Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 439 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11928 przypisów.
sine dubio (łac.) — bez wątpienia. [przypis edytorski]
sine ira et studio (daw.) — bez gniewu i namiętności. [przypis edytorski]
sine jezioro — wg źródeł greckich kraina zmarłych znajdowała się na drugim brzegu Acheronu, płynącej przez Podziemia rzeki; niekiedy mowa o przeprawie przez jezioro lub moczary (λίμνη) Acherońskie (Eurypides, Alcestis, w. 439). [przypis edytorski]
sinem (daw. forma N.) — dziś: sinym. [przypis edytorski]
sine nobilitate (łac.) — bez szlachectwa; słowo „snob” to skrót od tego sformułowania. [przypis edytorski]
sine nullo dato et accepto (łac.) — bez żadnej zapłaty i przyjęcia (tejże zapłaty). [przypis edytorski]
sine qua non (łac.) — bez którego nie (jest coś możliwe itp.). [przypis edytorski]
sine qua non (łac.) — konieczny (warunek); dosł. „bez którego nie” (w domyśle: nie można o danej sprawie dalej nawet myśleć). [przypis edytorski]
sine qua non (łac.) — nie do uchylenia, nieodwołalny; dosł. bez którego nie (jest coś możliwe itp.). [przypis edytorski]
sine qua non (łac.) — (warunek) bez którego nie. [przypis edytorski]
Singapur — miasto-państwo w Azji Płd.-Wsch., położone na wyspach u płd. wybrzeży Płw. Malajskiego; w 1829 kupione przez Brytyjczyków od miejscowego sułtana, wykorzystywane jako najważniejsza brytyjska morska baza wojskowa na Dalekim Wschodzie, od 1965 niepodległe. [przypis edytorski]
Singapur — państwo w Azji Południowo-Wschodniej. [przypis edytorski]
singlet (ang.) — podkoszulek na ramiączkach. [przypis edytorski]
Sing Sing — amerykański zakład karny o maksymalnym rygorze, znajdujący się w stanie Nowy Jork. [przypis edytorski]
Sing Sing, właśc. Sing Sing Correctional Facility — amerykański zakład karny o maksymalnym rygorze, znajdujący się w miejscowości Ossining w stanie Nowy Jork, ok. 48 km na północ od Nowego Jorku, nad brzegiem rzeki Hudson; nazwa „Sing Sing”, pierwotnie odnosząca się do dzisiejszego miasta Ossining, pochodziła od nazwy plemienia rdzennych Amerykanów Sinck Sinck, od którego odkupiono te ziemie w 1685 roku. W Sing Sing przebywa ok. 1700 więźniów. [przypis edytorski]
Sing Sing — zakład karny o zaostrzonym rygorze. [przypis edytorski]
singulare (łac.) — pojedyncze; prywatne. [przypis edytorski]
singularis (łac.) — liczba pojedyncza. [przypis edytorski]
singularis (łac.) — szczególnie. [przypis edytorski]
Singulariter, nominativo hic, haec, hoc (łac.) — liczba pojedyncza w mianowniku: ten, ta, to. [przypis edytorski]
Singuli canonici boni viri, sed capitula mola bestia (łac.) — Pojedynczy kanonicy to dobrzy mężowie, lecz kapituła to zła bestia (parafraza łacińskiej sentencji mówiącej oryginalnie o senatorach i senacie). [przypis edytorski]
Sing willow (…) must be my garland — śpiewaj wierzbo, wyśpiewaj wszystko, z zielonej wierzby musi być mój wieniec (piosenka Ofelii z aktu IV sc. 7 Hamleta Shakespeare'a). [przypis edytorski]
sinie — dziś popr. forma: sino (jeśli to przysłówek: świecą sino) a. sine (jeśli to przymiotnik: fale sine); siny może tu oznaczać ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
sinie (rus.) — niebieskie, błękitne. [przypis edytorski]
sinie — sine. [przypis edytorski]
sini (gw.) — siny, niebieski. [przypis edytorski]
siniora, sinorina (z wł.) — pani, panna. [przypis edytorski]
siniora (wł.) — pani. [przypis edytorski]
siniora (z wł. signora) — pani. [przypis edytorski]
sinior (wł.) — pan. [przypis edytorski]
sinior (wł. signor) — pan. [przypis edytorski]
sinior (z wł. signor) — pani. [przypis edytorski]
Sinko, Tadeusz (1877–1966) — filolog klasyczny. [przypis edytorski]
Sinko, Tadeusz (1977–1966) — filolog klasyczny, członek Akademii Umiejętności, Polskiej Akademii Nauk, profesor uniwersytetów we Lwowie i w Krakowie. [przypis edytorski]
Sinobrody — postać z bajki Charles'a Perraulta, potwór zabijający w tajemniczy sposób swoje kolejne żony. [przypis edytorski]
Sinobrody — postać z baśni Charles'a Perraulta, stary, zamożny szlachcic, zabijający w tajemniczy sposób swoje kolejne żony. [przypis edytorski]
Sinobrody — słynny żonobójca, tytułowy bohater baśni przypisywanej Charles'owi Perraultowi (1628–1703). [przypis edytorski]
si non e vero (wł.) — jeśli to nieprawda; całość cytatu brzmi: Si non e vero, e ben trovato, jeśli to nie jest prawdziwe, to jednak dobrze wymyślone. [przypis edytorski]
Sinon — syn Autolika, krewny Ulissesa, uczestnik wojny trojańskiej, doprowadził do podstępnego wprowadzenia konia trojańskiego w mury Troi, umożliwiając Grekom jej zdobycie; wspomniany w Eneidzie Wergiliusza. [przypis edytorski]
Sinope — dziś popr.: Synopa, miasto w płn. Turcji, nad M. Czarnym; założone w VII w. p.n.e. przez greckich osadników. [przypis edytorski]
sinoritas, popr.: señoritas (hiszp.) — panny. [przypis edytorski]
siny — tu: ciemnoniebieski. [przypis edytorski]
siódemka — tu: pistolet kalibru 7,65 mm (np. niektóre Mausery lub Browningi). [przypis edytorski]
Siódma Aleja (ang. Seventh Avenue) — arteria komunikacyjna po zachodniej stronie dzielnicy Manhattan w Nowym Jorku; system ulic Manhattanu zaprojektowano jako prostokątną siatkę ponumerowanych kolejno ulic, przy czym biegnące ze wschodu na zachód noszą nazwę ulic (street), zaś z północy na południe nazwano alejami (avenue). [przypis edytorski]
siódma klasa — mowa o siódmej, przedostatniej klasie gimnazjalnej ówczesnego systemu szkolnego; po czwartej klasie powszechnej szkoły podstawowej uczennice i uczniowie mogli zdać odpowiedni egzamin wstępny i kontynuować naukę w 8-klasowym gimnazjum męskim lub żeńskim, kończącym się egzaminem maturalnym. [przypis edytorski]
siódme poty — mówi się, że osoba, która się bardzo trudzi, ale też denerwuje lub boi, wylewa siódme poty albo występują na nią siódme poty. Siódemka jest uznawana za liczbę magiczną. Używa się też jej w bajkach, mówimy „za siedmioma górami, za siedmioma lasami”, siedmiu też było krasnoludków w bajce o Królewnie Śnieżce. [przypis edytorski]
siódmy tryjon — z łac. septem triones, mowa o siedmiu gwiazdach gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy, przenośnie zaś — o krajach północnych. [przypis edytorski]
sióstr bledszych — mowa o słabiej świecących gwiazdach. [przypis edytorski]
Si oblitus fuero tui, Jerusalem […] adhaereat lingua mea faucibus meis (łac.) — Jeżeli zapomnę o tobie, Jeruzalem, niech mi język przyschnie do podniebienia (Ps 136, 5–6, w tłumaczeniu Wulgaty). [przypis edytorski]
siodłaty (daw.) — o ptaku, mającym ciemniejsze upierzenie na skrzydłach albo na grzbiecie. [przypis edytorski]
siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
siodłaty — ptak o upierzeniu niejednolitym, innym na skrzydłach, a innym na grzbiecie. [przypis edytorski]
siodłowy (daw.) — koń lewy w parze koni w zaprzęgu. [przypis edytorski]
sioła szerocéj pustują — szerzej (tj. na coraz większym obszarze) pustoszeją wsi. [przypis edytorski]
sioło (daw., gw.) — wieś. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — osada wiejska. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — osiedle wiejskie. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
sioło (daw.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
sioło (daw.) — wieś. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
sioło (daw.) — wieś; siołóm — dziś popr. forma C. lm: siołom. [przypis edytorski]
sioło — wieś. [przypis edytorski]
si omnes consentiunt, ego non dissentio (łac.) — skoro wszyscy się zgadzają, ja się nie sprzeciwiam. [przypis edytorski]
Si omnes consentuint ego non dissentio. — (lat.) Wenn alle zustimmen, schließe ich mich nicht aus. [przypis edytorski]
siondnij (gw.) — siądź. [przypis edytorski]
Sion — dziś popr. pisownia: Syjon. [przypis edytorski]
sionka a. sień — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]
sionka (daw.) — sień. [przypis edytorski]
sionka — mała sień. [przypis edytorski]
sionka — pomieszczenie prowadzące do wnętrza domu. [przypis edytorski]
sionka — wąskie przejście między pomieszczeniami, korytarz. [przypis edytorski]
siostra Marta — bohaterka dramatu Cyrano de Bergerac, autorstwa Edmonda Rostanda (1868–1918). [przypis edytorski]
siostra — tu: zakonnica. [przypis edytorski]
siostrę Nebajota — «Jako że [to brat] wydał ją za mąż po śmierci Iszmaela, określana jest wedle imienia [brata a nie ojca]», zob. Raszi do 36:3. [przypis edytorski]
siostry Brontë — angielskie pisarki i poetki: Charlotte (1816–1855), autorka m.in. Dziwnych losów Jane Eyre, Emily (1818–1848), autorka m.in. Wichrowych wzgórz, oraz Anne (1820–1849). [przypis edytorski]
siostry Lubatowicz — ros. działaczki ruchu narodników, skazane w tzw. procesie 50 na zesłanie: Olga Spirydowna Lubatowicz (1854–1917), która po ucieczce i powrocie do kraju wstąpiła do Narodnej Woli, oraz jej siostra Wiera Spirydowna Lubatowicz (1855–1907). [przypis edytorski]
siostrzan (daw.) — dziś: siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzan (daw.) — siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzan — siostrzeniec. [przypis edytorski]
siostrzeńcem ojca jej — Jakub wyjaśnił, że jest bliskim krewnym jej ojca, a midrasz dodaje, że powiedział jej: «jeśli [Laban] zamierza mnie oszukać, to ja jestem mu bratem [równie biegłym] w oszukiwaniu, a jeśli on jest człowiekiem zacnym, to ja jestem synem Riwki, jego zacnej siostry», zob. Raszi do 29:12. [przypis edytorski]
siostrzeński — dziś popr. siostrzany. [przypis edytorski]
siostrzenica Mordechaja — Estera była córką stryja Mordechaja (Est 2,7). [przypis edytorski]
siostrzeniec — młody Droselmajer, jako syn kuzyna, jest faktycznie nie siostrzeńcem, a bratankiem zegarmistrza. [przypis edytorski]
siostrzyca Feba — Diana, boska łowczyni, siostra Apolla (Febusa). [przypis edytorski]
siostrzyny — siostrzany. [przypis edytorski]
Siout (kopt.) — Asjut (staroż. Siut, gr. Lykopolis), miasto w środkowym Egipcie, na lewym brzegu Nilu, w połowie drogi między Kairem a Asuanem; w 1902 w pobliżu Asjut zbudowano zaporę na Nilu w celu nawadniania terenów. [przypis edytorski]
sipaj (hist. wojsk.) — żołnierz indyjski w armii brytyjskiej w Indiach; w 1857 nierespektowanie przez Brytyjczyków kultury i religii miejscowych żołnierzy doprowadziło do buntu dwóch pułków sipajów, który przeistoczył się w wielkie powstanie na północy Indii (zwane powstaniem sipajów, gdyż wzięło w nim udział ok. 70 tysięcy żołnierzy hinduskich). Jednym ze skutków powstania sipajów było przejęcie przez rząd brytyjski bezpośredniej władzy kolonialnej nad Indiami, sprawowanej uprzednio w imieniu Korony, ale niezależnie od rządu przez Brytyjską Kompanię Wschodnioindyjską, korporację zrzeszającą angielskich inwestorów. [przypis edytorski]
Sipylus — a mountain often mentioned in Greek mythology, presently Mount Spil in Turkey. [przypis edytorski]
sir (ang.) — panie (zwrot grzecznościowy używany w stosunku do szlachciców i osób przełożonych). [przypis edytorski]
sir (ang.) — pan. [przypis edytorski]
sir (ang.) — przydomek osób należących do szlachty ang. [przypis edytorski]
siratukas (lenk.) — našlaitis, našlaitėlis. [przypis edytorski]
Sir Blockson — w oryginale ang.: Sir Willoughby Blockson; w wydaniu źródłowym: Bloeckson. [przypis edytorski]
Sirbon — antyczna nazwa słonowodnego jeziora przy wybrzeżu M. Śródziemnego między deltą Nilu a Palestyną; ob. jezioro Bardawil, w płn.-wsch. Egipcie. [przypis edytorski]
sirca (starop.) — tu: serca. [przypis edytorski]
sirce (starop.) — serce. [przypis edytorski]
sire de la Crosade — bliżej nieznany Francuz, który wg napisu nagrobnego w gdańskim kościele św. Brygidy dzielnie walczył z Moskalami i Szwedami i zmarł w r. 1662 mając 66 lat. [przypis edytorski]
sire (fr.) — Najjaśniejszy Panie, Wasza Królewska Mość. [przypis edytorski]
sire (fr.) — panie. [przypis edytorski]
sirih (mal.) — pieprz żuwny, główny składnik betelu; betel. [przypis edytorski]
