. [przypis edytorski]
rżysko — ściernisko. [przypis edytorski]
rządca — tu: zarządca budynku. [przypis edytorski]
rząd cywilny — organ zwierzchni administracji cywilnej w Królestwie Polskim, kierowany przez Aleksandra Wielopolskiego; powstał w związku z narastającym oporem społeczeństwa polskiego wobec rosyjskiego systemu policyjnego. [przypis edytorski]
rządczyna — dziś: rządczyni. [przypis edytorski]
Rząd egipski życzliwie zachowywał się wobec pielgrzymów — w czasach Nowego Państwa, po podboju przez Egipt Palestyny i Syrii, kult bogów z tego rejonu, w tym Astarte, czczonej jako wojowniczka, oraz Baala, kojarzonego z Setem, rozwinął się również wśród Egipcjan. Oddawali im cześć nawet faraonowie. [przypis edytorski]
rząd Moraczewskiego — pierwszy realny rząd niepodległej Polski działający od listopada 1918 do stycznia 1919 roku, zwalczany ostro przez partie prawicowe. [przypis edytorski]
Rząd Narodowy — właśc. Tymczasowy Rząd Narodowy; centralny tajny organ władz powstania styczniowego, działający na ziemiach zaboru rosyjskiego. [przypis edytorski]
