Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3509 przypisów.
imść a. imć— skrót zwrotu grzecznościowego: jego miłość. [przypis edytorski]
im się (starop. forma) — chwyć się. [przypis redakcyjny]
Im Sommer (niem.) — latem. [przypis edytorski]
im (starop. forma) — dziś N.lp r.m. od „on”: nim. [przypis edytorski]
im (starop. forma) — N.lp zaimka; dziś: nim. [przypis edytorski]
im summa cum invidia (łac.) — z najwyższym niezadowoleniem. [przypis redakcyjny]
im — tj. chęciom. [przypis redakcyjny]
im — tu: nim, zanim. [przypis edytorski]
im ultro (łac.) — sami, bez przymusu. [przypis redakcyjny]
im unbemerkten Hintergrunde (niem.) — na niezauważalnym tle. [przypis edytorski]
imunizować — uodpornić. [przypis edytorski]
I must die (ang.) — Muszę umrzeć. [przypis tłumacza]
imwazją (daw. forma) — dziś B lp r.ż.: inwazję. [przypis edytorski]
im więcej doskonałości posiada jakaś rzecz, tym więcej jest czynna i tym mniej bierna, i odwrotnie, im więcej działa, tym jest doskonalsza — [Spinoza,] Etyka V, 40. zob. określenia czynności i bierności w Etyce III, Okr. 2. W geometryzującym układzie Etyki to twierdzenie znajduje się dopiero pod koniec, ale w streszczeniu, które jest podane w Przydatku do części IV, znajduje się na początku, w Rozdziale 2. [przypis tłumacza]
Im więcej jest ludzi razem, tym bardziej są próżni i tym bardziej rodzi się w nich ochota odznaczenia się za pomocą drobnych rzeczy — W wielkim mieście, powiada autor Bajki o pszczołach, T. I., str. 133, każdy ubiera się ponad swój stan, iżby go tłum miał za coś więcej niż jest. Dla słabych umysłów jest to przyjemność prawie tak wielka jak spełnienie pragnień. [przypis autorski]
im więcej ktoś ma rozumu, tym mniej ma namiętności sprzecznych ze szczęściem drugich — to mi każe pokładać wielkie nadzieje w wyrastającym pokoleniu uprzywilejowanych. Mam nadzieję również, że mężowie, którzy przeczytają ten rozdział, będą mniejszymi despotami przez trzy dni. [przypis autorski]
Im więcej rozumiemy rzeczy poszczególne, tym więcej rozumiemy bóstwo — Nag. Schr.: „czyli tym więcej rozumu bóstwa posiadamy”. [przypis redakcyjny]
im więcej tej siły zużywa wobec swych własnych członków, tym mniej mu jej zostaje do działania wobec całego narodu — członkowie rządu nie kierują się w swych działaniach interesem rządowym, lecz własnym swym interesem, dbają raczej o swoje sprawy niż o sprawy rządowe. To samo już osłabia działalność wielogłowego rządu. Co więcej jednak, rząd musi wskutek tego skierowywać swą energię na własnych swych członków, by utrzymać ich w karbach, i w ten sposób zużywa znaczną część swej siły. [przypis tłumacza]
Im więcej (…) własna — Du Belloi, Tragédie du Siège de Calais. [przypis tłumacza]
im większy jest stosunek w znaczeniu geometrycznym, tym mniej można mówić o stosunku w znaczeniu potocznym… — wyraz „stosunek” ma dwa znaczenia: matematyczne i potoczne. W pierwszym sensie oznacza on iloraz z podziału jednej wielkości przez drugą (np. ). Im większa zachodzi różnica między obydwoma wyrazami, tym iloraz, a więc stosunek jest większy (np. , , ). W codziennym języku mówi się o stosunku pomiędzy dwoma przedmiotami, gdy są do siebie podobne; im większe podobieństwo, tym więcej zachodzi stosunków między tymi przedmiotami. [przypis tłumacza]
Im Winter (niem.) — zimą. [przypis edytorski]
Im wyżej, tym widoczniej — im kto wyżej wyniesiony w społecznej hierarchii, tym baczniejszej poddany jest obserwacji. [przypis redakcyjny]
I my, co ziemię małą, małe morze mamy (…) z nami w cień drugi znowu obrócony — — fragm. wiersza Daniela Naborowskiego Cień przypisany ks. JM Januszowi Radziwiłłowi, podczaszemu naonczas W[ielkiego] Ks[ięstwa] L[itewskiego]. A[nno] 1607. [przypis edytorski]
I myśli we mnie nie było, żeby (…) — nawet nie pomyślałem, że. [przypis edytorski]
imże w barłogu zimnym gnić — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy mają gnić w zimnym barłogu. [przypis edytorski]
Im żywiej objawia się u człowieka świadomość tego tat twam asi, czyli wewnętrznej spójni z całą naturą organiczną — Houston Stewart Chamberlain, Richard Wagner, koniec rozdz. IV. [przypis autorski]
Im zarząd publiczny jest liczniejszy, tym bardziej stosunek między księciem a poddanymi maleje (…) potrzeba więc pośrednich stanów… — im rząd liczniejszy, im więcej wchodzi w skład jego obywateli, tym jest bliższy narodowi, tym lepiej z nim związany, a wola jego tym łatwiej identyfikuje się z wolą powszechną. Przeciwnie, im rząd ma mniej członków, tym bardziej oddala się od narodu i tym silniej przemawia w nim wola grupy, tłumiąca wolę powszechną. Stąd potrzeba licznych ciał pośrednich, które by przez swoje znowu wole odrębne neutralizowały wolę rządu, stanowiąc równocześnie łącznik między rządem a poddanymi. — Monteskiusz uważał (z innych powodów) istnienie władz pośrednich za istotną cechę monarchii. [przypis tłumacza]
Imzowie — tu: mrówki. [przypis edytorski]
in 12° a. in duodecimo — tj. w małym formacie, w którym ze złożenia pojedynczego arkusza drukarskiego powstaje dwanaście kart. [przypis edytorski]
in 18° a. octodecimo — format niewielkich książek, o wymiarze 1/18 arkusza. [przypis edytorski]
in 4° — skrót od: in quarto, określenie formatu książki wielkości 1/4 arkusza, odpowiadającego mniej więcej rozmiarom dzisiejszego A4. [przypis edytorski]
in 4-to — od łac. in quarto, format książki o wymiarze 1/4 arkusza. [przypis edytorski]
in 4-to — w oryginale: Quartant. [przypis tłumacza]
inąd (daw.) — którędy indziej. [przypis edytorski]
in absentia (łac.) — pod nieobecność. [przypis edytorski]
in absentia (łac.) — w nieobecności. [przypis redakcyjny]
in absolutis dominiis: sic voto sic jubeo, stet pro ratione voluntas (łac.) — w państwach samowładnych: tak chcę, tak każę; za powód niech starczy wola. [przypis redakcyjny]
in absoluto dominio (łac.) — w nieograniczonej władzy. [przypis edytorski]
in abstracto (łac.) — jest abstrakcją, tzn. w rzeczywistości nie istnieje. [przypis redakcyjny]
in abstracto (łac.) — tu: abstrakcyjne. [przypis edytorski]
in abstracto (łac.) — w ogólności, ogólnie. [przypis edytorski]
in abstracto (łac.) — w ogólności. [przypis edytorski]
in accessu (łac.) — w przystępie. [przypis redakcyjny]
Inacha młoda córa — nimfa Io była córką Inachosa, boga rzeki argolskiej o tej samej nazwie. [przypis edytorski]
Inachos (mit. gr.) — syn Okeanosa i Tetydy, bóg rzeki o tej samej nazwie, płynącej w Argolidzie, najstarszy król miasta Argos. [przypis edytorski]
Inachos — rzeka w Argolidzie; również imię boga tej rzeki i pierwszego mitycznego króla Argos. [przypis edytorski]
Inachus (mit. gr.) — pierwszy, długowieczny król Argos oraz bóg rzeki Inachos. [przypis edytorski]
in acie (…) (łac.) — na wojnie … w kuchni. [przypis redakcyjny]
in activitatem (łac.) — w wykonywanie czynności. [przypis redakcyjny]
in actu (łac.) — w działaniu; czynnie. [przypis edytorski]
inactwo — zmiana. [przypis autorski]
Inaczej by wyglądały losy nasze, gdyby pewni ludzie nie palili — zaznaczam również, że tytany, dla których zaciągnięcie się fajką lub przejście od fajki do papierosów jest naprawdę wykluczone, mogą bez żadnych złych następstw pozwolić sobie na okresowe palenie fajki, jako na przyjemność III klasy zapachowo-smakowo-dotykową. To wypróbowałem ostatnio na sobie ze skutkiem dodatnim. [przypis autorski]
inaczej (…) jak — dziś popr.: inaczej niż. [przypis edytorski]
Inaczej nie wiem, jeno mię czarujesz (starop.) — tylko tak to mogę pojmować, że mnie oczarowujesz, kokietujesz [przypis redakcyjny]
Inaczej stało się z jego „Listem o ślepcach”, który nie zawierał nic nagannego… — wydany przez Diderota anonimowo w czerwcu 1747 List o ślepcach zawierał jawną deklarację materializmu i ateizmu. W lipcu Diderot, od 1747 obserwowany przez policję, został zidentyfikowany jako autor, aresztowany i uwięziony pod zarzutem publikowania treści antyreligijnych. [przypis edytorski]
inaczej wyglądałaby Grecja, gdybym użył tego wyrażenia, nie tamtego, albo tak machnął ręką, nie owak? — ironia pogańskiego mówcy z IV w. przed Chr. podobała się królowi teologów zachodnich z IV w. po Chr.: św. Augustyn cytuje ten ustęp w polemice z Kreskoniuszem. [przypis tłumacza]
inaczyć (daw.) — zmieniać. [przypis edytorski]
in adjectivo (łac.) — dosłownie: w przymiotniku, dodatkowo. [przypis redakcyjny]
in adversis et prosperis cum cotiservatione (łac.) — w przeciwnych i pomyślnych okolicznościach z zachowaniem. [przypis redakcyjny]
in aemulam (łac.) — w wrogą. [przypis redakcyjny]
in aequa lance (łac.) — na równej szali. [przypis redakcyjny]
In aequo (…) amittendae — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, XCVIII. [przypis tłumacza]
in aeternum (łac.) — na wieczność. [przypis edytorski]
in aeternum (łac.) — na wieczność. [przypis redakcyjny]
in aeternum (łac.) — na wieki. [przypis redakcyjny]
i najkosztowniejszego — dodane w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
inak (daw.) — inaczej. [przypis edytorski]
inak — forma skrócona, dziś: inaczej. [przypis edytorski]
inak (reg.) — inaczej. [przypis edytorski]
inakszy (daw.) — inny, odmienny. [przypis edytorski]
inakszy (daw.) — inny. [przypis edytorski]
inakszy (gw.) — inny. [przypis edytorski]
inakszy — inny, odmienny. [przypis edytorski]
inakszy (starop. forma) — inny; odmienny. [przypis edytorski]
inakszy (starop.) — inny, odmienny. [przypis edytorski]
inakust (daw.) — atrament. [przypis edytorski]
in aleam fortunae (łac.) — na los szczęścia. [przypis redakcyjny]
in aleam (łac.) — na rozgrywkę, na szaniec. [przypis redakcyjny]
in alio proposito occurrentem materiam (łac.) — rzecz, która się nawija w innej rozprawie. [przypis redakcyjny]
in alle Ewigkeit (niem.) — na całą wieczność. [przypis edytorski]
i na niej zasadzona subordynacja — w wyd. z 1790 r.: i rozumna subordynacja. [przypis edytorski]
in anima vili (łac.: na duszy lichej) — na lichej istocie, o doświadczeniach wykonywanych na zwierzętach. [przypis edytorski]
in anima vili (łac.: na duszy lichej) — na lichej istocie; tradycyjne określenie doświadczeń wykonywanych na zwierzętach. [przypis edytorski]
in anima vili (łac.) — na dzikim zwierzęciu. [przypis edytorski]
in anno 1672 — w roku 1672 nie odbyła się nowa elekcja; królem aż do swej śmierci w roku następnym pozostawał Michał Korybut Wiśniowiecki, którego władzą jednakże zachwiała właśnie wojna wypowiedziana przez Turcję; tymczasem król bardziej niż zagrożeniem zewnętrznym zajmował się zwalczaniem hetmana Jana Sobieskiego, należącego do przeciwnego stronnictwa politycznego tzw. malkontentów, m.in. poprzez uchwały konfederacji gołębiowskiej zawiązanej z udziałem króla właśnie w 1672 r. [przypis edytorski]
in anno (łac.) — roku. [przypis redakcyjny]
in anno (łac.) — w roku. [przypis redakcyjny]
in anno praeterito (łac.) — w roku przeszłym. [przypis redakcyjny]
i na palcu (starop.) — ni na palec; ani trochę. [przypis edytorski]
in aperium evasit amicitia odium (łac.) — zerwana przyjaźń zamieniła się w otwartą nienawiść. [przypis redakcyjny]
inappellabilitatem (łac.) — nieodwołalność. [przypis redakcyjny]
in arbitrio nostro positum non esse, nos probos, vel malos esse — w postanowieniu (akcie woli) naszym nie tkwi to, czyśmy prawi czy źli. [przypis tłumacza]
in arcano fatorum sinu — (łac.) w tajemniczym łonie przeznaczeń. [przypis redakcyjny]
in armis exsistit (łac.) — pod bronią się znajduje. [przypis redakcyjny]
in armis (łac.) — pod bronią. [przypis redakcyjny]
in armis nascuntur Poloni (…) (łac.) — Polacy rodzą się w zbroi, prawdziwe to plemię tęgiego Marsa i Bellony… Zygmunt zasłużył sobie u Pawła Jowiusza, znakomitego historyka, że go umieścił w szeregu trzech owych bohaterów: Karola V cesarza, Franciszka I króla Francji i jego, króla polskiego… Gdyby nie panowali razem, to każdy z nich godzien by był władać światem całym. [przypis redakcyjny]
in armis pro parte (łac.) — pod bronią po stronie. [przypis redakcyjny]
in articulo (łac.) — w ważnej chwili, w obliczu czegoś. [przypis edytorski]
in articulo mortis (łac.) — w obliczu śmierci. [przypis edytorski]
in articulo mortis (łac.) — w obliczu śmierci. [przypis redakcyjny]
