Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Tak, dorzucę się do Wolnych Lektur! Tym razem nie pomogę, przechodzę prosto do biblioteki
Strona główna
Informacje Ustawienia Spis treści

Wszystkie zasoby Wolnych Lektur możesz swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać pod warunkiem zachowania warunków licencji i zgodnie z Zasadami wykorzystania Wolnych Lektur.
Ten utwór jest w domenie publicznej.
Wszystkie materiały dodatkowe (przypisy, motywy literackie) są udostępnione na Licencji Wolnej Sztuki 1.3.
Fundacja Wolne Lektury zastrzega sobie prawa do wydania krytycznego zgodnie z art. Art.99(2) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Wykorzystując zasoby z Wolnych Lektur, należy pamiętać o zapisach licencji oraz zasadach, które spisaliśmy w Zasadach wykorzystania Wolnych Lektur. Zapoznaj się z nimi, zanim udostępnisz dalej nasze książki.

Zasób opracowany na podstawie: Władysław Syrokomla, Gawędy i rymy ulotne, Nakładem Księgarni pod firmą Zawadzkiego i Węckiego, Warszawa 1853.

Utwór powstał w ramach konkursu ,,Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013", realizowanego za pośrednictwem MSZ RP w roku 2013. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie ,,Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2013". Publikacja wyraża jedynie poglądy autora i nie może byc utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

Opracowanie redakcyjne i przypisy: Paulina Choromańska, Wojciech Kotwica, Aleksandra Sekuła.

Wydawca: Fundacja Nowoczesna Polska

Ilustracja na okładce: eamoncurry123@Flickr, CC BY 2.0.

Szacowany czas do końca: -
Władysław Syrokomla, Gawędy, Litwinom

Władysław Syrokomla

Litwinom

Pocztylion →

Spis treści

    1. Książka: 1
    2. Lud: 1
    3. Słowo: 1

    Władysław SyrokomlaGawędyLitwinom

    Dedykacja Gawęd gminnych

    1
    O bracia moi znad Wilii, znad Niemna!
    Gdy wam swojacka gawędka przyjemna,
    Zasiądźcie w kółko — a ja wam pogwarzę;
    Stukniemy w czarki, rozweselim twarze,
    5
    A może prawda wynurzy się na dnie,
    Albo się chwilka smutkowi wykradnie.
    Ja czasem wierszyk skleciwszy naprędce,
    Lubię się wylać[1] w niewinnéj gawędce,
    A wy niekiedy serdecznie i czule
    10
    Dajecie ucho sielskiemu gadule;
    Będziem wzajemnie radzi — tak mi właśnie!
    Niechże kto teraz drzwi na klucz zatrzaśnie,
    Aby snadź[2] jaki panek, czy półpanek,
    Nie przyszedł wyśmiać naszych pogadanek.
    15
    U nas, wiadomo, domowa czeladka,
    Wiersz od siekiery, robota niegładka,
    A słuchacz patrząc w serce gospodarza,
    Wdzięczen z przyjęcia czém Pan Bóg obdarza.
    Lud, Książka, SłowoŁatwiéj to z wami wywinąć się księdze,
    20
    Bracia w kapocie i bracia w siermiędze!
    Gmin nieuczony łatwiéj się pozwoli
    Podkraść, wysłuchać: czy mu serce boli,
    Czy własna wina, czy Boża niełaska,
    Czy błoga radość po sercu pogłaska;
    25
    Oblicze gminu blednie, to się płoni,
    Pierś przeźroczysta — widno jak na dłoni;
    Na sercu grają uczucia otwarte!
    Łatwoż je schwycić i przenieść na kartę: —
    A potém w kółku tych samych słuchaczy,
    30
    Któż niedołężnéj piosnce nie przebaczy?
    Kto zechce śpiewek[3] nicować dziadowski,
    Z myśli do myśli, ze zgłoski do zgłoski?
    Z jaśnemi pany nie tak idzie składnie;
    Któż ich oblicza, ich serca odgadnie?
    35
    Jak dla nich śpiewać? kiedy mają narów[4],
    Że za swój pieniądz chcą dobrych towarów;
    Dla nich się książki w pozłocistych szatach,
    Robią w Paryżu w najpiérwszych warstatach[5]
    Gdzież nam dościgać? nierówna gonitwa,
    40
    Co insza Paryż, a co insza Litwa, —
    Kogo zamorskie pachnidło przynęci,
    Cóż mu aromat naszych sianożęci?
    Po śpiewie oper jak nudną są rzeczą
    Ranne skowronki, co na Litwie skrzeczą!
    45
    Nie żal mi serca i nie żal mi głowy,
    Dla ciebie śpiewam gminu[6] szaraczkowy[7]!
    — O tobie śpiewam i z tobą zespolę
    Nadzieje, radość i smutki, i bole;
    Twojém powietrzem orzeźwię oblicze,
    50
    Od twoich ptasząt wyrazu pożyczę;
    Niech się myśl moja spod serca wygwarzy,
    Nutą żniwiarską, w takt brzęku kosarzy, —
    Gdzie chata słomą lub dranią pokryta,
    Serdeczny Litwin niech piosnkę przeczyta,
    55
    A gdy swojaka dopatrzy się we mnie,
    Zgrzeszyłbym mówiąc, żem śpiewał daremnie.

    Przypisy

    [1]

    wylać się — wypowiedzieć (szeroko), wynurzyć, zwierzyć. [przypis edytorski]

    [2]

    snadź (daw.) — przecież. [przypis edytorski]

    [3]

    śpiewek — dziś r.ż.: śpiewka. [przypis edytorski]

    [4]

    narów — nawyk (szczególnie zły, wypaczony). [przypis edytorski]

    [5]

    warstat (gw.) — dziś: warsztat. [przypis edytorski]

    [6]

    dla ciebie (…) gminu — dziś z popr. formą W.: dla ciebie gminie. [przypis edytorski]

    [7]

    gmin szaraczkowy — szlachta szaraczkowa, uboga, zaściankowa szlachta (nosząca żupany szare, domowej roboty a nie karmazynowe, jak zamożne ziemiaństwo). [przypis edytorski]

    15 zł

    tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

    35 zł

    tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

    55 zł

    tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

    200 zł

    tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

    500 zł

    Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

    20 zł /mies.

    Dziękujemy, że jesteś z nami!

    35 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

    55 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

    100 zł /mies.

    W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

    Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard PayPal

    Dane do przelewu tradycyjnego:

    nazwa odbiorcy

    Fundacja Wolne Lektury

    adres odbiorcy

    ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

    numer konta

    75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

    tytuł przelewu

    Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

    wpłaty w EUR

    PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

    Wpłaty w USD

    PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

    SWIFT

    WBKPPLPP

    x
    Skopiuj link Skopiuj cytat
    Zakładka Istniejąca zakładka Notka
    Słuchaj od tego miejsca

    Pora na chwilę przerwy :)

    Podoba Ci się nasza biblioteka? Wesprzyj ją drobną wpłatą, a otrzymasz wcześniejszy dostęp do prapremier!

    Bez pomocy czytelników biblioteka przestanie się rozwijać. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!

    KRS: 0000070056
    Nazwa organizacji: Wolne Lektury

    Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
    Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

    Lektury szkolne muszą być wolne! Darmowy i łatwy dostęp do każdej lektury — skoro jest obowiązkowa — powinien być zagwarantowany dzieciakom.

    Robert Koszucki

    Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

    Co nowego na Wolnych Lekturach? Dowiesz się z naszego newslettera. Kliknij, by się zapisać.

    Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

    Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.
    Czy wiesz, że jeśli włączysz subskrypcję, to pomożesz uwolnić kolejną książkę?

    Kliknij obrazek, by subskrybować!

    Nasi Przyjaciele pomagają nam stałymi, comiesięcznymi wpłatami. Jeśli będzie ich wystarczająco dużo, biblioteka będzie działać stabilnie, bez obaw o przyszłość. Kliknij i dorzuć się!

    Wolne Lektury to codzienna praca zespołu ludzi: koordynatorek, redaktorów, polonistów, programistek. Bez Twojego wsparcia nie damy rady rozwijać się dalej. Kliknij i dorzuć się!

    Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.
    • NIP: 952-187-70-87
    • KRS: 0000070056
    • REGON: 017423865
    • Numer konta: 75 1090 2851 0000 0001 4324 3317
    Wolne Lektury to projekt prowadzony przez fundację Wolne Lektury.
    MKiDN
    Strona biblioteki Wolne Lektury powstała dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.