Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5677 przypisów.
Delfinat — kraina hist. w płd.-wsch. Francji. [przypis edytorski]
Delfinat — region w południowo-wschodniej Francji. [przypis edytorski]
Delfinat — region w południowo-wschodniej Francji. [przypis edytorski]
delfiniak (żegl.) — rozpórka zamocowana prostopadle do bukszprytu (drzewca na dziobie statku), biegnąca w dół i służąca do mocowania lin stabilizujących bukszpryt. [przypis edytorski]
delfin — następca tronu, zwł. francuskiego. [przypis edytorski]
Delfin — następca tronu, zwł. francuskiego. [przypis edytorski]
Delfos — Delfy, starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; centrum kultu Apollina, ze sławną wyrocznią. [przypis edytorski]
delft — fajanse z Delftu, ręcznie malowane naczynia o niebieskiej kolorystyce. [przypis edytorski]
Delft — miasto w zach. Holandii, od końca XVI w. jeden z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]
delftyjskie fajansy— pochodzące z holenderskiego miasta Delft, od końca XVI w. jednego z głównych europejskich ośrodków produkcji fajansu, a później porcelany. [przypis edytorski]
Delfy — gr. miejscowość ze słynną świątynią i wyrocznią Apolla. [przypis edytorski]
Delfy — miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni. [przypis edytorski]
Delfy — staroż. miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni boga Apolla, gdzie odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią; na frontonie świątyni Apolla w Delfach widniała maksyma: γνῶθι σεαυτόν (gnōthi seauton): poznaj samego siebie. [przypis edytorski]
Delfy — staroż. miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni boga Apolla, gdzie odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią. [przypis edytorski]
Delfy — staroż. miasto greckie u stóp Parnasu, sławne ze świątyni i z wyroczni boga Apolla, gdzie odpowiedzi udzielała kapłanka zwana Pytią. [przypis edytorski]
Delfy — staroż. miasto w Grecji, ważny ośrodek religijny. [przypis edytorski]
Delfy — starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; centrum kultu Apollina, ze sławną wyrocznią. [przypis edytorski]
Delfy — starożytne miasto w środkowej Grecji, u podnóży Parnasu; sławne ze świątyni i wyroczni boga Apolla. [przypis edytorski]
delią (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: delię; delia, tu: długa, luźna szata. [przypis edytorski]
delia — dawniej wierzchni ubiór męski, podbity futrem. [przypis edytorski]
delia — dawny wierzchni ubiór męski noszony przez szlachtę polską, rodzaj długiego płaszcza narzucanego na żupan, podbitego futrem i z futrzanym kołnierzem. [przypis edytorski]
delia — dawny wierzchni ubiór męski, podbity futrem. [przypis edytorski]
delia (daw.) — rodzaj płaszcza. [przypis edytorski]
delia (daw.) — wierzchnie okrycie męskie, podbite futrem. [przypis edytorski]
delia (daw.) — wierzchni ubiór męski. [przypis edytorski]
delia — element ubioru męskiego szlachty polskiej w XVI w., strój pochodzenia orientalnego: noszony na żupanie nieprzepasany rodzaj płaszcza narzuconego na ramiona, często podbity i wykańczany futrem, z krótkimi, luźnymi rękawami i kołnierzem. [przypis edytorski]
delia — nakrycie wierzchnie, element stroju męskiego noszony przez szlachtę pol. od XVI w., szczególnie popularny wśród husarii; rodzaj płaszcza, w odróżnieniu od kontusza nieprzepasywanego, często wykańczanego lub podbitego futrem, z kołnierzem, o luźnych, rozciętych rękawach, zapinanego na ozdobne guziki. [przypis edytorski]
delia — okrycie wierzchnie w stroju szlachty polskiej w XVII w.; rodzaj długiego płaszcza z rękawami półdługimi, długimi lub bez (wówczas rodzaj peleryny) i kołnierzem sięgającym niekiedy do połowy pleców; delię noszono na kontusz (żupan). [przypis edytorski]
delia (starop.) — dawny wierzchni ubiór męski noszony przez szlachtę polską, rodzaj długiego płaszcza narzucanego na żupan, podbitego futrem i z futrzanym kołnierzem. [przypis edytorski]
delia (starop.) — rodzaj płaszcza. [przypis edytorski]
delia — w daw. stroju szlachty pol. szata wierzchnia; opończa, obszerny płaszcz podbity futrem. [przypis edytorski]
delia — wierzchnie okrycie męskie, podbite futrem. [przypis edytorski]
delia (z tur.) — długi płaszcz z obszernym kołnierzem, podbity futrem. [przypis edytorski]
deliberacja — rozważanie. [przypis edytorski]
deliberacja (z łac.) — rozmyślanie, rozważanie. [przypis edytorski]
deliberacje (daw., gw.) — rozmyślania. [przypis edytorski]
deliberacje (daw.) — rozważania. [przypis edytorski]
deliberacje (z łac.) — rozważania. [przypis edytorski]
deliberować (daw., gw.) — rozmyślać. [przypis edytorski]
deliberować (daw., gw.) — rozmyślać, rozważać. [przypis edytorski]
deliberować (daw., gw.) — rozważać, rozmyślać, dyskutować. [przypis edytorski]
deliberować (daw.) — rozważać. [przypis edytorski]
deliberować — tu: rozważać, zastanawiać się. [przypis edytorski]
deliberować (z łac.) — tu: dyskutować. [przypis edytorski]
delicatum palatum (łac.) — delikatne podniebienie. [przypis edytorski]
delicje (daw., z łac.) — rozkosze. [przypis edytorski]
delija (daw.) — delia, w daw. stroju szlachty pol. szata wierzchnia, opończa. [przypis edytorski]
delija, delia (daw.) — kurtka męska. [przypis edytorski]
delija — delia, rodzaj okrycia wierzchniego noszonego przez szlachtę; płaszcz, opończa. [przypis edytorski]
Delijczyk — Apollo, urodzony na Delos. [przypis edytorski]
delikatne — hebr. רַכּוֹת (rakot) od רַךְ (rach): ‘delikatny, słaby, miękki’. Oczy Lei osłabły od płaczu, gdyż «myślała, że przypadnie jest los [żony] Esawa i płakała, bo wszyscy mówili: Riwka ma dwóch synów a Laban ma dwie córki: starsza dla starszego, a młodsza dla młodszego», zob. Raszi do 29:17. [przypis edytorski]
delikwent — klient, petent, interesant; także: winowajce, podsądny, więzień, skazaniec; tu: żartobliwie. [przypis edytorski]
delikwent — tu: osoba, która popełniła wykroczenie a. przestępstwo. [przypis edytorski]
Delille, Jacques (1738–1813) — francuski poeta i tłumacz, autor opisowych poematów klasycystycznych (Ogrody, Ziemianin). [przypis edytorski]
Delille, Jacques (1738–1813) — francuski poeta i tłumacz, autor poematu Ogrody, jego pompatyczny styl był wzorem dla polskich poetów klasycystycznych. [przypis edytorski]
Delille, Jacques (1738–1813) — francuski poeta i tłumacz, autor poematu Ogrody, jego pompatyczny styl był wzorem dla polskich poetów klasycystycznych; poniższe strofy stanowią parodię tego stylu. [przypis edytorski]
Delille, Jacques (1738–1813) — fr. duchowny, poeta i tłumacz; członek Akademii Francuskiej; autor m.in. popularnego poematu dydaktycznego Ogrody, czyli sztuka upiększania krajobrazu (1782). [przypis edytorski]
delineo, delineare (łac.) — narysować. [przypis edytorski]
delinkwenci — dziś popr.: delikwenci. [przypis edytorski]
delinkwent (daw.) — dziś popr.: delikwent; osoba, której los jest od kogoś zależny a. przestępca oczekujący na wyrok. [przypis edytorski]
De l'Intelligence — O inteligencji, główne dzieło słynnego francuskiego estetyka, filozofa i historyka Hippolyte'a Adolphe'a Taine'a (1828–1893), zawierające wykład podstaw filozofii naturalizmu. [przypis edytorski]
de Lira, Nicolas (ok. 1270–1349) — także: Nicolaus Lyranus, Mikołaj z Liry, urodziny w Vieille-Lyre w Normandii; franciszkanin, doktor teologii, profesor Sorbony, egzegeta Biblii, szczególnie Starego Testamentu (w oparciu m.in. o oryginał hebrajski), autor cieszących się poczytnością i uznaniem wśród średniowiecznej wykształconej elity Postillae perpetuae in universam S. Scripturam (Lyranusa cenił również m.in. Luter; krytycznie zaś odnosił się do niego Erazm z Rotterdamu). [przypis edytorski]
delirii — dziś popr. forma D.lm: deliriów. [przypis edytorski]
delirium a. delirium tremens (łac.) — ostra psychoza występująca u osób uzależnionych w okresach abstynencji. [przypis edytorski]
delirium (łac.) — szaleństwo, majaczenie. [przypis edytorski]
delirium (łac.) — zaburzenie świadomości. [przypis edytorski]
delirium — maligna, majaczenie. [przypis edytorski]
delirium — stan zaburzenia świadomości, często połączony z halucynacjami. [przypis edytorski]
delirium — stan zaburzenia świadomości. [przypis edytorski]
delirium — stan zaburzenia świadomości, w którym występują halucynacje. [przypis edytorski]
delirium teatralicum — majaczenie teatralne, żart. termin od: delirium tremens, majaczenie drżenne (stan zaburzeń świadomości połączony z urojeniami oraz objawami somatycznymi towarzyszący chorobie alkoholowej). [przypis edytorski]
delirium tremens (łac.: majaczenie drżenne) — ostre zaburzenie świadomości występujące u nałogowych alkoholików, objawiające się halucynacjami, lękami, niepokojem ruchowym, drżeniem mięśni. [przypis edytorski]
delirium tremens (łac.) — psychoza występująca u nałogowych alkoholików w fazie abstynencji. [przypis edytorski]
delirium tremens (łac.) — silna psychoza, występująca u nałogowych alkoholików fazie abstynencji. [przypis edytorski]
delirium tremens (łac.) — stan zaburzeń świadomości, któremu towarzyszą omamy oraz urojenia; majaczenie alkoholowe; biała gorączka. [przypis edytorski]
delirium tremens — ostra psychoza występująca u osób uzależnionych w okresach abstynencji. [przypis edytorski]
delirium, właśc. delirium tremens (łac.) — ostra psychoza, występująca u alkoholików w czasie abstynencji. [przypis edytorski]
delirium — zaburzenia świadomości połączone z bredzeniem i halucynacjami; (pot.) szaleństwo. [przypis edytorski]
delirium — zaburzenia świadomości połączone z halucynacjami. [przypis edytorski]
delirium (z łac.) — stan zaburzenia świadomości połączony z opowiadaniem bredni. [przypis edytorski]
delirka (pot.) — od: delirium, majaczenie, stan zaburzenia świadomości, któremu towarzyszą halucynacje. [przypis edytorski]
deliunak a. deliura — daw. okrycie wierzchnie, często szyte z czerwonego sukna, podbite futrem a. jedwabną podszewką; noszone w XVI–XVII w.; wołoszka, szuba. [przypis edytorski]
deliura a.deliunak — daw. okrycie wierzchnie, często szyte z czerwonego sukna, podbite futrem a. jedwabną podszewką; noszone w XVI–XVII w.; wołoszka, szuba. [przypis edytorski]
Deliusz — Quintus Dellius, rzymski dowódca i polityk z I w. p.n.e., kilkukrotnie zmieniał stronę, po której walczył podczas wojny domowej, by w końcu znaleźć się w obozie zwycięskiego Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
deliziöse — köstliche, kuriose. [przypis edytorski]
delja — suknia żołnierska wkładana na zbroję. [przypis edytorski]
della celebra puttana in tempo della regina di Polonia — sławnej prostytutki w czasach królowej polskiej. [przypis edytorski]
Dellacruz, z hiszp.: „od krzyża” — być może Juan de la Cruz, tj. Jan od Krzyża (1542–1591), hiszpański mistyk, reformator zakonu karmelitów, autor m.in. Directorium conscientiae (1626), kanonizowany w 1726. [przypis edytorski]
dell'arte — komedia dell'arte, ludowy teatr włoski. [przypis edytorski]
della voluttà (wł.) — rozkosz, przyjemność, zmysłowość. [przypis edytorski]
delle due Torri (wł.) — dwóch wież. [przypis edytorski]
Delliusz, właśc. Quintus Dellius — rzymski dowódca i polityk z I w. p.n.e., kilkukrotnie zmieniał stronę, po której walczył podczas wojny domowej, by w końcu znaleźć się w obozie zwycięskiego Oktawiana Augusta. [przypis edytorski]
Delmet, Paul Julien (1862–1904) — fr. kompozytor i piosenkarz. [przypis edytorski]
de longs cheveux blonds (fr.) — długie blond włosy. [przypis edytorski]
DeLorean — dwuosobowy samochód sportowy produkowany seryjnie przez DeLorean Motor Company w latach 1981–1983; jedyny samochód produkowany przez to przedsiębiorstwo, zw. też: DMC. Nadwozie samochodu miało futurystyczny w l. 80 XX w. kształt klina, karoserię z odpornej na korozję, nielakierowanej stali oraz charakterystyczne, podnoszone do góry drzwi typu skrzydła mewy. [przypis edytorski]
Delorme, Marion (1613–1650) — francuska kurtyzana znana z romansów z ważnymi mężczyznami; uważa się, że jej kochankiem był m.in. kardynał Richelieu. [przypis edytorski]
Delos — gr. wyspa na M. Egejskim, miejsce narodzin boga Apolla i ośrodek jego kultu. [przypis edytorski]
Delos — mała wysepka na M. Egejskim, w starożytności uważana za miejsce urodzenia Apollina i jego bliźniaczej siostry Artemidy, stanowiła jeden z głównych ośrodków kultu tego boga. [przypis edytorski]
delożować — eksmitować, usunąć się a. usunąć kogoś z jakiegoś miejsca. [przypis edytorski]
delożowanie — eksmitowanie, usunięcie z pomieszczeń. [przypis edytorski]
