Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 431 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 165953 przypisów.
eunuch — wykastrowany mężczyzna lub chłopiec pełniący rolę strażnika haremu. [przypis edytorski]
eunuch — wykastrowany, pozbawiony jąder mężczyzna lub chłopiec. [przypis edytorski]
eunuch (z gr.) — strażnik haremu. [przypis edytorski]
eunuch (z gr.) — wykastrowany mężczyzna lub chłopiec pełniący rolę strażnika haremu. [przypis edytorski]
eupatryda — „posiadający ojców szlachetnych”, jest to nazwa szlachty rodowej w Atenach. Szlachectwo nie uprawnia do żadnych urzędów z wyjątkiem niektórych godności religijnych. [przypis tłumacza]
eupatryda (z gr.: z dobrego ojca) — członek staroż. ateńskiej arystokracji rodowej, sprawującej władzę do reform Solona w VI w. p.n.e.; tu: patrycjusz, członek rzymskiej rządzącej warstwy wyższej, pochodzącej z arystokracji. [przypis edytorski]
Euphorbia — wilczomlecz, rodzaj roślin obejmujący ok. 2000 gatunków, rosnących głównie w strefach cieplejszych, szczególnie licznie w Afryce; w Europie występuje dziko ok. 100 gatunków, w Polsce ponad 20. [przypis edytorski]
Euphratowych do wód przeźroczystych (starop. konstrukcja) — szyk przestawny; inaczej: do przeźroczystych wód eufratowych. [przypis edytorski]
Eupolis (ok. 445–ok. 410 p.n.e.) — komediopisarz ateński; jego dzieła zachowały się tylko we fragmentach; istnieje kilka tradycji staroż. co do jego śmierci. [przypis edytorski]
Eupolis (ok. 445–ok. 410 p.n.e.) — komediopisarz ateński; jego dzieła zachowały się tylko we fragmentach. [przypis edytorski]
Eupolis (ok. 445–ok. 410 p.n.e.) — komediopisarz ateński; jego dzieła zachowały się tylko we fragmentach; w sztuce Pochlebcy (Kolakes), wystawionej podczas Dionizjów w 421 p.n.e., wyśmiewał Kalliasa trwoniącego pieniądze na sofistów i pochlebców. [przypis edytorski]
Eur a. Euros — gwałtowny wiatr wschodni. [przypis edytorski]
Eur a. Euros — wiatr południowo-wschodni. [przypis redakcyjny]
Eurazjata — Eurazyjczykami nazywa się mieszańców krwi europejskiej z azjatycką. [przypis tłumacza]
Eure-et-Loire — departament położony w środkowej części Francji, w Regionie Centralnym–Dolina Loary (fr. Centre-Val de Loire), utworzony 4 marca 1790 r. [przypis edytorski]
Euregeta — Anioł mądrości, dobro czyniący. [przypis autorski]
eureka (gr.) — znalazłem; słowo to miał wykrzykiwać Archimedes, wyskakując z wanny po odkryciu zasady, zwanej potem prawem Archimedesa, według której ciało zanurzone w wodzie traci na wadze tyle, ile waży wyparta przez nie woda. [przypis edytorski]
eureka! (łac.) — znalazłem! [przypis edytorski]
Eur — Eurus, wiatr wschodni (a. płd.-wsch). [przypis edytorski]
Euripos — cieśnina morska pomiędzy wyspą Eubeją a lądem. [przypis redakcyjny]
Eur — (łac. odpowiednik: Volturnus) wiatr wschodni. [przypis redakcyjny]
Europa (mit. gr.) — królewna fenicka, porwana przez Zeusa pod postacią byka, matka Minosa, króla Krety. [przypis edytorski]
Europa (mit. gr.) — królewna fenicka, porwana przez Zeusa pod postacią byka. [przypis edytorski]
Europa, oddzielona od reszty świata swą religią — Kraje mahometańskie otaczają ją prawie ze wszystkich stron. [przypis autorski]
Europa (…) rusza się na głos lutni, na kształt skały — nawiązanie do mitów, według których muzyka Orfeusza poruszała nawet głazy. [przypis edytorski]
Europę, córkę Fojniksa — zwykle autorzy staroż. podają, że Europa była córką fenickiego króla Tyru Agenora, zaś Fojniks, heros związany z nazwą „Fenicja”, był jednym z jej braci, którzy wyruszyli na jej poszukiwanie, kiedy została porwana przez Zeusa; wg innych, m.in. Iliady (XIV 321), Fojniks był ojcem Europy i jej braci. [przypis edytorski]
Europę (…) unieść jak Jowisz przemieniony w byka — Słowacki wspomina tu znane z mitologii greckiej opowiadanie o próbach Jowisza, przemienionego w byka, uwiedzenia Europy [królewny fenickiej]. [przypis redakcyjny]
Europejczycy — nazwa literackiego odłamu ówczesnej opozycji. [przypis tłumacza]
Europejczyk niechcący narażać się na cierpienia spowodowane przez dżygi powinien (…) odbywać co wieczór przegląd nóg… — Jeżeli dżyg już się otoczył pęcherzykiem zawierającym jaja, wtedy po wyjęciu pasożyta należy starannie wycisnąć jamkę pozostałą, a najlepiej wysmarować ją naftą i zasypać popiołem od cygara, przedmiotami nietrudnymi zwykle do osiągnięcia. [przypis autorski]
„Europejski”, „Bristol”, „Polonia” — nazwy najlepszych hoteli przedwojennej Warszawy. [przypis edytorski]
Euros (mit. gr.) — bóg i personifikacja wiatru wschodniego. [przypis edytorski]
Euros — wiatr wschodni. [przypis redakcyjny]
Eurotas — główna rzeka Sparty. [przypis edytorski]
Eurotas — rzeka w Grecji. [przypis edytorski]
Eurotas — rzeka w Lakonii, nad którą wzniesiono miasto Spartę. [przypis edytorski]
Eurotas — rzeka w Sparcie. [przypis edytorski]
eurotowe brody — statek Parysa przybywającego do Sparty przybił do brzegu u ujścia rzeki Ewrotas (daw. Eurotas) w Lakonii na Peloponezie. [przypis edytorski]
Eurus a. Wulturnus (mit. rzym.) — bóg wiatru wsch. (także: płd.-wsch. a. płn.-wsch.); uosobienie Wschodu jako strony świata. [przypis edytorski]
Eurus (mit. gr.) — wiatr południowo-wschodni i jego uosobienie. [przypis edytorski]
Eurus — wiatr płd.-wsch., obecnie nazywany „sirocco”. [przypis edytorski]
Eurus — wiatr wschodni. [przypis redakcyjny]
Eurybatos i Frynondas — przywoływani w komedii i retoryce greckiej jako typowe przykłady pozbawionych skrupułów łajdaków. [przypis edytorski]
Eurybatos — mało znana kreatura z Efezu, której przewrotność weszła w przysłowie. [przypis tłumacza]
Eurydyka (mit. gr.) — ukochana żona Orfeusza, wielkiego poety i śpiewaka, który po śmierci żony poszedł po nią do krainy umarłych. [przypis edytorski]
Eurydyka (mit. gr.) — ukochana żona Orfeusza, wielkiego poety i śpiewaka, który po śmierci żony poszedł po nią do krainy umarłych. [przypis edytorski]
Eurykles — Ateński brzuchomowca-wróżbita. [przypis tłumacza]
Eurykles (V w. p.n.e.) — brzuchomówca i wróżbita wspomniany przez Arystofanesa (Osy, w. 1019). [przypis edytorski]
Euryloch — szwagier Odyseusza, mąż jego siostry Ktimeny. [przypis edytorski]
Eurymedon — woźnica Agamemnona. [przypis edytorski]
Eurynome (mit. gr.) — bogini z pokolenia tytanów, wg niektórych mitów panowała ze swym mężem Ofionem na Olimpie, zanim zostali pozbawieni tronów przez Kronosa i Reę. [przypis edytorski]
Eurynome (mit. gr.) — córka Oceanosa, boginka wodna. [przypis edytorski]
Eurypides — Lilla Weneda jak Elektra w sztuce Eurypidesa gotowa jest wiele poświęcić dla ojca. [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) — dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku, chętnie wprowadzający na scenę postaci kobiece. [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) — dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku; Eurypides gani tych, którzy grają na lirze, gdy są podochoceni winem: Eurypides, Medea. [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) — dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku. [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480-406 p.n.e.) — dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku; twórca m.in. trylogii tragicznej Oresteja, w której ważną rolę grają postacie srogich bogiń zemsty, Erynii (Eumenid). [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) — dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku. W tekście Platon cytuje fragmenty zaginionej obecnie sztuki Eurypidesa pt. Antiope. Wg zrekonstruowanej fabuły Antiope ucieka z niewoli Lykosa i Dirke, króla i królowej Teb. Przypadkiem napotyka swoich dorosłych już synów, Zetosa i Amfiona, których zrodziła ze związku z Zeusem i porzuciła po urodzeniu. Bracia, dowiedziawszy się, że jest ich matką, pomagają jej w zemście. Najważniejszą scenę tragedii stanowiła dyskusja pomiędzy braćmi na temat tego, która z dróg życiowych jest lepsza. Zetos opowiadał się za podejściem praktycznym, w przeciwieństwie do swojego refleksyjnie nastawionego brata. [przypis edytorski]
Eurypides (ok. 480 p.n.e.–406 p.n.e.) — nowatorski dramatopisarz grecki, autor m.in. Elektry, chętnie wprowadzający na scenę postaci kobiece. [przypis edytorski]
Eurypides wystawił zabijającą dzieci swoje Medeę — zob. Eurypides, Medea 1225 i nast. [Medea, czarodziejka, córka króla Kolchidy, pomogła Jazonowi w zdobyciu złotego runa, odpłynęła wraz z nim i została jego żoną. Kiedy Jazon pokochał i chciał poślubić królewnę Koryntu, Medea zamordowała rywalkę i z nienawiści do ojca swych dzieci zabiła własnych synów, po czym na jego oczach odleciała na czarodziejskim rydwanie z ich ciałami; red. WL] [przypis tłumacza]
Eurypil — Wieszczek Eurypilus Grekom idącym pod Troję czas ich powrotu wywróżył. [przypis redakcyjny]
Eurypos — wąska cieśnina pomiędzy wybrzeżem Beocji w Grecji kontynentalnej a wyspą Eubeą na Morzu Egejskim, znana z silnych i gwałtownych prądów morskich, zmieniających się w ciągu krótkiego czasu. [przypis edytorski]
Euryppos — cieśnina między Eubeą a właściwą Grecją. [przypis redakcyjny]
Euryptolema, Peisianastowego syna — pradziad Euryptolemosa, Megakles, jest bratem Hippokratesa [którego wnuczką była matka Alkibiadesa; tak więc Euryptolemos i Alkibiades należą do tego samego rodu Alkmeonidów, jednego z najstarszych rodów arystokratycznych w Atenach; red. WL]. [przypis tłumacza]
Euryptolemos, syn Peisianaksa — była o nim mowa jako o kuzynie Alkibiadesa. Peisianaks jest również krewnym Peryklesa. [przypis tłumacza]
Eurypylos (mit. gr.) — syn Euajmona, wódz Tessalczyków, walczący w wojnie trojańskiej po stronie greckiej, zraniony strzałą przez Parysa; zob. Iliada XI 575–572. [przypis edytorski]
Eurypylos — syn Telefosa i Astiochy, siostry Priama, król Ketejczyków, w przekladzie Siemieńskiego nazywanych Ktejcami. [przypis edytorski]
Eurysteusz — stryjeczny brat „Alcyda”. W nocy, kiedy się miał urodzić Herkules, zapowiedział Jowisz (Zeus), że dziś urodzi się mąż potężny, mający panować całemu plemieniu, z którego pochodzi. Posłyszawszy to Junona (Hera), przyspieszyła urodzenie Eurysteusza, który w ten sposób uzyskał władzę nad swym stryjecznym bratem, Herkulesem, i zadał mu znane prace, jedną od drugiej trudniejszą. [przypis redakcyjny]
Eurytos (mit. gr.) — król Ojchalii, mistrz łucznictwa, który wg Odysei (VIII 224–228) został zabity przez boga Apollina, gdy zaproponował mu zawody łucznicze. Wg innej wersji zorganizował zawody łucznicze, których nagrodą była ręka jego córki, a kiedy Heraklesowi, którego uczył łucznictwa i który zwyciężył w zawodach, odmówił dotrzymania słowa, ten na czele armii napadł na Ojchalię i zabił go. [przypis edytorski]
Eurytos (mit. gr.) — król Ojchalii, ojciec pięknej Joli (gr. Iole), mistrz łucznictwa; zorganizował zawody łucznicze, których nagrodą była ręka jego córki. Kiedy Heraklesowi, zwycięzcy w zawodach, Eurytos odmówił dotrzymania słowa, ten na czele armii napadł na Ojchalię i zabił go. [przypis edytorski]
Eurytos — syn Melaneusa, władcy Ojchalii w Tessali, jego syn Ifitos podarował odziedziczony po nim łuk Odyseuszowi. [przypis edytorski]
Eustachy Rzymski — legendarny męczennik wczesnochrześcijański, znany jedynie ze średniowiecznej legendy; święty Kościoła katolickiego i prawosławnego. [przypis edytorski]
Eustachy Wołłowicz (…) ołtarz Najświętszej Panny — obacz: Akta kapituły wileńskiéj. [przypis autorski]
Eustacja — bohaterka dzieła The Return of the Native Hardy'ego (1878 r.). [przypis edytorski]
Eustacjus — Eustachy, brat Goffreda. [przypis redakcyjny]
Eustacjusz z Tesaloniki (ok. 1125–1193 lub 1198) — bizantyjski teolog, filolog, historyk, arcybiskup Tesaloniki od 1175, twórca prac teoretycznych poświęconych Homerowi: Parekbolàj ejs ten Homéru Iliáda (tytuł pol. Komentarz do Iliady Homera) i Parekbolàj ejs ten Homéru Odýssejan. [przypis edytorski]
Eustathius (ok. 1125–1193 lub 1198) — także: Eustathios, Eustatios, Eustacjusz z Tesaloniki; bizantyjski teolog, filolog, historyk, arcybiskup Tesaloniki od 1175 roku, twórca prac teoretycznych poświęconych Homerowi: Parekbolàj ejs ten Homéru Iliáda (tytuł pol. Komentarz do Iliady Homera) i Parekbolàj ejs ten Homéru Odýssejan. [przypis edytorski]
Euston — jedna z głównych stacji kolejowych w Londynie, w dzielnicy London Borough of Camden. [przypis edytorski]
eutanazja (z gr. euthanasia: dobra śmierć) — tu w pierwotnym znaczeniu: śmierć naturalna bez cierpień fizycznych lub psychicznych. [przypis edytorski]
eutanazja (z gr. euthanasia: dobra śmierć) — tu zapewne w pierwotnym znaczeniu: śmierć naturalna bez cierpień fizycznych lub psychicznych. [przypis edytorski]
Euterpe (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
Euterpe (mit. gr.) — muza poezji lirycznej. [przypis edytorski]
Eutropiusz (320– po 387 n.e.) — historyk rzymski; autor zarysu dziejów Rzymu Brewiarium od założenia Miasta. [przypis edytorski]
Eutychusie, jeszcze jedno, nim ja tutaj wejdę — pełen obawy przed żoną, nie wie, czy bezpiecznie będzie wejść do domu. [przypis tłumacza]
Eutychus (z gr. εὐτυχής) — „szczęście przynoszący”, „szczęściarz”, może dlatego, że po części dzięki jego pomocy wszystko dobrze się kończy. [przypis tłumacza]
Eutydem — ulubieniec Kritiasa, przezwany Pięknym, zrazu niechętny wszelkiej filozofii, potem przyjaciel Sokratesa. [przypis tłumacza]
Eutyfron, Ion — tytułowi bohaterowie dwóch dialogów Platona. [przypis edytorski]
Eutyfron — kapłan ateński, tytułowy bohater dialogu Platona, w którym rozmawia z Sokratesem o pobożności i jej związku z etyką. [przypis edytorski]
Eutyfron — wieszczek ateński, tytułowy bohater jednego z dialogów Platona, w którym prowadzi z Sokratesem rozmowę o pobożności i jej związku z etyką. [przypis edytorski]
Euxinus — starożytna nazwa Morza Czarnego. [przypis redakcyjny]
Euzebiusz z Cezarei (ok. 264–ok. 340) — biskup, egzegeta i polemista, twórca dziejopisarstwa chrześcijańskiego, autor Historii kościelnej. [przypis edytorski]
Euzebiusz z Cezarei (ok. 264–ok. 340) — biskup, egzegeta i polemista, twórca dziejopisarstwa chrześcijańskiego, autor Historii Kościelnej. [przypis edytorski]
Euzebiusz z Teledy — syryjski mnich-asceta, założyciel klasztoru w pobliżu Aleppo; obwiązał się w pasie obręczą, którą przytwierdził łańcuchem do założonej na szyję obroży. [przypis edytorski]
euzoni, właśc. ewzoni (gr. Εύζωνες; ewzones: dosł. piękne pasy) — greckie elitarne oddziały wojskowe, najczęściej oddziały piechoty lekkiej a. piechoty górskiej; nazwa występująca już u Homera. [przypis edytorski]
Evasimus (…) laborandum est (łac.) — Uszliśmy rąk jednego nieprzyjaciela, drugi grozi nam sroższy, mianowicie burza. Módlmy się i pracujmy. [przypis redakcyjny]
„Evening Paper” — „New York Evening Post”. [przypis autorski]
„Evening Paper” — „New York Express”. [przypis autorski]
evening quarters are attractive (ang.) — wieczorne kwatery są atrakcyjne. [przypis edytorski]
eventa (łac.) — zdarzenia, wypadki. [przypis edytorski]
eventus acta probat (łac.) — wynik chwali czyny. [przypis redakcyjny]
Evenus — w innym przekładzie: Euenos. [przypis edytorski]
