Przekaż 1,5% Wolnym Lekturom!
Wsparcie nic nie kosztuje! Wystarczy w polu „Wniosek o przekazanie 1,5% podatku” wpisać nasz KRS: 0000070056
Każda kwota się liczy! Dziękujemy!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7601 przypisów.
diorama — rodzaj obrazu złożonego z „warstw”, jego część (najdalszy plan) malowana jest na płótnie, część zaś na przezroczystym materiale, malowana techniką laserunkową tworzy bliższe plany widoku, całość ujęta jest w głęboką ramę. [przypis edytorski]
Dios — bóg, Dzeus; Atena narodziła się z głowy Zeusa, władcy bogów. [przypis edytorski]
Dios — Dzeus, Zeus; córka Diosa: Atena. [przypis edytorski]
Dios-Heliopolis — διὸς ἡλίου πόλις (Niese), Δίου πόλις (Dindorf). Boettger uważa je za Dion należące do Dekapolis i dodaje „leżało w pobliżu Pelli”. Putzger umieszcza na mapie na północnym krańcu ziemi Gilead. Kiepert (mapa Palestyny) przy miejscowości Zezun pisze „Dium?”, a na mapie „Phoenice et Palaestina” Dium bez pytajnika. W edycji Niesego mamy pełną nazwę „Miasto boga słońca”, co wygląda na Heliopolis (Baalbek). Jeżeli Arystobul zawrócił od Dium, była to taka odległość, iż trudno zrozumieć, dlaczego podobny „postępek ubódł” Pompejusza, ale jeżeli omijając Damaszek, więc niemal mu przed nosem pociągnął na oczach wszystkich do Heliopolis i stamtąd wrócił, to łatwo pojąć możemy, że Pompejusza obraził. [przypis tłumacza]
Dios! (hiszp.) — Boże! [przypis edytorski]
Dioskurów blask — staroż. nazwa ogni św. Elma, tj. wyładowań elektrycznych na olinowaniu statku; przeciwnie niż później, uważano je za dobrą wróżbę. [przypis edytorski]
Dioskurowie — Kastor i Polluks, bracia Heleny. [przypis edytorski]
Dioskurowie (mit. gr.) — Kastor i Polluks (a. Polydeukes), bracia bliźniacy, synowie Zeusa i Ledy, herosi, byli uczestnikami wyprawy Argonautów, walk Heraklesa z Amazonkami i in. słynnych czynów mitycznych; Kastor był śmiertelny i gdy zginął, nieśmiertelny Polluks postanowił zrzec się swojego boskiego daru i prosił o to Zeusa, który wzruszony braterską miłością postanowił, że po śmierci bracia na zmianę będą jeden dzień żyli, a jeden spędzali na niebie jako gwiazdy w konstelacji Bliźniąt. [przypis edytorski]
Dioskurowie (mit. gr.) — Kastor i Polluks, bracia Heleny. [przypis edytorski]
Dioskurowie (mit. gr.) — Kastor i Polluks, synowie spartańskiego króla Tyndareosa i Ledy, bracia Heleny. [przypis tłumacza]
Dios (mit. gr.) — Zeus, najważniejszy z bogów, władca Olimpu, brat Posejdona i Hadesa, syn Kronosa, patronujący zjawiskom na niebie, zwłaszcza piorunom. [przypis edytorski]
Diospolis — Διοσπολις; w Indeksie Niesego miasto Celesyrii, to samo, które w I, VI, 4 nazwane zostało Dios-Heliopolis (Διὸς ἡλίου πόλις). Boettger milczy o nim w swym Leksykonie, Dindorf w indeksie pisze: „Diospolis, urbs Arabiae, A. I. XV, v, 2 (B. I., I, VI, 4?)”, który to znak zapytania wyjaśnia jego stanowisko; Gratz (Geschichte der Juden III, 133, 164) Dion i Diospolis uważa za jedno, nie zastanawiając się nad jego położeniem. Zdaje się, że Flawiusz może mieć tu na myśli tylko Heliopolis (Baalbek). Patrz: Geschichte von Baalbek, Michel M. Alouf, Bejrut 1900, str. 33, rozdz. 3 „Verschiedene Namen der Stadt”, oraz przytoczone przez Oppenheima (Vom Mittelmeer zum Persischen Golf, I, 44) zdanie o tej książce. Pape (p. Διὸς) bliższych objaśnień nie daje. [przypis tłumacza]
diota — naczynie z dwoma uchami. [przypis edytorski]
Diotimos — zamożny patriota; Aleksander Wielki żądał wydania go. Z przytoczenia wynika, że wszyscy ofiarodawcy otrzymali wieńce przed absolutorium. Może więc Demostenes powołać się na tradycję, ale formalnie nie ma słuszności, dlatego też kwestię prawną zostawia na uboczu. Tradycja była szkodliwa i mogła prowadzić do honorowania defraudantów, którzy by odsetek sum sprzeniewierzonych ofiarowali państwu. [przypis tłumacza]
Diotyma — postać z Uczty Platona, kapłanka, o której Sokrates opowiada jako o swojej nauczycielce, która przekazała mu naukę o miłości. [przypis edytorski]
Diotymos — wyzwoleniec Hadriana. [przypis tłumacza]
Di persona (…) alcun velo — Ariosto, Orlando Furioso, Canto VII, s. 11–15. [przypis redakcyjny]
di prima intenzione (wł.) — od razu, na gorąco (zrobione). [przypis edytorski]
di primo cartello (wł.) — pierwszorzędny, najwyższej klasy. [przypis edytorski]
dipsas (gr.) — jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie. [przypis edytorski]
Dir, der Unberührbaren, Ist es nicht benommen… (niem.) — Na wszystkich czekasz cierpliwie, z miłością wiecznie ofiarną, przeto grzesznicy skwapliwie z ufnością ku Tobie się garną. Cielesną trawiony żądzą, któż sam okowy jej skruszy? (słowa Doktora Marianusa skierowane do Maryi jako Królowej Niebios, z dramatu Goethego Faust, część druga, w. 12020–12027, tłum. E. Zegadłowicz). [przypis edytorski]
directe (fr.) — bezpośrednio. [przypis edytorski]
directe (łac.) — na wprost. [przypis redakcyjny]
directe (łac.) — wprost. [przypis edytorski]
directe (łac.) — wprost. [przypis redakcyjny]
directi mandati (z. łac.) — wyrażenie sądowe, dosłownie: bezpośredniego polecenia; rzecz bliżej wyjaśniona w tekście. [przypis redakcyjny]
directoire (fr.) — dyrektoriat; tu: styl z francuskiego okresu Dyrektoriatu, od obalenia jakobinów na czele z Robespierre'em do zamachu stanu Napoleona (1794–1799). [przypis edytorski]
director monoculus (łac.) — dyrektor jednooki; tu: Prażmowski, interrex w czasie bezkrólewia. [przypis redakcyjny]
direkt (niem.) — bezpośredni, wyrażony wprost. [przypis edytorski]
direkt von Wien (niem.) — prosto z Wiednia. [przypis edytorski]
direttore (wł.) — tu: dyrygent. [przypis edytorski]
dirigeable (fr.) — tu: sterowiec. [przypis edytorski]
Diriguisse malis (łac.) — „zakrzepła od tych ciosów” (Ovidius, Metamorphoses, VI, 3, 303; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Dirke — tu: płynąca na płn-zach. od Teb rzeka, do której wrzucono szczątki Dirke (w mit. gr. drugiej żony Likosa, króla Teb, dla której odtrącił on Antiopę; synowie Antiope, Amfion i Zetus, pomścili matkę, przywiązując Dirke do byka, który ją rozerwał i stratował). [przypis edytorski]
Dirk Hartog — wyspa u zachodnich wybrzeży Australii, w Zat. Rekina, nazwana na cześć jej odkrywcy Dirka Hartoga. [przypis edytorski]
dirk — sztylet, puginał. Wszyscy prawie korsarze, o których mowa w tej powieści, mają dziwne nazwiska: Flint to krzesiwo, Pew: klęcznik, Silver: srebro itp. (przyp. tłum.). [przypis tłumacza]
Dirupisti (łac.) — dosł. rozerwałeś; incipit Psalmu 116. [przypis edytorski]
Dis à ton ami, mon cher Alexandre (…) (fr.) — Powiedz swemu przyjacielowi, mój kochany Aleksandrze, że przyjmuję i że z głębi serca mówię „tak”, jeżeli moi rodzice się zgodzą — lecz pragnę bardzo rozmówić się z nim przedtem, bo mam w sercu tysiąc spraw. [przypis redakcyjny]
…disait très bien le mot (fr.) — tu: świetnie powiedziane. [przypis edytorski]
Disce, puer, disce (łac.) — ucz się, chłopcze, ucz. [przypis edytorski]
disce puer (łac.) — ucz się, chłopcze. [przypis edytorski]
discernere (łac.) — rozróżnić. [przypis redakcyjny]
Disciplina clericalis — zbiór opowieści zaczerpniętych ze źródeł żydowskich, chrześcijańskich i muzułmańskich, napisany na pocz. XII w. po łacinie przez hiszpańskiego autora pochodzenia żydowskiego, Pedro Alfonso de Huesca. [przypis edytorski]
disciplina voluntatis (łac.) — dyscyplina woli. [przypis edytorski]
discordia (łac.) — niezgodność. [przypis edytorski]
discordia (z łac.) — niezgoda. [przypis edytorski]
Discours sur la méthode (fr.) — Rozprawa o metodzie, traktat filozoficzno-matematyczny, opublikowany przez Kartezjusza (1596–1650) w roku 1637. [przypis edytorski]
dis donc (fr.) — powiedz no. [przypis edytorski]
disiecta membra (łac.) — rozdzielone członki. [przypis edytorski]
disiecta membra (łac.) — rozrzucone członki. [przypis redakcyjny]
disiecta membra (łac.) — rozrzucone, rozsiane członki, części. [przypis edytorski]
disinwoltura — dziś: dezynwoltura, czyli swobodne, nieco lekceważące zachowanie. [przypis edytorski]
Disney, Walt (1901–1966) — amerykański animator, reżyser i producent filmowy, założyciel istniejącego do dziś studia filmowego. [przypis edytorski]
disparat (niem.) — rozbieżny. [przypis edytorski]
Dispense V. Este libro pertence a V. No es verdad (hiszp.) — Przepraszam panią, ta książka należy do pani, czyż nie? [przypis autorski]
displicere (łac.) — nie podobać się. [przypis redakcyjny]
Dis — Pluton. [przypis tłumacza]
dispositae (łac.) — po przygotowaniu. [przypis redakcyjny]
Disputationes Tusculanae (łac.) — Rozmowy tuskulańskie, tytuł jednego z dzieł filozoficznych Cicerona. [przypis edytorski]
disputatio solemnis publica (łac.) — uroczysta dyskusja publiczna. [przypis edytorski]
Disquisitiones magicae (łac.) — badania magiczne. [przypis edytorski]
Disraeli — prawdopodobnie chodzi o Benjamina Disraelego (1804–1881), brytyjskiego polityka konserwatywnego i premiera. [przypis edytorski]
dissensioni inter cives (łac.) — do niezgody wśród obywateli. [przypis redakcyjny]
dissimulując tę wiolencją postu — patrząc przez palce na to pogwałcenie postu. [przypis redakcyjny]
distinctorium — odznaka. [przypis redakcyjny]
distinguo (łac. dosł.: odróżniam) — [tu:] subtelne rozróżnienie. [przypis tłumacza]
distinguo (łac.: rozróżniam) — formułka ułatwiająca zapamiętanie jednej z form wnioskowania (sylogizmu). [przypis redakcyjny]
distinguo (łac.) — rozróżniam. [przypis tłumacza]
District of honourable lazy men — Dzielnica czcigodnych próżniaków. [przypis autorski]
distulerunt jurament (łac.) — odłożyli przysięgę. [przypis redakcyjny]
ditescant (łac.) — bogacili się. [przypis redakcyjny]
Dites-moi, chere madame (fr.) — Niech mi pani powie, droga pani. [przypis edytorski]
Dites-moi, chere madame (fr.) — Niech mi pani powie, droga pani. [przypis redakcyjny]
Dites nous le mot: avant (fr.) — proszę powiedzieć nam słowo: naprzód. [przypis edytorski]
ditiones Imperii et consequenter (łac.) — kraje cesarstwa, a w następstwie. [przypis redakcyjny]
ditki (ukr.) — dzieci. [przypis edytorski]
Dit (mit. rzym.) — król podziemia; Pluton. [przypis edytorski]
Dit (mit. rzym.) — przydomek Plutona, boga podziemnej krainy umarłych. [przypis edytorski]
ditto (z wł.) — jak wyżej, to samo. [przypis edytorski]
diugoń a. dugong— piersiopławka (Halicore). [przypis redakcyjny]
diugoń — duży roślinożerny ssak wodny zaliczany do rzędu brzegowców (syren), żyjący w lagunach, rzekach, zatokach i przybrzeżnych wodach mórz tropikalnych i subtropikalnych Oceanu Indyjskiego i zach. części Pacyfiku. [przypis edytorski]
diugoń — duży roślinożerny ssak wodny, zamieszkujący indopacyficzne płytkie, bezpieczne wody przybrzeżne. [przypis edytorski]
diuk, ang. duke — książę, niekoronowany władca państwa lub jego części (księstwa); różne od ang. prince: książę, członek rodziny królewskiej. [przypis edytorski]
diuk (fr. duc, z łac. dux: wódz) — książę (tytuł wyższy niż markiz). [przypis edytorski]
diuna — wydma. [przypis edytorski]
diuny — wydmy piaszczyste wzdłuż wybrzeży morskich. [przypis redakcyjny]
diurnista a. dietariusz — urzędnik niezatrudniony etatowo, pobierający wynagrodzenie dzienne (diety). [przypis edytorski]
diurnista (daw.) — urzędnik. [przypis edytorski]
diuszesa de Maufrigneuse — kobieta ta występuje także w innej powieści Balzaka: Ostatnie wcielenie Vautrina. [przypis edytorski]
diuszesa (z fr. duchesse) — księżna. [przypis edytorski]
diuszesa (z fr.) — księżna. [przypis edytorski]
diutius (…) possumus (łac.) — długo na los skarżyć się możemy, zmienić go nie możemy. [przypis redakcyjny]
diva (łac.) — boska; tytuł żony cezara. [przypis edytorski]
Diversos (…) conveniunt — Cornelius Gallus, I, 104. [przypis tłumacza]
divertere (łac.) — wstąpić. [przypis redakcyjny]
divertissement (fr.) — wywodzące się z francuskiej kultury dworskiej XVII w. krótkie widowiska, np. baletowe lub o charakterze mieszanym. [przypis edytorski]
divertissement (fr.) — zabawa, rozrywka; także: wywodzące się z fr. kultury dworskiej XVII w. krótkie widowiska, np. baletowe lub o charakterze mieszanym, pokazywane np. w antrakcie sztuk teatralnych czy operowych. [przypis edytorski]
dives a nie divus — bogaty, a nie boski. [przypis redakcyjny]
Divide et impera (łac.) — dziel i rządź. [przypis edytorski]
divide et impera (łac.) — dziel i rządź; rzym. maksyma streszczająca zasadę zdobywania i utrzymywania władzy przez skłócanie przeciwników i powstrzymywanie ich przed połączeniem sił. [przypis edytorski]
